Arama
İslam'ın ilk müezzinleri
Yeryüzünde kesintisiz olarak okunan Ezan-ı Şerif, Müslümanların ibadet hayatında ayrı önem taşır. Asr-ı saadette ezanı okuyan müezzinler, sesi güzel ve gür, Kur'an-ı Kerim'i iyi okuyan kimseler arasından seçilirdi. Peygamber Efendimizin zamanında Medine'de Bilal-i Habeşi ve Abdullah b. Ümmü Mektum, Mekke'de Ebu Mahzure ve Kuba'da ise Sa'd b. Âiz el-Karaz ezan okurdu. Peki, ilk ezan nasıl okundu?
💠 Resul-i Ekrem (SAV) Bilâl'e (RA) ezan cümlelerini ezanda ikişer, ikamette ise birer defa okumasını emretti. Bu arada Hz. Ömer (RA) Resulullah'a (SAV) gelip aynı rüyayı kendisinin de gördüğünü, ancak Abdullah b. Zeyd'in (RA) daha erken davrandığını bildirdi.
💠 Hz. Bilal, Neccaroğulları kabilesine mensup bir kadına ait yüksek evin üzerine çıkıp sabah ezanını okudu. Böylece ezan 622 veya 623 yılında meşru kılındı. Sonrasında Mescid-i Nebevi'nin arka tarafına ezan okumak için özel bir alan yapıldı.
Benî Neccâr'dan bir kadın şöyle anlatır: "Benim evim mescidin etrafındaki evlerin en yükseği idi. Bilâl de ezanı burada okurdu. O, ezandan önce hep şu duayı yapardı", "Ey Allah'ım ben sana hamd eder ve Kureyş'in senin dinine karşı koymalarına karşı senden yardım dilerim." O, bu duasını hiç terk etmedi."
(İbn Hişam, Sîret-i İbn Hişam)
💠 Asrı saadette bir gecede iki ezan okunurdu. Bunlardan biri seheri ezan denilen sahabeyi teheccüde kaldırmak için okunurdu. Bu ilk ezanı okumakla görevli müezzin Hz. Bilal'(RA) di. Ümmü Mektum (RA) ise sabah namazı vaktini bildiren ikinci ezanı okurdu.
💠 Hz. Bilal (RA), sabah ezanına mahsus olan "es-salâtü hayrun min'en-nevm" ibaresini ekledi. Bir sabah Bilâl-i Habeşi (RA) ezan için mescide geldiğinde Hz. Peygamber'in (SAV) biraz dalmış olduğunu gördü. Bunun üzerine iki kere "es- salâtü hayrun min'en-nevm" diye seslendi. Bu Hz. Peygamber'in (SAV) çok hoşuna gitti ve "Bilâl bu ne güzel söz! Sabah ezanlarını okuduğunda bunu söyle!" diye buyurdu.
(Zebîdi, II,560)
💠 Hz. Bilal (RA), Peygamberimiz (SAV) odasından çıkmadan kamet getirmezdi. Hz. Bilal (RA), ezan okuduktan sonra Allah Resulü'nün (SAV) kapısının önünde durur ve onu namaza davet ederdi.
💠 Bu uygulama gelenek haline getirilip dört halife döneminde de uygulandı. Hz. Bilal (RA), kamette tekbirleri ikişer, hayye ale's-salâh ve hayye ale'l-felâh'ları birer kere okurdu.
💠 Peygamber Efendimizin (SAV) vefatından sonra derin bir üzüntü yaşayan Hz. Bilal (RA), ezan okuyamaz oldu. Hz. Ebubekir'den (RA) izin isteyip Suriye'ye gitmek istese de halifenin ısrarı üzerine Medine'de kaldı. Fakat Hz. Ömer'in (RA) halifeliğinde Medine'den ayrılarak Şam'a yerleşti.
💠 Hz. Ömer (RA), onun yerine kimin görevlendirilmesini tavsiye ettiğini sorması üzerine "Saʻd'a vermeni tavsiye ederim. Zira o, Allah Resûlü'ne ezan okumuştu." dedi. Bunun üzerine Hz. Ömer (RA), Saʻd'ı çağırdı ve ezan okuma görevini ona verdi.
💠 Hz. Bilal (RA) Şam'daki iken Müslümanlar onun bir kere daha ezan okuması için halifeye müracaat ettiler. Halifenin isteği üzerine ezan okuyan Bilal-i Habeşi (RA), hem kendisi hem de Halife Hz. Ömer (RA) dahil dinleyen herkesi ağlattı.
💠 Daha sonra Peygamber Efendimizi (SAV) rüyasında gördü. Rüyada "Nedir bu ayrılık? Sen ey Bilâl bizi incittin, neden bizi ziyarete gelmezsin" buyurarak Medine'ye çağırdı. Bunun üzerine Bilal-i Habeşi (RA) Ravza-i Mutahhara'ya gitti. Burada Efendimizin (SAV) torunlarını gördü. Hz. Hasan'ın (RA) ricası üzerine bir defa daha ezan okudu. Bütün Medine halkı onun sesini duyunca sokağa döküldü. Hz. Bilal (RA), gözyaşları içerisinde ezanı tamamlamaya çalışsa da daha fazla dayanamayarak düşüp bayıldı. Sonrasında Şam'a geri döndü ve burada altmış üç yaşında vefat etti.