Arama
İmam-ı Azam’ın takvası
İslam düşünce tarihi pek çok alimin, düşünürün ve edebiyatçının katkıları ile ilerledi. Bu isimler arasında İslam fıkıh tarihinin büyük fakihlerinden biri olarak kabul edilen İmam-ı Azam yer alır. Hayatı boyunca ilim yolunda münzevi bir yolcu olan Ebu Hanife, fıkhi meselelerde bir mezhep oluşturacak derecede geniş bir ilmi miras bıraktığı gibi aynı zamanda takva ehli olması ile de bilinirdi.
Hanefi lakabı
🔶 Asıl adı Nu'man b. Sâbit'tir. Üstad olması, hukuki düşüncede ve fıkıh alanında çığır açması nedeniyle İmam-ı Azam yani büyük imam olarak bilinir.
🔶 Künyesi Ebu Hanife olarak zikredilse de Hanife adında bir kızı ve Hammad adında bir oğlundan başka çocuğu yoktur. Bu şekilde anılmasının sebebi Iraklılar arasında "Hanife" denilen bir yazı hokkasını yanında taşıması veya hanif kelimesinin haktan ve istikametten ayrılmayan bir kimse anlamına gelmesinden ötürü olduğu söylenir.
Hanefi mezhebi
🔶 Büyük müçtehidin öncülüğünde başlayan ve daha sonra talebeleriyle gelişip yaygınlaşan, sünni fıkıh ekollerinin ilki olan bu fıkıh anlayışı, ona nispetle "Hanefi Mezhebi" olarak anılır.
🔶 İmam-ı Azam'ın ders halkalarında yetişen talebelerin sayısının dört bini aştığı ve bunlardan kırk kadarının ictihad derecesine vardıkları nakledilir.
Ailesi ve yaşamı
🔶 Ebû Hanîfe ticaretle uğraşan varlıklı bir ailenin çocuğudur. Kendisi de ilim öğrenmeye başlamadan önce kumaş tüccarlığı yapmıştır. Kûfe'de bir dükkânının bulunduğundan söz edilir.
🔶 İlim hayatına atılınca ticaret işini ortakları aracılığıyla sürdürür ve ihtiyaç sahiplerine bolca maddî yardımlar yapar.
Yetiştiği ortam
🔶 Hicretten 80 yıl sonra doğan Ebu Hanife'nin büyüyüp yetiştiği ortam dönemin ilim adamlarının buluştuğu Irak idi. Hz. Ebubekir (RA) döneminde bölgeye başlayan akınlar, Hz. Ömer (RA) döneminde Sasanilerin yıkılmasıyla sonlanır.
🔶 Dedesi'nin Hz. Ali (RA) ile görüştüğü bilinen Ebu Hanife'nin de mutlaka bir sahabi gördüğü ve görüştüğü düşünülür. Dolayısıyla tabiîn neslindendir.
"İnsanların en hayırlıları benim asrımda yaşayanlardır. Sonra bunları takip edenlerdir, sonra da bunları takip edenlerdir." [İmrân (radıyallahu anh) dedi ki: "Kendi asrını zikrettikten sonra iki asır mı, üç asır mı zikretti bilemiyorum."
(Buhâri, Fedâilu'l-ashâb 1, Şehâdât 9)
Peygamberimizin iltifatına mazhar olan 3 sahabi
Takva sahibi
🔶 İmam-ı Azam yalnızca okuyan ve yazan bir ilim adamının ötesinde konuştuğu gibi yaşayan bir alim olarak tarihe geçer. İhlası, takvası ve cömertliği ile ön plandadır. Onun günümüze kadar ulaşan etkisinin ilmi çalışmalarının yanında takvası sebebiyle de olduğu düşünülür.
🔶 Gazali, onun çok zengin bir tüccar olduğu halde dünya malına mesafeli duran bir isim olduğunu söyler. Dünya-ahiret dengesi üzerine bir hayat sürdüğünü anlatır.
🔹 Bir Bilgi
İmam Gazali, Ebu Hanife'den İhyâ'u Ulmû'id-Din adlı eserinde uzun uzun bahseder.