Arama
Kadir gecesinden sonra en kıymetli gece: Mevlid Kandili
Kâinatta en büyük hadise, Rabbimizin "habibim" dediği Hz. Muhammed'in (sav) dünyaya teşrifleridir. Kadir gecesinden sonra en kıymetli gecedir. Mevlid gecesini kutlamak aslında âlemlere rahmet olarak gönderilen Hz. Peygamber'i (sav) anarak ferahlamaktır. Peki, Mevlid kandilinde hangi dualar edilmelidir?
Peygamber Efendimizin döneminin yanı sıra, ashâb-ı kirâm, Emevî ve Abbasi devirlerinde de herhangi bir Mevlid Kandili kutlama örneğine rastlanılmaz.
📌 Mevlid, ilk kez hicretten yaklaşık üç yüz elli yıl kadar sonra Mısır'da, Fâtimî Devleti döneminde kutlandı. Fâtımîler zamanındaki törenlerde, önceden gerekli hazırlıklar yapılır, Rebîülevvel ayının 12. gününde sabahtan başlamak üzere öğleye kadar 300 tepsi helva görevlilere dağıtılırdı.
▶ Halife maiyetiyle birlikte gelir, selam verir ve tören Kur'an tilâvetiyle başlardı. Ardından sırasıyla Enver (Hâkim), Ezher ve Akmer camileri hatipleri birer hutbe okuyup halife için dua ederlerdi. Bu sırada tilâvet sürdürülürdü. Hutbelerden sonra halife törendekileri tekrar selamlayınca resmî kutlama tamamlanmış olurdu.
▶ Eyyubiler döneminde birçok tören ve bayram kaldırıldı. Fakat Mevlid kutlamaları Erbil Atabegi Begteginli Muzafferuddin Kökböri tarafından yeniden büyük törenlerle kutlanmaya başladı.
📌 Ebû Şâme el-Makdisî, Şehâbeddin el-Kastallânî, İbn Hacer el-Askalânî ve Celâleddin es-Suyûti gibi âlimler Hz. Peygamber'in dünyaya gelmesi sebebi ile sevinmenin, bugün münasebetiyle muhtaçlara yardım etmenin, şiirler okumanın güzel birer amel olduğunu söyler.
▶ İslam âlimleri, Mevlid kutlamalarının "bid'at-ı hasene" (güzel bid'ât) sayılması gerektiğini belirtir.
📌 İbni Abbas'ın rivayet ettiğine göre Peygamber Efendimiz (sav) Medine'ye hicret ettiklerinde Aşure gününde Yahudilerin oruç tuttuklarını öğrendi. Bunun nedenini sorduğunda Yahudilerden şu cevabı aldı: "Bu, çok büyük bir gündür. Bugünde Allah, Musa ile kavmini kurtardı. Firavun ile kavmini suda boğdu. Musa da buna şükür için oruç tuttu. İşte biz de bugünün orucunu tutuyoruz." Bunun üzerine Peygamberimiz (sav), 'Öyleyse biz Musa'ya sizden daha yakın ve evlâyız.' buyurdu. O günden sonra hem kendisi oruç tuttu, hem de tutulması için tavsiyede bulundu." (Müslim, Sıyam 127)
▶ İbni Hacer, bu olaya istinaden şöyle der: "Bundan anlaşılıyor ki, böyle bir günde, Mevlid gecesinde Allah'a şükretmek tam yerindedir. Fakat Mevlid merasiminin Peygamberimizin doğum gününe denk getirilmesi için dikkat etmek gerektir." (el-Hâvî fi'l-Fetevâ, 1/190)
▶ İslam alimi Sehavî de Hristiyanların kendi peygamberlerinin doğum gününü büyük bir bayram yapmaları karşısında Müslümanların böyle bir kutlamaya daha layık olduklarını söyler.
📌 Mevlid kutlamalarına olumlu bakan âlimler, Ebu Leheb'in Peygamberimizin doğumuna sevinip kölesini azat etmesi nedeniyle pazartesi geceleri azabının hafifletildiğine dair rüyayı da dayanak gösterir.
▶ Bu rüyayı Hz. Abbas şöyle anlatır: Kardeşim Ebu Leheb'i ölümünden bir sene sonra rüyamda gördüm. Kötü bir hâlde idi: "Sana nasıl muamele edildi?" diye sordum. Ebu Leheb: "Muhammed'in doğumuna sevinerek Süveybe'yi âzâd ettiğim için pazartesi günleri azabım biraz hafifletilmektedir. O gün baş parmağımla işaret parmağım arasındaki küçük bir delikten çıkan su ile serinlemekteyim." cevabını verdi. (İbn-i Kesîr, el-Bidâye, Kâhire 1993, II, 277; İbn-i Sa'd, I, 108, 125.)
▶ İmam Suyutî, konuyla ilgili olarak özetle şunları söylemiştir:
"İnsanların Mevlid-i Nebevi için toplanıp Kur'an okumaları, Hz. Peygamber'in (sav) veladetiyle ilgili menkıbeleri seslendirmeleri, bu münasebetle yemek tertiplemeleri bid'a-i hasenedir (güzel bir bid'attır). Çünkü bu toplantılarda Hz. Muhammed'e (sav) karşı büyük bir tazim, saygı, onun dünyaya teşriflerinden ötürü büyük bir sevinç söz konusudur. Bu ise, sahibine büyük bir sevap kazandırır." (Suyutî, el-Havî li'l-fetavî, 1/272-şamile).
📌 Peygamber Efendimiz, bazı mübarek gün ve gecelerin değerlendirilmesini tavsiye etmiştir. Ancak bu gecelere ait özel bir namaz veya ibadet şeklinden bahsetmemiştir.
▶ Kandiller; öze dönüşün, Rabbimize yürekten yakarış ve yönelişin, günahlarla kirlenmeye yüz tutmuş gönüllerimizi arındırmanın, gönül dünyamızı temizlemenin, nefsin yanıltıcı arzu ve isteklerinden uzaklaşmanın imkanlarını sunan kutlu zaman dilimleridir.
▶ Müslümanlar mübarek günleri, bağışlanma ve hayatlarına çekidüzen vermek için fırsat olarak görmelidir. Dolayısıyla müminler kandil gecelerinde, hayatlarının gidişatını gözden geçirmeli, hata ve günahları için tövbe etmeli, dua ederek, Kur'an-ı Kerim'i anlayarak okumaya çalışarak, kaza veya nafile namaz kılarak ihya etmelidir.
▶ Dinimizde her ibadet ve işin temeli niyet olduğundan, bu geceyi ihya etmek isteyenler bütün dünyevi endişelerden arınarak salih bir niyetle mükâfatını sadece Allah'tan beklemelidir.
Bu gecenin varlığından haberdar olarak sadece Peygamber Efendimizin doğumuna ve gönderilişine sevinmek dahi bu geceyi ihyâ etmenin bir yönüdür.