Kadir gecesinden sonra en kıymetli gece: Mevlid Kandili

Mevlid, Peygamber zincirinin son halkası, âlemlere rahmet olarak gönderilen Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed'in (sav) dünyamızı teşrif ettiği mübarek gündür. 📌 Aylardan Rebîulevvel, Mekke'de bir ev... Allah Resulü'nün doğduğu gün gökteki ve yerdeki bütün âlem, muştulanan 'Sevgili'sine kavuştu. O (sav), Hz. İbrahim'in kabul olmuş duasıydı. Kabe-i Muazzama'nın duvarlarını yükselterek bu ulvî görevi tamamlayan Hz. İbrahim ve Hz. İsmail ellerini açarak şöyle yalvarmıştı: 'Rabbimiz! Bizden sonra gelecek neslimizden kendi içlerinden bir peygamber gönder. Onlara senin ayetlerini okuyacak, Kitab'ı ve Hikmet'i öğretecek ve onları arındıracak bir peygamber! Çünkü yalnız Sensin kudret ve hikmet sahibi! ' (Bakara suresi, 129. ayet) Nitekim Resulullah Efendimiz de buyurur ki, 'Ben atam İbrahim'in duası, İsa'nın müjdesi, annemin rüyasıyım. Annem rüyasında kendisinden bir nur çıktığını ve Bizans saraylarını, doğuyu ve batıyı aydınlattığını görmüştü.' (Müsned) Mevlid Kandili'nde ne oldu? 📌 Kudsi hadiste yüce Allah, 'Sen olmasaydın ya Muhammed âlemleri yaratmazdım' buyurur. Kâinatta en büyük hadise, Rabbimizin 'habibim' dediği Hz. Muhammed'in (sav) dünyaya teşrifleridir. Bundan dolayı da Kadir gecesinden sonra en kıymetli gece Mevlid Kandili'dir. Resûlullah (sav) doğduğu için sevinenler affolunur. Peki, Mevlid Kandili'ni nasıl ihya etmemiz gerekir?👇 📌 Mevlid, kelime anlamı olarak doğum yeri, doğum zamanı anlamına gelir. Genel olarak Peygamberimizin doğumunu ifade etmek için kullanılır. Hz. Peygamber'in doğumundan başlayıp vefatına dek hayatını konu edinen, faziletlerini ve mucizelerini anlatmak için kaleme alınmış şiirlere de 'mevlid' denilir. Mevlid gecesini kutlamak aslında âlemlere rahmet olarak gönderilen Hz. Peygamber'i (sav) anarak ferahlamaktır. Mevlid Kandili'nin anlamı ve önemi Mekke karanlığına doğan Nebi'yi bütün kâinat, kendine özel diliyle selamladı: Essalatü vesselamü aleyke ya Resulallah. 📌 Âlemlere rahmet olarak gönderilen son peygamber Hz. Muhammed (sav), Arabistan yarımadasının batısındaki Hicaz bölgesinde Mekke şehrinde dünyayı şereflendirdi. ▶ Tarih hesaplama yöntemlerindeki farklılık nedeniyle Hz. Peygamber'in doğum tarihi 20 Nisan 571 veya 17 Haziran 569 olarak belirlendi. Genel kabul gören kanaate göre Fil Vakası'ndan 50-55 gün sonra Rebîülevvel ayında pazartesi günü dünyaya geldi. Doğumun pazartesi günü olduğu ise daha sahih rivayetlere dayanmaktadır. Peygamber Efendimizin döneminin yanı sıra, ashâb-ı kirâm, Emevî ve Abbasi devirlerinde de herhangi bir Mevlid Kandili kutlama örneğine rastlanılmaz. 📌 Mevlid, ilk kez hicretten yaklaşık üç yüz elli yıl kadar sonra Mısır'da, Fâtimî Devleti döneminde kutlandı. Fâtımîler zamanındaki törenlerde, önceden gerekli hazırlıklar yapılır, Rebîülevvel ayının 12. gününde sabahtan başlamak üzere öğleye kadar 300 tepsi helva görevlilere dağıtılırdı. ▶ Halife maiyetiyle birlikte gelir, selam verir ve tören Kur'an tilâvetiyle başlardı. Ardından sırasıyla Enver (Hâkim), Ezher ve Akmer camileri hatipleri birer hutbe okuyup halife için dua ederlerdi. Bu sırada tilâvet sürdürülürdü. Hutbelerden sonra halife törendekileri tekrar selamlayınca resmî kutlama tamamlanmış olurdu. ▶ Eyyubiler döneminde birçok tören ve bayram kaldırıldı. Fakat Mevlid kutlamaları Erbil Atabegi Begteginli Muzafferuddin Kökböri tarafından yeniden büyük törenlerle kutlanmaya başladı. 