Arama
Medine’den önce Müslümanların ilk hicreti: Habeşistan
Peygamberimizin nübüvvetinin ardından İslam'a davet bir müddet gizli olarak sürdürüldü; açıktan davetin başlanmasıyla ise başta Resul-i Ekrem olmak üzere Müslümanlar, Allah'a iman etmeleri ve İslam dinini kabul etmeleri nedeniyle müşriklerin zulüm ve işkencelerine maruz kaldılar. Bazı Müslümanlar kabilelerinde bulunan nüfuz sahibi kişilerce himaye edildiler; ancak himayesiz kalan Müslümanların gördükleri baskı her geçen gün arttı. Efendimiz, onlara "Orada ülkesinde hiç kimseye zulmedilmeyen bir hükümdar iş başındadır" diyerek Habeşistan'a hicret etmelerini önerdi.
Peygamberimizin ashabına hicret yurdu olan Habeşistan, Müslümanlar tarafından ilk kez duyulan bir yer değildi.
💠
🔸 Arap yarımadasında Yemen halkı ile birlikte Kureyşlilerin Habeşistan ile aralarındaki ilişkiler eskiye dayanıyordu.
🔸 Ticari anlaşmalarla güvence altına alınan ilişkiler iktisadi bağları kuvvetlendiren bir yapıya sahipti. Taraflar birbirlerine imtiyaz sağlıyorlar; bu sayede doğrudan irtibat kurabiliyorlardı.
💠
📌 İLK İRTİBATI PEYGAMBERİMİZİN DEDESİ SAĞLADI
Mekke ile Habeşistan arasındaki ticareti kurumsal hale getiren kişi, Peygamber Efendimizin büyük dedesi Hâşim'di. Bu sayede pek çok Mekkeli tüccar, ticaret amacıyla Habeşistan'a gitmişti.
Habeş kralı ile Mekkelilerin yakın ilişkileri, rivayet edilen bazı olaylardan anlaşılabilir. Peygamberimizin dedesi ve Kureyş halkının reisi Abdülmüttalib ile onun Mekke idaresindeki rakibi konumundaki Harb arasında meydana gelen anlaşmazlık, Habeş kralının hakemliğinde çözülmeye çalışılmıştı.
📌 İslam öncesi dönemde Mekke'nin ihtiyacı olan hububatın deniz yoluyla Cidde'ye, oradan Mekke'ye getirildiği; bu ticari faaliyetlerde Habeşlilerin etkili olduğu bilinir.
Hicret için Habeşistan'ın seçilmesindeki en önemli sebep, kral Necaşi Ashame'nin semavi bir dine mensup adaletli bir hükümdar oluşu ve Arapça bilmesiydi.
💠
🔸 Habeşistan'a ulaşım da kolaydı ve muhacirlerin maddi sıkıntılarını daha kolay şekilde giderebilmeleri imkânı da bu seçimi etkilemişti.
🔸 Zira aralarında kadın ve çocukların da bulunduğu bir topluluğa sığınma hakkı tanımak oldukça zordu. Hem Arap töresi gereği mensup olunan kabilenin izninin alınması gerekiyor hem de gidilen yerde maddi imkânların olması gerekiyordu.
🔸 Bu nedenle Müslümanlar, Arap yarımadasında bir beldeye gitmek yerine Kureyşlilerin tehditlerine boyun eğmeyecek güçlü bir devlete sığınmak durumundaydılar.
🔸 Bu hicret sayesinde henüz tebliğin ilk yıllarındayken Afrika ile temas sağlanmıştı. İlk hicret edenlerin iyi karşılanması üzerine ikinci hicret gerçekleşmişti.
💠
📌 Müslümanların Habeşistan'a hicretleri şu ayetlerde yer almıştır:
🔹 "Zulme uğradıktan sonra Allah yolunda hicret edenlere gelince, elbette onları dünyada güzel bir şekilde yerleştiririz. Ahiret mükâfatı ise daha büyüktür. Keşke bilselerdi... Onlar, sabreden ve yalnız Rablerine tevekkül eden kimselerdir."
