Arama
Kulluğun ölçütleri nelerdir? Allah'ın kalpteki sırrı...
Niyetsiz amel, ihlassız kul olmaz. Kul için sır olarak belirtilen ihlas, kalbi şirk, riya gibi kötülüklerden temizlemeyi ve insanoğlunu hayırlı amellere yöneltmeyi hedefler. O halde niyetler, yalnızca yaratılanların kalbindedir. İhlas da o gönüle verilen Allah'ın (CC) sırrıdır. Peki, niyet nedir? İhlas ne demektir?
🔹 Ahmed İbni Hanbel, Ebü Davud, Tirmizî, Darekutnî gibi büyük alimler, Hz. Ömer'in (RA) rivayet ettiği bu hadisle İslam'ın üçte birini anlamanın mümkün olduğunu söylemişlerdir.
🔹 Örneğin, bir çay bile güzel niyet ile içilirse, mubah olan amelimiz, fiilimiz ibadet haline dönüşebilir.
↪ Peygamber Efendimizin (SAV) yaptığı işleri örnek alan ve niyetini de işin içine katan herkes sevabını, karşılığını alır.
Niyet kelimesinin kökeni
🔹 Arapça kökenli "niyyet" kelimesini "bir şeyi yapmayı önceden kurma, zihinde tasarlama, yapmayı aklına koyma, yapmaya karar verme" anlamlarına gelir.
🔹 Hıdır, niyet kelimesini şöyle açıkladı:
"Niyet, fiilin kalpte oluşan şekline, bir eşyaya, bir olguya bilgi ve bilinçle yönelimidir."
Yolda olmak
🔹 Niyet önemli olduğu kadar, sonucu da önemlidir. Fakat bir Müslüman, yaptığı iyiliklerin karşılığını, sonucunu bekleyerek yapmaz.
🔹 Hıdır, bu konuyla alakalı şu ifadelerde bulundu:
"Zafer değil sefer diye bir söz vardır. Mesele aslında yolda olmaktır. Müslüman sonuca yani zafere odaklanmamak lazım. Esas odağımız niyetlenerek o niyete uygun şekilde ameli ve ihlaslı olmak."
🔹 Niyet, sürecin başlangıcını ifade ettiği gibi devamını ve sonucu da işaret eder. Hıdır, bunu tek bir cümlede özetledi:
"Biz neticede kalplerde olanı teşhis etmek, onları açıp bakmak görevimiz değil. Biz zahire hükmederiz."
İhlas nedir?
🔹 Arapça kökenli bir kelime olan "ihlas", "riyâsız ve yapmacıksız inanış, çok samîmî bağlılık, katışıksız tam doğruluk" anlamlarına gelir.
İhlas kavramına göre niyet
🔹 Niyet kalpte olan bir şey ise ihlas da o kalbe verilen Allah (CC) sırrıdır. İhlasın künhüne vakıf olmak kolay değildir.
Rölatif ne demek?
Fransızca "relatif" kelimesinden gelen sözcük "izâfî, bağıntılı, göreli" anlamına gelir.
Kün ne demek?
Arapça kökenli olan bu kelime "Cenâbıhakk'ın yaratmayı murat ettiği zaman verdiği emir" anlamında Kur'ân-ı Kerim'de geçen bu söz, bilhassa tasavvuf edebiyatı metinlerinde çokça yer alır.
🔹Hıdır, ihlas kavramının Allah'ın kalpteki sırrı olduğunu belirtti:
"Biz bir insana ihlaslı bir kimse deriz, hüsnü zan besleriz. Esas olan budur. Ama neticede gerçek manada onun ihlaslı mıdır değil midir? Bunu bilemeyiz. O Allah'ın (CC) kalpteki sırrıdır."
İhlaslı olanlar: Muhlisler
🔹 Arapça kökenli muhlis kelimesi, "inanç, düşünce ve davranışlarında gösteriş ve ikiyüzlülüğü bulunmayan, dostluğu içten ve samimi olan kimse" anlamına gelir. Kısaca ihlaslı olan kimselere muhlis denir. Bu kavramla ilgili aşağıdaki hadis-i şerifi örnek gösterebiliriz:
"Heleken nas illel alimun ve helekel alimun illel amilun ve helekel amilun illel muhlisun"
↪İnsanlar helâk oldu; âlimler müstesna. Âlimler de helâk oldu; ilmiyle amel edenler müstesna. Amel edenler de helâk oldu; ihlâs sahipleri müstesna. İhlâs sahiplerine gelince, onlar da pek büyük bir tehlike ile karşı karşıyadırlar. (Gazzâlî,İhyâu ulûmi'd-dîn, 3/414, 4/179, 362)
Ameliyle hareket edenler: Âlimler
🔹 Bilmek, her durumda insanın imdadına yetişmez. Bu bir dereceye kadar önemlidir. Kur'an-ı Kerim'in Fatır Suresi 28. ayetinde âlimler şöyle övülmüştür:
"Ve minen nasi ved devabbi vel en'ami muhtelifun elvanuhu kezalik, innema yahşallahe min ibadihil ulemau, innallahe azizun gafur."
↪ Muhakkak Allah'tan (CC) en fazla ittika eden, korkan, çekinen, saygı duyan, sorumluluk bilinciyle hareket eden âlimlerdir. Aslında oradaki âlimler işte aynı zamanda ameliyle de hareket edenlerdir.
İttika ne demek?
Arapça kökenli ittika kelimesi, "dayanma, yaslanma" anlamlarına gelir.