Arama
İslam dünyasının ilk üniversitesinin hüzünlü hali
İslam medeniyetinin taşıyıcı unsurlarından olan medreseler ilmin devam etmesi ve sonraki kuşaklara aktarılması noktasında hayati önem taşıyan kurumlardır. Fenni ve İslami ilimleri bünyesinde barındırarak bünyesinden pek çok alim çıkaran bu müstesna mekanlar, İslam düşünce tarihinin özel şubeleridir. On üçüncü asırda Bağdat'ta eğitim hayatına başlayan "Mustansiriye" ise hem İslam dünyasının ilk üniversitesi olmasıyla hem de dört mezhep fıkhını öğretmesiyle meşhur bir ilim merkeziydi. Amerikan işgali ile metruk bir yapıya dönüşen "Mustansiriye" bugün restorasyon bekliyor.
Simge
◾ Medrese'nin kuzey tarafında döneminin mimari anlayışını gösteren büyük ve güzel bir taç kapı bulunuyor. Kapının üzerinde ise kabartma şeklinde kitabe yer alıyor.
◾ Kitabe'de ana hatlarıyla medresenin inşa sebebi ve banisi anlatıldıktan sonra dua kısmı yer alır. "Mustansiriye" içerisinde tam yüz oda yer alır.
Dört mezhep
◾ "Mustansiriye" Hanefi, Hanbeli, Maliki ve Şafii öğrenciler merkeze alınarak dört ana parçaya ayrılır. Bu bölümlerin dışında odalar, kütüphane, mescid ve yönetim birimleri yer alırdı.
◾ Yapıda idari bölümlerde ufak bir kapı bulunuyordu. Bu kapı, Halife'nin derslere erişimini sağlıyordu. Kapı bugün doğu duvarında hala mevcuttur.
Tıp eğitimi
◾ "Mustansiriye" sadece İslami ilimler üzerine eğitim veren bir kurum değildi. Bilhassa burada öğretilen tıp eğitimi, çağının ötesindeydi.
◾ Ayrıca içerisinde barındırdığı eczane ile "Mustansiriye" ilaç yapma eğitimi de veriyordu. Hastalar üniversite içerisindeki bir bölümde tedavi ediliyordu.
Kaybolan miras
◾ En bilinen ve meşhur olduğu dönemde "Mustansiriye"nin kütüphanesine toplumun farklı kesimlerinden pek çok insan önemli miktarda bağışlar yapmıştı.
◾ Okul açıldığında bizzat Halife Ebu Cafer Müstansir - Billah'ın kütüphaneye yüz altmış deve yükü kitap bağışladığı kaynaklarda geçer.
Yağma ve hırsızlık
◾ Bir dönem okul kütüphanesinde dört yüz elli bin eserin bulunduğu zikredilir. Lakin bu durum, yağmalar ve hırsızlıklar vesilesiyle seneler içinde ortadan kalktı.
◾ Kütüphane içerisinde maaşlı bir memur bulunur ve işleyişi kontrol ederdi. Aynı zamanda ödünç kitap da veren kurum, ilmi toplum tabanına yaymayı hedeflemişti.
(x) 🔍 Bir Bilgi
(x) Mustansiriye'nin kütüphane sorumlularından ikisi meşhur alimler İbnu'l Futavi ve İbnü's Sai'dir.