(x) Nahl suresi 41-42. ayetlerin tefsirini okuyun 📕 ve mealini dinleyin 🔊
🔹 "Ey Muhammed! Bizim adımıza de ki, "Ey iman eden kullarım! Rabbinize karşı gelmekten sakının. Bu dünyada iyilik yapanlar için (ahirette) bir iyilik vardır. Allah'ın yeryüzü geniştir. Sabredenlere bunun karşılığı elbette hesapsız olarak verilir."
(x) Zümer suresi 10. ayetin tefsirini okuyun 📕 ve mealini dinleyin 🔊
İslam'ın tebliğinin beşinci yılının Recep ayında Müslümanlar, hicret hazırlıklarını tamamladılar.
💠
🔸 Miladi olarak 615 yılında gerçekleşen bu hicrette 11 erkek ve 4 kadından oluşan ilk kafile Habeş ülkesine doğru yola çıktı.
Bir yıl sonra Peygamberimizin amcasının oğlu olan sahabe Cafer bin Ebu Talib öncülüğünde, 82 erkek ve 18 kadından müteşekkil ikinci kafile Habeş hicretine katıldı.
💠
📌 MUHACİRLER ARASINDA PEYGAMBERİMİZİN KIZI DA VARDI
Habeşistan'a hicret edenler arasında Hz. Osman ve hanımı Hz. Rukıyye (Peygamber Efendimizin kızı), Cafer bin Ebû Tâlib ve hanımı Esmâ bint Umeys, Osman bin Maz'ûn, Zübeyr bin Avvâm, Hâlid bin Saîd ve karısı Ümeyme bint Hâlid, Abdullah bin Cahş, Abdullah bin Mes'ûd, Abdurrahman bin Avf, Ebû Ubeyde bin Cerrâh, Mus'ab bin Umeyr gibi meşhur sahabeler de vardı.
🔹 Hz. Ebu Bekir de Kureyşli müşriklerin baskı ve eziyetlerinden bunalarak Habeşistan'a hicret etmek istemiş; Kâre kabilesinin reisi İbn Düğunne'nin kendisini himaye edeceğini bildirmesi üzerine bu kararından vazgeçerek Mekke'de kalmıştı.
Habeş'e hicret eden muhacirler, yeni yurtlarında emniyetli bir yaşam sürmüşler; bu süre boyunca Habeş kralı tarafından himaye edilmişlerdi.
💠
🔸 Müslümanlar, bu coğrafyada hem canlarını hem de dinlerini korumayı başarmışlardı.
Bazı Habeşli din adamları Müslümanların ibadet edip, dinlerini tanıtma faaliyetleri gerçekleştirmelerini tehlikeli görerek onları tehdit etmişler; Habeş kralı buna hem müsaade etmemiş hem de Müslümanları tehdit eden her kişiye para cezası kesilmesini emretmişti.
🔹 İbn İshâk, Habeşistan'da kalışları sırasında Hz. Osman'ın eşi Rukıyye'nin bazı Habeşlilerin sözlü saldırılarına maruz kaldığını, kralın misafirlerine kötü muamelede bulunan bu kişilerin daha sonra tespit edilerek cezalandırıldığını rivayet etmişti.
(x) 🔍 Peygamberimizin Hicret'ten sonra Medine'de gerçekleştirdiği faaliyetler
Müslümanların Habeşistan'a hicretlerinde hedef, canlarını güvence altına almaktı. İslam dininin tebliği bu konuda öncelikli görülmemişti.
💠
🔸 Muhacirlerin İslam dinini en iyi şekilde temsil etmeleri, İslam'ın emirlerini en güzel şekilde anlatmaları sayesinde Habeşistan'da Müslüman olanların sayısı arttı.
Müslümanların Habeşistan'da geçimlerini ticaret yoluyla sağladıkları düşünülür. Hz. Osman ve Abdurrahman bin Avf gibi meşhur tüccarların bulunması nedeniyle ticari faaliyetlerin burada da sürdürüldüğü tahmin edilir.
🔹 Burada kurdukları düzen ve hayatlarının iyi durumda olması Mekkeli müşrikleri rahatsız etmiştir.