📌 Ebû Şâme el-Makdisî, Şehâbeddin el-Kastallânî, İbn Hacer el-Askalânî ve Celâleddin es-Suyûti gibi âlimler Hz. Peygamber'in dünyaya gelmesi sebebi ile sevinmenin, bugün münasebetiyle muhtaçlara yardım etmenin, şiirler okumanın güzel birer amel olduğunu söyler. ▶ İslam âlimleri, Mevlid kutlamalarının 'bid'at-ı hasene' (güzel bid'ât) sayılması gerektiğini belirtir. 📌 İbni Abbas'ın rivayet ettiğine göre Peygamber Efendimiz (sav) Medine'ye hicret ettiklerinde Aşure gününde Yahudilerin oruç tuttuklarını öğrendi. Bunun nedenini sorduğunda Yahudilerden şu cevabı aldı: 'Bu, çok büyük bir gündür. Bugünde Allah, Musa ile kavmini kurtardı. Firavun ile kavmini suda boğdu. Musa da buna şükür için oruç tuttu. İşte biz de bugünün orucunu tutuyoruz.' Bunun üzerine Peygamberimiz (sav), 'Öyleyse biz Musa'ya sizden daha yakın ve evlâyız.' buyurdu. O günden sonra hem kendisi oruç tuttu, hem de tutulması için tavsiyede bulundu.' (Müslim, Sıyam 127) ▶ İbni Hacer, bu olaya istinaden şöyle der: 'Bundan anlaşılıyor ki, böyle bir günde, Mevlid gecesinde Allah'a şükretmek tam yerindedir. Fakat Mevlid merasiminin Peygamberimizin doğum gününe denk getirilmesi için dikkat etmek gerektir.' (el-Hâvî fi'l-Fetevâ, 1/190) ▶ İslam alimi Sehavî de Hristiyanların kendi peygamberlerinin doğum gününü büyük bir bayram yapmaları karşısında Müslümanların böyle bir kutlamaya daha layık olduklarını söyler. Mevlid Kandili'nde çekilecek zikirler 📌 Mevlid kutlamalarına olumlu bakan âlimler, Ebu Leheb'in Peygamberimizin doğumuna sevinip kölesini azat etmesi nedeniyle pazartesi geceleri azabının hafifletildiğine dair rüyayı da dayanak gösterir. ▶ Bu rüyayı Hz. Abbas şöyle anlatır: Kardeşim Ebu Leheb'i ölümünden bir sene sonra rüyamda gördüm. Kötü bir hâlde idi: 'Sana nasıl muamele edildi?' diye sordum. Ebu Leheb: 'Muhammed'in doğumuna sevinerek Süveybe'yi âzâd ettiğim için pazartesi günleri azabım biraz hafifletilmektedir. O gün baş parmağımla işaret parmağım arasındaki küçük bir delikten çıkan su ile serinlemekteyim.' cevabını verdi. (İbn-i Kesîr, el-Bidâye, Kâhire 1993, II, 277; İbn-i Sa'd, I, 108, 125.) ▶ İmam Suyutî, konuyla ilgili olarak özetle şunları söylemiştir: 'İnsanların Mevlid-i Nebevi için toplanıp Kur'an okumaları, Hz. Peygamber'in (sav) veladetiyle ilgili menkıbeleri seslendirmeleri, bu münasebetle yemek tertiplemeleri bid'a-i hasenedir (güzel bir bid'attır). Çünkü bu toplantılarda Hz. Muhammed'e (sav) karşı büyük bir tazim, saygı, onun dünyaya teşriflerinden ötürü büyük bir sevinç söz konusudur. Bu ise, sahibine büyük bir sevap kazandırır.' (Suyutî, el-Havî li'l-fetavî, 1/272-şamile). 📌 Peygamber Efendimiz, bazı mübarek gün ve gecelerin değerlendirilmesini tavsiye etmiştir. Ancak bu gecelere ait özel bir namaz veya ibadet şeklinden bahsetmemiştir. ▶ Kandiller; öze dönüşün, Rabbimize yürekten yakarış ve yönelişin, günahlarla kirlenmeye yüz tutmuş gönüllerimizi arındırmanın, gönül dünyamızı temizlemenin, nefsin yanıltıcı arzu ve isteklerinden uzaklaşmanın imkanlarını sunan kutlu zaman dilimleridir. ▶ Müslümanlar mübarek günleri, bağışlanma ve hayatlarına çekidüzen vermek için fırsat olarak görmelidir. Dolayısıyla müminler kandil gecelerinde, hayatlarının gidişatını gözden geçirmeli, hata ve günahları için tövbe etmeli, dua ederek, Kur'an-ı Kerim'i anlayarak