Arama
İslam'ın ilk müezzinleri
Yeryüzünde kesintisiz olarak okunan Ezan-ı Şerif, Müslümanların ibadet hayatında ayrı önem taşır. Asr-ı saadette ezanı okuyan müezzinler, sesi güzel ve gür, Kur'an-ı Kerim'i iyi okuyan kimseler arasından seçilirdi. Peygamber Efendimizin zamanında Medine'de Bilal-i Habeşi ve Abdullah b. Ümmü Mektum, Mekke'de Ebu Mahzure ve Kuba'da ise Sa'd b. Âiz el-Karaz ezan okurdu. Peki, ilk ezan nasıl okundu?
💠 Asr-ı saadetten itibaren müezzinler güzel ve gür sese sahip kimseler arasından seçilirdi. Bu özelliklere sahip olan Ebû Mahzûre (RA), Efendimizden (SAV) kendisini Harem-i Şerif'e müezzin yapmasını istedi.
💠 Bu arzusunu kabul eden Peygamberimiz (SAV), Mekke Valisi Attâb b. Esîd'e (RA) gitmesini ve yeni görevini ona bildirmesini söyledi.
💠 Harem-i Şerif'in müezzini olan Ebû Mahzûre (RA), Hz. Peygamber'in (SAV) Mekke'den ayrılmasına değin Hz. Bilal ile ezan okudu. Vefatına değin bu görevi ifa eden Ebû Mahzûre (RA), Allah Resulü'nün okşadığı saçları hiç kestirmedi. Vefatından sonra ise oğulları ve torunları yüzlerce yıl Harem-i Şerif'in müezzinliğini yaptı.
💠 İmam Ebû Hanife ve Irak'taki âlimler Hz. Bilâl'in (RA) ezanı ve Ebû Mahzûre'nin (RA) kametini, İmam Şâfiî ve Mekke âlimleri Ebû Mahzûre'nin (RA) ezanı ve Bilâl'in kametini uyguladılar.
💠 Ammar bin Yasir'in (RA) azatlısı olan Sa'd bin Aiz, deri ticareti yapardı. Bundan dolayı da Sa'd el-Karazi ya da Saʻdü'l-Karez olarak bilinirdi. Peygamber Efendimizin (SAV) döneminde Kuba Messcidi'nde ezan okurdu.
💠 Allah Resulü (SAV) , Kuba'ya geldiği zaman yanında Hz. Bilal'de (RA) olurdu. Ona burada ezan okutur, bunu duyan Müslümanlar da mescitte toplanırdı. Bir defasında Peygamberimiz (SAV) Kuba'ya yanında Hz. Bilal (RA) olmaksızın geldi. Orada bulunan Sa'd el-Kurâz (RA) hemen hurma ağacına çıkarak ezan okumaya başladı.
Peygamberimiz (SAV) ona bunu neden yaptığını sorduğunda Sa'd; "Ey Allah'ın elçisi, sen gelince zencilerin sana baktığını ve sana bir şeyler yapacaklarından korktum. Halkın hemen buraya toplanmasını sağlamak amacıyla ezan okudum." dedi. Buna karşılık Allah Resulü ona; "İyi yaptın. Bilâl'i yanımda görmediğin zaman sen ezan oku!" buyurdu. Hz. Peygamber ona özellikle Kuba Mescidi'nde ezan okuması için müsaade etti.
(Şihâbuddîn Ahmed b. Alî ibn Hacer el-Askalânî, el-İsâbe fî Temyîzi's-Sahâbe, Dâru'l-Cîl, Beyrût 1412/1991, III, 65)
💠 Peygamber Efendimizin (SAV) vefatından sonra ezanı okurken tamamlayamayacak kadar ağlayan bundan dolayı da müezzinlik yapmak istemeyen Bilâl-i Habeşî (RA) yerine Sa'd b. Âiz görevlendirildi.
💠 Hz. Ebûbekir (RA) halifeliğinde Sa'd onun kapısı önünde durur; "Allah'ın selam, rahmet ve bereketi üzerine olsun ey Allah'ın Resûlü'nün halifesi, haydi namaza, haydi felâha." derdi.
💠 Hz. Ebubekir'in (RA) halifeliğinde, Bilal-i Habeşi'nin (RA) yerine Mescid-i Nebevî'ye getirildi. Hz. Ömer'in (RA) halifeliği döneminde de müezzinlik görevini ifa eden Sa'd bin Aiz'ın vefatından sonra Mescid-i Nebevî'de ezan okuma görevini oğulları devraldı.
💠 Hz. Bilal (RA), ezan okuduktan sonra Allah Resulü'nün (SAV) kapısının önünde durur ve onu namaza davet ederdi. Bu uygulama gelenek haline getirilip dört halife döneminde de uygulandı. Sa'd b. Âiz (RA) Medine okuyuşunun kurucusu kabul edilir.
Kaynak: Peygamberimiz Hz. Muhammed'in Müezzinleri- Fatih Koca, İslam
Tarihinde Ezanın Teşrîi ve İlk Müezzinler- Ömer Sabuncu, İslam Ansiklopedisi