Arama
İmam-ı Azam’ın takvası
İslam düşünce tarihi pek çok alimin, düşünürün ve edebiyatçının katkıları ile ilerledi. Bu isimler arasında İslam fıkıh tarihinin büyük fakihlerinden biri olarak kabul edilen İmam-ı Azam yer alır. Hayatı boyunca ilim yolunda münzevi bir yolcu olan Ebu Hanife, fıkhi meselelerde bir mezhep oluşturacak derecede geniş bir ilmi miras bıraktığı gibi aynı zamanda takva ehli olması ile de bilinirdi.
🔶 En bilinen öğrencilerinden biri olan Ebu Yusuf'a verdiği bazı tavsiyelerde; dünyaya rağbet etmemesini, nefsini tezkiye edip takvaya sarılmasını tavsiye eder.
▶ Az konuşan, soru sorulmadıkça konuşmayan, sessiz ve daima bir tefekkür halinde olan bir şahsiyete sahip olan İmam, güzel giyinmeyi ve güzel koku sürünmeyi çok sever. Çağdaşı olan âlimler onun ilim, takvâ, cömertlik, edep, cesaret gibi vasıflar bakımından üstün bir İslâm âlimi olduğunda hemfikirdirler.
🔶 Oldukça zengin bir kimse olan Ebu Hanife cömertliği ile de ön plana çıkar. Öğrencilerinden ihtiyaç sahibi olanlara burs bağlar.
🔶 Şüpheli gördüğü şeylere muhalefetten dolayı birçok helalden bile uzak durduğu söylenir. Şu hadis-i şerifi akla getirir:
"Şurası muhakkak ki, haramlar apaçık bellidir, helaller de apaçık bellidir. Bu ikisi arasında (haram veya helal olduğu) şüpheli olanlar vardır. İnsanlardan çoğu bunları bilmez. Bu durumda, kim şüpheli şeylerden kaçınırsa, dinini de, ırzını da tebrie etmiş olur. Kim de şüpheli şeylere düşerse harama düşmüş olur, tıpkı koruluğun etrafında sürüsünü otlatan çoban gibi ki, her an koruluğa düşebilecek durumdadır."
(Buharî, İman 39 / Müslim, Müsakat 107 / Ebu Davud, Büyû 3 / Tirmizî, Büyû 1 / Nesâî, Büyû 2)
🔶 Yezid b. Harun'dan rivayet edildiğine göre, İmam Âzam bir evin civarında güneşin sıcağı altında bekler. Kendisine "Niçin duvarın gölgesine girmeyip güneşin sıcağı altında duruyorsun?" diye sorulunca, "Bu evin sahibinde bir miktar alacağım vardır, eğer evin gölgesinde gölgelenirsem bir menfaat elde etmek düşüncesi akla gelebilir korkusuyla gölgelenmiyorum, çünkü bunun faiz olmasından korkuyorum." cevabını vererek ne denli hassas bir takvaya sahip olduğunu gösterir.
İnsanın kazanacağı en üstün mertebe: Takva
🔶 Ömrünün sonlarına doğru devlet ricâli tarafından zorla sunulan görevleri kabul etmediğinden dolayı bazı eziyet ve hapis muâmelerine mârûz kalır.
🔶 İmam-ı Azam kendisine maaş bağlanmamasını doğru bulmadığı gibi bir ilim adamı olarak devlet adamları ile yan yana gelmeyi de doğru bulmaz.
Ebu Hanife'nin eserleri
◾ Hanefi mezhebinin kurucusu Ebu Hanife pek çok kitap kaleme aldı. İşte günümüzde de istifade edilen kitapları:
▶ El-Müsned: Ebû Hanîfe'ye nisbet edilen hadis kitaplarının ortak adıdır. Bu eserlerde yer alan hadisler, Ebû Hanîfe'nin fıkıh derslerinde ve hüküm çıkarırken dayandığı hadislerle onun sahâbe ve tâbiînden yaptığı rivayetlerdir.
▶ el-Fıkhü'l-ekber: Bu akaid kitabında; iman esasları, Allah'ın birliği, zâtî, fiilî ve haberî sıfatlar, halku'l-Kur'ân, kazâ ve kader, fıtrat konusu, halk ve kesb kavramları vb. birçok konu İmam-ı Azam tarafından ele alınmıştır.
▶ el-Fıkhü'l-ebsat: Akaid meselelerini konu alan bu eser soru-cevap tarzında yazılmıştır.
▶ el-'Âlim ve'l-müte'allim: Kelâm ilminin bazı mühim meselelerini anlatan ve bunları Ehl-i sünnet'e göre açıklayan ilk eserlerden sayılan kitaptır.
▶ er-Risale: Ashap döneminden itibaren belki de ilk defa tartışılmaya başlanan itikadî meselelerden iman-amel ilişkisini konu edinen bir eserdir.
▶ el-Vasiyye: İmanın unsurlarını ve imanla amel arasındaki ilişkiyi anlatılır. Ebu Hanife'nin iman esaslarına dair kitabıdır.
▶ el-Kasidetü'n-Nu'mâniyye: Hz. Peygamber (SAV) için yazdığı naattır.