okumaya çalışarak, kaza veya nafile namaz kılarak ihya etmelidir. ▶ Dinimizde her ibadet ve işin temeli niyet olduğundan, bu geceyi ihya etmek isteyenler bütün dünyevi endişelerden arınarak salih bir niyetle mükâfatını sadece Allah'tan beklemelidir. Bu gecenin varlığından haberdar olarak sadece Peygamber Efendimizin doğumuna ve gönderilişine sevinmek dahi bu geceyi ihyâ etmenin bir yönüdür. Mevlid Kandili'nin faziletleri ▶ Mevlid Kandili'nde yapılacak ibadetlerin en faziletlisi Resul-i Ekrem Efendimize salatu selam okumaktır. Bu gece bolca tövbe ve istiğfar edip bağışlanma ve âfiyet talep edilmelidir. Hz. Peygamber'e en kısa şekilde, 'Allahümme salli alâ Muhammed' veya 'Sallallahü aleyhi ve sellem' ya da 'Allahümme salli alâ Seyyidinâ Muhammedin ve alâ âlihî ve sahbihî ve bârik ve sellim' diye salâtu selam getirilir. ▶ Kaza namazı olan Müslümanlar, günahları için af talebinde bulunarak en azından bir günlük kaza namazı kılmalıdırlar. ▶ Peygamber Efendimizin ömürde en az bir kez olsun kılınmasını beyan ettikleri tesbih namazını da yine bu gecenin bereketiyle kılmak faziletli bir iş olacaktır. Tesbih namazını kılabilmek için şu tesbihi ezbere bilmek gerekir: 'Sübhânallâhi vel-hamdü lillâhi ve lâ ilâhe illallâhü vallâhü ekber. Ve lâ havle ve lâ kuvvete illâ billâhil-aliyyil-azıym.' Tesbih namazının kılınışı ▶ Muhtaçları gözetmek, hayır hasenatta bulunmak, sadaka vermek unutulmaması gereken ibadetlerdendir. Bu mübarek gecenin gündüzünü oruçlu geçirmek de faziletlidir. ▶ Tefekkürde bulunarak 'ben kimim, nereden geldim, nereye gidiyorum, Allah'ın benden istekleri nelerdir' gibi konuları düşünerek hayatın muhasebesi yapılmalıdır. Mevlid gecesi, günahların af olması için bolca dua ile geçirilmesi gerekir. ▶ Osmanlı'da Sultan III. Murat döneminde, mevlid kutlamalarını başlatıldı. Fakat resmî olmasa da imparatorlukta kutlamaların bundan önceki dönemlerde de yapıldığı bilinir. ▶ Sultan Ahmed Camii'ndeki kutlamalarda padişah, sadrazam, şeyhülislâm, vezirler, Anadolu ve Rumeli kazaskerleri, diğer mülkî ve askerî erkânla ulemâ resmî kıyafetleriyle hazır bulunurdu. Balkanlar'ın fethiyle birlikte bu coğrafyada da mevlid törenleri yapılmaya başlanmıştır. ▶ Eyüp Sabri Paşa'nın kaydettiğine göre Rebîülevvelin 12'si Medine'de resmî tatil olup kaleden toplar atılır ve o gün dükkânlar açılmazdı. İnsanlar güzel elbiseler giyerek dolaşır ve birbirini tebrik eder, bu gece Mescid-i Nebevî'de ihya edilirdi. ▶ Sabaha karşı Bâb-ı Nisâ önünde toplanılır, burada kurulan kürsü üzerinde güneşin doğmasıyla birlikte beş hatipten ilki bir hadis okuyup padişah için dua eder, diğerleri sırasıyla mevlidin vilâdet, radâ ve hicret bahirlerini okurlar, sonuncusu dua ederdi. Daha sonra halk ikram edilen şerbeti içip dağılırdı. ▶ Günümüzde Mevlid, Suudi Arabistan hariç Kuzey Afrika'dan Endonezya'ya kadar İslâm ülkelerinde -bazılarında resmî, bazılarında gayri resmî olarak- yaygın biçimde kutlanmaktadır. ▶ Türkiye'de yalnız Ramazan ve Kurban Bayramları resmî bayram kabul edilmekle birlikte, Hz. Peygamber'in doğum günü uzun yıllardır Diyanet İşleri Başkanlığı ve Türkiye Diyanet Vakfı'nın ortaklaşa düzenlediği çok yönlü etkinliklerle kutlanmaktadır. Samimiyetle yapılacak duaların yanında, ümmetin ve insanlığın geneli, İslam coğrafyalarındaki yüreğimizi sıkıştıran işgal, kan, gözyaşı ve zulmün dinmesi için de dua edilmesi unutulmamalıdır.

