Arama
İslam'a göre doğruluk nedir? Kur’an-ı Kerim’e göre doğru kişilerin özellikleri nelerdir?
Bir Müslümanın en önemli özelliği, doğruluğudur. Öyle ki Peygamber Efendimiz (sav) hadis-i şerifinde kurtuluşun bu hasletten geçtiğini buyurur: "Daima doğruluğu araştırın. Tehlikeyi doğrulukta görseniz de doğruluktan ayrılmayınız. Zira kurtuluş ancak ondadır." İslam'ın özünü oluşturan bu davranış, huzurlu bir toplumun da en temel özelliğidir. Peki, İslam'a göre doğruluk nedir? Kur'an-ı Kerim'e göre doğru kişilerin özellikleri nelerdir? Peygamberimizin doğruluk hakkında tavsiyesi nedir?
◾ Peygamber Efendimiz (sav) kurtuluşun doğruluktan geçtiğini buyurur:
"Daima doğruluğu araştırın. Tehlikeyi doğrulukta görseniz de doğruluktan ayrılmayınız. Zira kurtuluş ancak ondadır." (Kenzü'l-Ummal, 3/344)
◾ Peygamber Efendimizin (sav) terbiyesinden geçen sahabiler de doğruluktan ayrılmazdı. Eğer içlerinden biri doğruluktan saparsa kendini düzeltinceye kadar ona toplantılarında yer vermez ve iltifat etmezlerdi.
◾ İnsanın özüyle sözünün bir olması demektir, doğruluk. Bu hasletin zıddı, yalancılıktır ki dinimizce yasaklanmıştır. Kişinin yapmayacağı şeyleri söylemesi büyük günahlardandır. Yüce Allah Saff suresinde şöyle buyurur:
"Ey iman edenler! Niçin yapmayacağınız şeyleri söylüyorsunuz? Yapmayacağınız şeyleri söylemeniz Allah katında çok çirkin bir davranıştır." (Saff suresi 1-3. ayetler)
(x) 🔎Saff suresi 1-3. ayetlerin tefsiri
(x) "Ayetlerde, gerçekten iman etmiş olmakla beraber söz ve eylemleri arasında uyumsuzluk bulunan Müslümanlara bu hususta bir uyarı yapılmakta yahut Müslümana yaraşan tutumun söylenenle yapılan arasındaki tutarlılığına özen göstermek olduğu bildirilmektedir."
(x) 🔎 Saff suresi 1-3. ayetlerin tefsirinin devamını okumak için tıklayın
🔸
◾ Yüce Allah, Fussilet suresinde kulların söz ve davranışlarında doğruluk üzere olmaları halinde işlerinin düzeleceği ve cennete ulaşacağını buyurur.
◾ "Rabbimiz Allah'tır" deyip de dosdoğru çizgide yaşayanlar, işte onların üzerine melekler şu müjdeyle inerler: "Korkmayın, kederlenmeyin, size vaad olunan cennetle sevinin!" (Fussilet suresi, 30. ayet)
(x) Fussilet suresi 30. ayetin tefsiri
(x) "İnancını yüreklice dile getirenleri takdirle anan bir ifade tarzının sezildiği 30. âyette, belirttiğimiz niteliklerin en önemlileri olan, hatta bir bakıma onları da kuşatan şu iki nitelik öncelikle zikredilmektedir: a) Allah'ı rab tanımak, b) Dosdoğru çizgide yaşamak. Hz. Peygamber de kendisinden sımsıkı sarılacağı temel ilkenin ne olduğunu soran bir sahâbîye, "Allah'a inandım de ve sonra dosdoğru ol" buyurmuşlardır." (Müsned, III, 413; Müslim, "Îmân", 62)
(x) Fussilet suresi 30. ayetin tefsirinin devamını okumak için tıklayın
◾ Abdullah bin Mes'ud'dan (ra) rivayet edilen bir hadiste Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurur:
"Doğruluktan (sıdk) ayrılmayın, zira doğruluk sizi iyiliğe (birr), iyilik de sizi cennete götürür. Kişi sürekli doğru söyler ve doğrunun peşinde olursa Allah katında doğrulardan (sıddîk) yazılır. Yalandan kaçının, zira yalan sizi kötülüklere (fucûr) götürür. Kişi sürekli yalan söyler, yalanın peşinde olursa Allah katında yalancılardan (kezzab) olduğu yazılır." (Müslim, es-Sahih, 29. Bab c. 4, s. 2012; Tirmizî, es-Sünen, 46. Bab c. 4, s. 347)
◾ Hz. Ebu Bekir'den (ra) gelen bir rivayete göre Hz. Peygamber (sav) bu sözü, son vasiyetleri arasındadır.
◾Peygamber Efendimiz (sav) kulları cennete götüren hasletleri sayarken doğru sözlü olmayı en başta zikreder.
◾ Hz. Aişe (r.anha), doğru sözlü olmayı İslâm'ın on büyük erdeminin başında zikreder.
◾ Kur'an-ı Kerim'de Allah'a ve ahirete iman eden, namaz ve zekâtın yanı sıra yakınlara, yetimlere, yoksullara, yolda kalmışlara mallarından sadaka veren, zorluk ve sıkıntılara sabredenler doğru kişiler olarak zikredilir.
"Yüzlerinizi doğuya ve batıya çevirmeniz erdemlilik değildir. Asıl erdemli kişi Allah'a, âhiret gününe, meleklere, kitaba ve peygamberlere iman eden; sevdiği maldan yakınlara, yetimlere, yoksullara, yolda kalmışlara, yardım isteyenlere ve özgürlüğünü kaybetmiş olanlara harcayan; namazı kılıp zekâtı verendir. Böyleleri anlaşma yaptıklarında sözlerini tutarlar; darlıkta, hastalıkta ve savaş zamanında sabrederler. İşte doğru olanlar bunlardır ve işte takvâ sahipleri bunlardır." (Bakara suresi, 177. ayet)
(x) Bakara suresi 177. ayetin tefsiri
(x) "İslam açısından asıl iyiliğin ve Allah'a saygının ibadet esnasında sırf şeklî olarak yüzünü doğuya veya batıya çevirmek olmadığı ifade edilmekte; böylece içinde iman, ibadet ve ahlâk erdemlerinin yer almadığı bir biçimselliğin din açısından temelde bir önem taşımadığı tespit edilerek, bir yandan kıble konusundaki tartışmaya son nokta konulmakta, bir yandan da özden yoksun bir biçimsellikle dindarlığa ulaşılamayacağı şeklindeki çok önemli bir ilkeye vurgu yapılmaktadır."
(x) Bakara suresi 177. ayetin tefsirinin devamını okumak için tıklayın