Arama
İslam’da gaza, cihad, fetih ve şehadet kavramları
Fani dünyada yaşam mücadelesi verirken, huzur ve barış içinde yaşayabilmek için akıl, ilahi vahiy ve peygamberler bize rehberlik eder. Akıl, doğru işlerde ve hakka uygun olarak kullanılmadığı; ilahi vahiy ve peygamber gibi anlamı yüce kavramlar doğru anlaşılmadığı zaman hedefe ulaşılamaz; güven ortamı sağlanamaz. İslam'da gaza, cihad ve fetih kavramları hakkında kısa, anlaşılır bilgiler derledik.
✔ Fetih kavramı ise açma, yol gösterme, hüküm verme, galibiyet ve zafere ulaştırma anlamları taşır. İslâm'da cihad anlayışına uygun olarak, Müslümanların gayri müslimlerden gerçekleştirdikleri toprak kazançlarını istilâ ve sömürü savaşlarından ayırmak amacıyla kullanılmıştır. Kaynağı da Müslümanların geçmiş ve gelecekteki maddî-mânevî zaferlerinden bahseden Feth sûresidir.
✔ Fetih kavramını açıklarken sadece maddi yönünü görmemek önemlidir; kelime öncelikle kalbi ve aklı İslâm gerçeğine açmak anlamına gelir.
➡ Yazıya başlarken ifade ettiğimiz gibi dini konu ve kavramları çok iyi anlamamız ve öğrenmemiz gerektiği burada da karşımıza çıkıyor.
✔ Medine'nin savaşsız fethedilmesi ve İslâm'a kazandırılması hakkında Resûlullah'ın, "Ülkeler ve şehirler zorla alınır; Medine ise Kur'an ile fethedilmiştir" dediği kaydedilir (Belâzürî, I, 6). Bu mecazi kullanımı gösteren Kur'ânî delil ise Feth sûresinin, "Biz sana doğrusu apaçık bir fetih ihsan ettik" meâlindeki ilk ayetidir.
✔ İslâmiyet, cihad ve onun tabii sonucu olan fetihlerle Müslümanların hâkimiyetine geçen ülkelerin halkının İslâm dinini kabul etmeye zorlanmasını doğru bulmaz. Bu husus Kur'an ayetleriyle sabittir: "Dinde zorlama yoktur." (el-Bakara 2/256)
✔ Kısaca belirtmek gerekirse İslam fetihleri zorlama, gayri müslimleri zorla Müslüman yapma gibi bir hedefi asla kabul etmemiştir. Zorbalıkla, tehdit ederek Müslüman yapmanın münafıklığı körüklemekten başka bir sonuç olmayacağının bilinci hâkimdir.
✔ İslam fetihlerinin en önemli özelliğinden biri devamlı ve kalıcı olmalarıdır. Tarih boyunca fetihler sonucunda ele geçen ve İslâm'a açılan topraklarda bugün de hâlâ Müslüman millet ve devletlerin yaşadıkları görülür. Bu da İslâm köklü olduğunun açık bir delilidir.
✔ İslâm dünyasında gerçekleştirilen fetihlerle ilgili çok zengin bir literatür bulunmaktadır. Gazânâme, gazavatnâme, fetihnâme, zafernâme örnekler arasında yer alır.
✔ Şehadet kavramı Allah'ı niteleme bağlamında başka hadis rivayetlerinde de yer almaktadır. "Allah yolunda öldürülmek" şeklinde de ifade edilmiştir (Bakara, 2/154). Âlimler, şehîd isminin temel manasının "bilen" olduğu ve şâhidden daha zengin bir muhtevaya sahip bulunduğu hususunda ittifak etmiştir. Şehîd "müşahede yoluyla meydana gelmiş ilme sahip olan varlık" demektir. Buradaki müşahede Ebû Bekir İbnü'l-Arabî'ye göre işitme dışındaki duyu vasıtalarıyla elde edilen bilgidir.