Kadir gecesinden sonra en kıymetli gece: Mevlid Kandili

Macar Kültür Merkezi'nde "Edebiyat Pikniği" düzenlendi

"Bir Yokmuş'la Bitmeyen Masallar" sergisi Hüsrev Kethüda Hamamı'nda açıldı

"Asr-ı Saadetten Günümüze Mushaf Medeniyeti: İstanbul Mushafı"

Nurullah Genç'in "Rüveyda" eserinden eşsiz dizeler

Melih Cevdet Anday'ın özel sözleri

Doğan Cüceloğlu'nun "İyi Düşün Doğru Karar Ver" eserinden ders niteliğinde alıntılar

İslam’dan edebiyata kadar en özgün konuların podcastleri

Filistin'deki zulme karşı Müslüman tavrı nasıl olmalı - PODCAST

Uygur Türklerinin kaderini değiştiren 48 madde

"Selvi Boylum Al Yazmalım" Kazakistan'da tiyatro oyunu oldu

PODCAST I Fergana Vadisi'nin önemi

Merhametten ve empatiden uzak Çocuk Hakları Günü!

Zehir kupadan, şaloma!

Metoda dair: Yöntemi gözden geçirme

Filistin'in bağımsızlığını resmi olarak tanıyan ülkeler

Filistin'in bağımsızlığını resmi olarak tanıyan ülkeler

Filistin’i işgale yönelik Yahudi göçleri: Aliyah

İsrail işgallerine karşı "birlik" çağrısı

Osmanlı belgeleri ışığında Filistin’e Yahudi göçü

Bosna Savaşı öncesinde bölgedeki gerilimlerin tarihsel kökenleri

Sonbahar depresyonunun belirtileri, tedavisi ve korunma yöntemleri

Nurullah Genç'in "Rüveyda" eserinden eşsiz dizeler

Zehir kupadan, şaloma!

Melih Cevdet Anday'ın düşündürücü sözleri

Maveraünnehir'in kalbi: Buhara

İsrail işgali altında olan Golan Tepeleri neden bu kadar önemli?

Arama

Kadir gecesinden sonra en kıymetli gece: Mevlid Kandili