Arama
Kur’an-ı Kerim ışığında ev ve mimarisi
Yüce dinimiz İslam, ardında binlerce hikmeti barındıran emirleriyle hayatımıza yön verir. Ayetler, hadis-i şerifler ve gelenekler ışığında evlerimiz mutlu yuvaya dönüşür. Temelini adalet, tevazu, sadelik, güzellik, estetik, mahremiyet ve özgünlük gibi kavramların oluşturduğu hanelerimiz, bizlere saadetin kapılarını aralar. Peki, Kur'an-ı Kerim ışığında bir ev nasıldır ve nasıl tasarlanır?
🔹 Müslüman aile için ev mimarisinde en önemli kavram mahremiyettir. Zira mahremiyet, aile içerisinde, akraba ilişkilerinde saygı ve hürmetin ayakta kalmasını sağlayan yegane öğedir.
🔹 Mahremiyet öncelikle mahalle ölçeğinde yerleştirilmesi ve yaşanması gereken bir değerdir. Osmanlı şehir yapılanmasına bakıldığında Türk evleri, sokakla sosyal bir ilişki içerisinde olmakla beraber, sokakla arasında aile özelinin dışarıya yansımasını engelleyen bir mahremiyet duvarını da barındırır.
🔹 Evin içerisinde yatak odasının ve dinlenme mahallerinin bireylere mahsus olup başkaları tarafından görülmez. Girişten itibaren yaşam alanları birbirinden ayrılır ve farklı kapılardan buralara geçilmesi önem taşır. Bu sayede misafirliğe gelen aile, ev sahibinin özeline şahit olmadan konuk edileceği yere geçebilir.
🔹Mahremiyetin ikinci bir ayağı ise aile bireyleri arasındaki özeli korumayı sağlayacak, banyo gibi ıslak hacimlerin ana mekandan ve ortak kullanımdan ayrılmasıdır.
🔹 Bilhassa anne ve baba için ev içerisinde yatak odasına bağımlı bir ıslak hacimin yerleştirilmesi hürmet ve saygının sürdürülebilirliği bağlamında anlamlı bir konumlandırmadır.
"Biz de Musa ve kardeşine: Kavminiz için Mısır'da evler hazırlayın ve evlerinizi namaz kılınacak yerler yapın, namazlarınızı da dosdoğru kılın. (Ey Musa!) Müminleri müjdele! diye vahyettik."
(Yunus Suresi, 87)
🔹 Kur'an-ı Kerim ışığında tasarlanan bir evde, ibadet etmede olabildiğince kolaylık sağlanmalıdır.
🔹 Evde kıblenin düz bir şekilde olması ana mesele olmamakla beraber, Müslüman bir bireyin evinde aile efradı ve misafirleriyle ibadet edeceği, ilmi meseleler üzerine konuşacağı bir mahalin olması da temel bir esas teşkil eder.
"Allah size evlerinizi huzur yeri yaptı; hayvanların derisinden gerek yolculuk gününüzde gerekse ikamet gününüzde kolaylıkla taşıyabileceğiniz barınaklar yapmanızı; kezâ bir süreye kadar onların yünlerini, yumuşak tüylerini, kıllarını ev ve giyim eşyasıyla ticaret malı olarak değerlendirmenizi sağladı."
(Nahl Suresi, 18)
🔹 Evlerimiz ayet-i kerimede belirtildiği üzere bizler için birer huzur bulma ve dinlenme mekanıdır. Dolayısıyla evlerimizin bizlere dinlenme alanı olarak kullanabileceğimiz çeşitli mahaller ve hacimler sunması gerekir.
🔹 Müslümanın evi onu dış etkenlerden muhafaza ettiği gibi aynı zamanda Müslümanca bir hayat tasavvurunu uygulamaya geçirmek için de yegane pratik sahasıdır.
🔹 Osmanlı şehir yapılanmasının en önemli parçası ve aynı zamanda sosyal ilişkilerin kültürel aktarıcısı olan Türk evinin, 20. yüzyıl başları itibariyle yerini yeni yaşam birimleri olan konutlara ve apartmanlara bırakması, toplumsal yaşantıda büyük bir değişiklik doğurmuştur.
🔹 Birkaç aileli yaşamdan çekirdek aile yapısına dönüşüme sebep olan bu değişim, akrabalık ilişkilerini de büyük ölçüde olumsuz etkiler.
🔹 Oysa sıla-i rahim Resul-i Ekrem Efendimizin (SAV) üzerinde durduğu ve müminlere de salık verdiği çok önemli bir kültürel ve dini hassasiyettir.