Arama
Kudüs’ün ilk kadısı: Ubade bin Samit
Medineli sahabelerden Ubade bin Samit, ashab-ı suffenin hocası, Filistin'in ilk kadısıydı. Birinci Akabe Biatı'ndan sonra gösterdiği ahde vefa ile ayetlerin nazil olmasına vesile oldu. İslam'ı öğretmek dışında görev kabul etmeyen Ubade bin Samit, Peygamber Efendimiz döneminde Kur'an-ı Kerim'in tamamını ezberleyen 5 sahabeden biriydi. Peki, hangi olay üzerine ayetler nazil oldu?
🔸 Medineli sahabe, doğruyu söylemekten çekinmez ve sözüne sadıktı. Ubade bin Samit'in (RA) ailesi ile Medine'deki Benî Kaynuka Yahudileri arasında eski bir anlaşma vardı. Allah Resulü (SAV), Medine'ye gelince Yahudiler sulh yapmış gibi gözükse de fitne çıkarmaya başladılar. Müslümanlara iftira atıp tehdit ettiler. Bunun üzerine Ubade bin Samit ahdine vefa göstererek Peygamberimize (SAV) "Ben Allah ile peygamberinin ve müminlerin dostuyum. Şu kafirlerle yaptığım anlaşma ve dostluktan vazgeçerim" dedi. Onun bu davranışı üzerine Maide suresinin 51- 56. âyetleri nazil oldu.
"Ey iman edenler! Yahudileri ve Hristiyanları veli edinmeyin. Onlar birbirlerinin velileridir. Sizden kim onları dost edinirse şüphesiz o da onlardandır. Allah zalimler topluluğunu hidayete erdirmez. Kalplerinde hastalık bulunanların "Başımıza bir felâketin gelmesinden korkuyoruz" diyerek onların dostluklarını kazanmaya çalıştıklarını görürsün. Belki de Allah müminlere katından bir fetih veya başka bir başarı getirir de onlar içlerinde gizledikleri şeyden dolayı pişman olurlar. İman edenler de "Sizinle beraber olduklarına dair bütün güçleriyle Allah'a yemin edenler bunlar mıydı?" derler. Onların bütün yaptıkları boşa gitmiş, sonuçta hüsrana uğramışlardır. Ey iman edenler! Sizden kim dininden dönerse bilsin ki Allah öyle bir kavim getirecektir ki Allah onları sever, onlar da Allah'ı severler; müminlere karşı alçak gönüllü, kâfirlere karşı vakarlıdırlar; Allah yolunda cihad ederler ve hiç kimsenin kınamasından korkmazlar. İşte bu Allah'ın dilediğine verdiği bir lutfudur. Allah'ın lutfu geniştir; O, her şeyi bilir. Sizin velîniz ancak Allah'tır, peygamberidir, bir de Allah'ın emrine boyun eğerek namazı dosdoğru kılan, zekâtı veren müminlerdir. Kim Allah'ı, peygamberini ve iman edenleri velî edinirse bilsin ki Allah'tan yana olanlar mutlaka galip geleceklerdir."
(Maide suresi 51-56. ayetler)
🔸 Ubade (RA), hayatın boyuncu savaşlara katıldı, Hudeybiye Antlaşması'nda bulunduğu gibi Mekke fethi sırasında ensar birliğinin kumandanlığını yaptı. Peygamber Efendimiz (SAV) kendisini zekat memuru olarak vazifelendirdi. Zekat memurları; bölgede asayişi sağlar, İslam'ı tebliğ eder, zekat ve vergileri toplardı.
🔸 Allah Resulü (SAV) Ubade Bin Samit'i zekat tahsiline göndermek üzere yola çıkınca: "Ey Velid'in babası! Allah'tan kork da kıyamet gününde Allah'ın huzuruna böğüren bir deve veya ineği yahut da meleyen bir koyun veya keçiyi (sırtına) yüklenmiş olarak gelme!"
🔸 Ubade (RA): "Ya Rasûlallâh! Durum gerçekten böyle mi olur?" diye sorunca Rasûlullâh (SAV) "Evet, nefsim kudret elinde olan Allah'a yemin ederim ki durum aynen böyledir. Bundan ancak Allah'ın merhamet ettiği kimseler kurtulabilir." cevabını verdi. Bunun üzerine Ubâde b. Sâmit "Seni hak ile gönderen Allah'a yemin ederim ki iki kişiye bile idareci olmayacağım" dedi.
Bundan sonra da hayatı boyunca İslam'ı tebliğ ve öğretmek dışında görev kabul etmedi.
🔸 Ubade bin Samit (RA), Muaz bin Cebel (RA), Ubey bin Ka'b (RA), Ebû Eyyub (RA) ve Ebu'd-Derdâ (RA) Peygamberimizin döneminde Kur'an-ı Kerim'in tamamını ezberleyen sahabelerdendi.
🔸 Peygamber Efendimiz (SAV) tarafından ashâb-ı Suffe'den Kur'an okumayı bilmeyenlere Kur'an öğretmekle görevlendirildi. Aynı zamanda Resulullah'ın (SAV) vahiy kâtipliğini yaptı.
🔸 Resulullah'ın vefatından sonra Ubade bin Samit (RA), Hz. Ebu Bekir (RA) tarafından Rum kralı Herakliyus'a elçi olarak gönderildi. Hz. Ömer'in halifeliğinde ise Suriye halkına Kur'an-ı Kerîm'i ve İslam'ı öğretmekle görevlendirildi.
Hz. Ömer yanına ensardan Muâz b. Cebel, Ubâde b. Samit, Übeyy b. Ka'b, Ebû Eyyûb ve Ebû Derdâ'yı çağırarak: "Şam'daki din kardeşleriniz, kendilerine Kur'an ve din ahkâmını öğretecek birkaç kişiyi göndermem için istekte bulunuyorlar. Allah sizden razı olsun. Sizde aranızda bu iş için üç kişiyi seçin ve bu konuda bana yardımcı olun. İsterseniz aranızda kura çekin, isterseniz sizden üç kişi bu işi kura çekmeden üzerine alsın." dedi.
🔸 Onlar da: "Biz kura çekmeyiz." (Ebû Eyyüb'ü kastederek) Bu ihtiyardır. (Übey b. Ka'b'ı da kastederek) Bu da hastadır, diyerek Muâz b. Cebel, Ubâde b. Samit ve Ebü'd-Derdâ Şam'a gitmek üzere yola çıktılar. Hz. Ömer onlara:
"Önce Humus'a gidin. Çünkü siz orada çeşitli kimseler göreceksiniz. Kimisi çabuk anlar. Böyle bir kimseyi gördüğünüzde, önce ona öğretin. Ondan sonra halkın bir kısmını ona teslim edin. Humus'ta işinizi tamamladığınıza kanaat getirdikten sonra biriniz orada kalsın. Biriniz Dımaşk'a, biriniz de Filistin'e gidin."