Arama
İslam tarihinin ilkleri
İslam tarihinde pek çok sahabi, dünya üzerindeki ilklerin temsilcisi olmuştur. Peygamber Efendimizin risaleti ile İslam dini tebliğ edilmeye başlanmış ve iman edenler, maddi ve manevi anlamda Resul-i Ekrem'i desteklemişlerdir. Peki, İslam tarihinde Müslümanlığı kabul eden ilk kadın, ilk çocuk, ilk hür ve ilk köle kimlerdir? Şehitlik mertebesine erişen ilk Müslümanın ismi nedir? İdari, iktisat, hukuk ve eğitim gibi birçok alanda yaptığı yeniliklerle İslam devletinin ilk kez teşkilatlanmasını hangi halife sağlamıştır?
◾ Hz. Muhammed'in (SAV) peygamber olduğunu haber alınca yanına gittiği ve kendisiyle görüştükten sonra İslâmiyet'i kabul ettiğine inanılır. Buna karşılık hemen bütün kaynaklarda Ebû Bekir'in (RA) İslâmiyet'i ilk kabul eden kişi olup olmadığı konusundaki çeşitli rivayetlere yer verilmiştir. Hz. Peygamber'in (SAV) onun üstünlüğünden söz ederken kendisini herkesin yalanladığı bir sırada Ebû Bekir'in inandığını ve İslâmiyet için her şeyini feda ettiğini söylemesi onun ilk Müslümanlardan olduğunu göstermektedir.
◾ Mekke döneminde İslâmiyet'in yayılmasında Hz. Ebû Bekir'in (RA) Kureyş'in ileri gelenlerinden biri olmasının büyük tesiri vardır. Hz. Peygamber'in (SAV) Mekkeliler'i İslâmiyet'e gizlice davet ettiği sıralarda Kureyş'in ileri gelenlerinden birçok kimse onun vasıtasıyla Müslüman olmuştur.
◾ Peygamberimize (SAV) vahyin gelmesinden 35 yıl kadar önce doğdu. Aslen Yemen menşeli Kelb kabilesindendir. Hz. Peygamber'den sadece 10 yaş küçük olduğu halde evlatlığı olmasından dolayı önceleri Zeyd bin Muhammed diye anılırdı.
◾ Ancak evlâtlıkların öz babalarının adıyla anılmasını emreden âyet (Ahzâb, 5) indikten sonra babası Hârise'nin adıyla anılmaya başlandı. Resulullah tarafından çok sevildiği için "hibbü Resulillâh" lakabıyla tanınırdı.
◾ Cahiliye döneminde henüz çocukken annesi Su'dâ ile birlikte Benî Ma'n'daki akrabalarını ziyarete giderken Benî Kayn mensupları tarafından kaçırıldı ve Ukâz panayırında köle olarak Hz. Hatice'nin (RA) yeğeni Hakîm bin Hizâm'a satıldı. Hakîm onu Mekke'ye götürdü ve halası Hatice'ye, Hz. Hatice de Resulullah'a hediye etti.
◾ Hz. Peygamber'den hiç ayrılmayan Zeyd (RA) onun risâletini ilk tasdik edenlerdendir; rivayetlere göre erkeklerden ilk Müslüman olan kişidir.
◾ Resûl-i Ekrem'in (SAV) Tâif yolculuğunda Zeyd (RA) de bulunuyordu. Tâifliler, Resûl-i Ekrem'i dinlemeyip şehirden çıkardıkları sırada üzerlerine atılan taşların Peygamber'e (SAV) isabet etmemesi için Zeyd kendi vücudunu ona siper etti ve yaralandı. Zeyd bin Hârise Bedir, Uhud, Hendek gazvelerine, Hudeybiye seferine ve Hayber'in fethine katıldı.
◾ İslam tarihinde şehit olan ilk kadın sahâbî Hz. Sümeyye'nin (R.ANHA) baba adı kaynaklarda Habât, Habat, Hayyât şeklinde geçer. Sümeyye bint Hubbat, Ebû Cehil'in amcası Ebû Huzeyfe b. Mugīre'nin kölesiydi. Ondan önce ise bir Fars melikinin ve Yemen meliklerinden Ebû Cebr'in kölesi olduğu bilinir.
◾ Sümeyye'nin kocası kendisi gibi ilk Müslümanlardan olan Yâsir bin Âmir'di. Yemenli Ans kabilesinden olan Yâsir, kaybolan kardeşini aramak amacıyla Mekke'ye gelmiş, buraya yerleşebilmek için bir kişinin himayesini alması gerektiğinden Benî Mahzûm kabilesinden Ebû Huzeyfe'nin himayesine girmişti. Ebû Huzeyfe bir süre sonra câriyesi Sümeyye'yi Yâsir'le evlendirmiş ve bu evlilikten Ammâr dünyaya gelmişti.
◾ İslâmiyet'in ilk dönemlerinde dine davet gizlice yürütüldüğünden, Müslümanlar kimliklerini açığa vurmamışlardı. Ancak dinin ilân edilmesi emri gelince ilk Müslümanlar yeni dine girdiklerini açıkladılar. Sümeyye ve oğlu Ammâr, İslâmiyet'i kabul ettiklerini söyleyen bu kişilerden olup bazı rivayetlere göre ilk yedi Müslüman arasında yer alır.
◾ Resûl-i Ekrem (SAV) ile Ebû Bekir (RA) dışındakiler kendilerini koruyacak kimseleri bulunmayan köle durumunda olduklarından İslâm'ın ilk dönemlerinde ağır işkenceler gördüler, üzerlerine demir zırh giydirilip güneş altında saatlerce bekletildiler. Bir gün Mekke'deki Ebtah bölgesinde kızgın güneşin altında işkence gördükleri sırada Resûlullah onların yanına gelerek, "Ey Yâsir ailesi, dayanın! Müjdeler olsun ki yeriniz elbette cennettir" demiş, onlar da bu müjdenin sevinciyle zulümlere sabretmişlerdi.
◾ Sümeyye İslam dininden dönmesi yönündeki işkencelere direndi. Müşrik olan Ebû Cehil tarafından mızraklanarak şehit oldu. Böylece Sümeyye İslâm tarihinde şehitlik mertebesine erişen ilk kadın Müslüman oldu.