Arama
İslam felsefesi nedir? İslam felsefesi üzerine okuma listesi...
Felsefe; varlık, bilgi ve değerler alanıyla ilgili problemleri akılcı, tenkitçi yöntemlerle inceleyen ve temellendiren sistemli fikri faaliyetler bütünüdür. İslam felsefesi ise Müslüman filozofların ortaya koydukları felsefî düşüncenin genel adıdır. İslâm felsefesi, diğer felsefelerden konu ve metod yönünden farklı değildir. Batı felsefesine etkisi sanıldığından daha büyük olan İslam felsefesi hakkında bilgileri ve bu alanda yapılabilecek okumaları derledik.
İslâm felsefe tarihinde felsefe denince, Kindî'den İbn Rüşd'e kadar İslâm coğrafyasında yetişen filozofların gerçekleştirdiği fikrî faaliyetler hatıra gelir. Bununla birlikte felsefe, bir problem etrafında geliştirilen tutarlı, eleştirici ve temellendirici sistematik düşünce şeklinde anlaşılacak olursa kelâmı, nazarî tasavvufu ve fıkıh usulünü de İslâm felsefesi kapsamında mütalaa etmek yani irdelemek gerekir.
Son yedi yüzyıllık döneminde İslâm felsefesi çoğunlukla kelâmcı filozoflar kanalıyla kesintiye uğramadan süregelmiştir. Bu dönemde yetişen düşünürlerin ne kadar başarılı oldukları, filozof olarak nitelendirilen Batı skolastikleriyle karşılaştırıldıklarında daha iyi anlaşılacaktır.
İslâm felsefesi literatürünün en önemli kaynaklarından biri de biyografi literatürü içinde filozofların hayatları, eserleri ve görüşleri hakkında bilgi veren kitaplardır. Bu gruba giren eserleri tamamen felsefecilere ve ilim adamlarına ait olanlar ve genel hal tercümesi mahiyetindeki kitaplar olmak üzere ikiye ayırmak mümkündür.
Üstadı İbn Sina'nın imlâ ettirmesiyle kaleme alınan Cûzcânî'nin risâlesi, Ebû Bekir er-Râzî'nin kendini ve felsefeyi savunmak üzere kaleme aldığı es-Sîretü'l-felsefiyye'si, Bîrûnî'nin Ebû Bekir er-Râzî'nin eserleriyle ilgili bibliyografyası, Gazali'nin kendi fikrî gelişimini anlattığı el-Münkız mine'd-dalâl adlı eseriyle, öğrenimini tamamlayan talebelere hocalarının verdiği, ilmî silsileyi ve okunan eserleri gösteren icâzetnâmeler birinci derecede kaynak hüviyetine sahiptirler.
İslâm filozofları ile onların eserleri ve görüşleri hakkında toplu bilgi veren, değerlendirmeler yapan İslâm felsefesi tarihi ve İslâm felsefesine giriş mahiyetindeki çalışmalarla sistematik olarak felsefe tarihini anlatan eserler de son 150 yılın önemli faaliyetlerindendir.
İşte İslam felsefesi alanında derlediğimiz okuma listesi...
İslâm düşüncesi literatüründe vahiy ile aydınlanan aklın din-felsefe ilişkisi bağlamında felsefeye yönelttiği eleştiriler yanında probleme getirdiği açılımlarla Doğu ve Batı'da haklı bir şöhrete sahip olan Gazali'nin Filozofların Tutarsızlığı (Tehâfütü'l-felâsife) klasikler arasındaki müstesna yerini bugün de korumaktadır. Gazeli eserinde Meşşâî metafiziğe ve Yeni-Eflâtuncu sudûr teorisine yönelttiği esaslı eleştirilerle, felsefenin dine alternatif olamayacağını ve hakikati temsil edemeyeceğini göstermeye çalışır. Tehâfütü'l-felâsife ile başlayan "Tehâfüt geleneği" kelâm ve felsefe tarihinin her döneminde olduğu gibi günümüzde de hâlâ bir cazibe merkezi olmaya devam etmektedir.