Arama
Mescid-i Aksa içerisinde yer alan tarihi yapılar
Günümüzde Mescid-i Aksa denildiğinde pek çok kimsenin aklına altın kaplı, sekiz köşeli yer gelse de burası aslında Kubbet'üs Sahra'dır. Mescid-i Aksa; Kubbet'üs Sahra ve Kıble Mescidi'ni de kapsayan 144 dönümlük alandır. Gelin, bu mukaddes alanı daha iyi tanımak adına Harem-i Şerif içerisindeki tarihi yapılara birlikte göz atalım.
💠 Haçlıların işgaliyle kısa süre kiliseye çevrilen Kubbetü's Sahra, Selahaddin Eyyubi'nin şehri kurtarmasından sonra tekrar cami olarak hizmete açıldı.
📚Selahaddin Eyyubi kimdir? Kudüs'ü Haçlı işgalinden nasıl kurtardı?
💠 Kubbesi önceden ahşap ve üstü kurşunla kaplıydı. Osmanlı dönemine gelindiğinde Kanuni Sultan Süleyman bu kubbeyi altın ile kaplattı.
💠 Kubbetü's Sahra planı, işçiliği ve yapı malzemeleri ile sanatsal bir şaheser olma özelliğine sahiptir. Üzerindeki çiniler tamamen Osmanlı ürünüdür.
💠 Kubbetü's Sahra'da, İslam mimarisinin ilk mihraplarından biri bulunur. Bu mihrapta yekpare mermer kullanıldı.
Kıble Mescidi, Mescid-i Aksa'nın güneyinde yer alır.
💠 Kudüs, 638 yılında fethedildiğinde Mescid-i Aksa'nın bulunduğu alan boş bir araziydi. Hz. Ömer döneminde imar faaliyetlerine başlandı ve Kıble Mescidi inşa edildi.
💠 İnşa edilirken ilk önce "muallak taşı"nın üzerinde yapılmak istense de Hz. Ömer'in talimatıyla Aksa'nın güneyindeki duvarı ortalayacak şekilde mescidin mihrabı yerleştirildi.
💠 Günümüzdeki Kıble Mescidi, ilk inşa edildiği halinden farklıdır. Hz. Ömer döneminde inşa edildiğinde şu ankinden iki kat daha büyüktü.
📚 İlk kıblen esirken sen özgür olduğunu mu sanıyorsun?
💠 Günümüze kadar ulaşan Kıble Mescidi'ni Emevi halifesi Abdülmelik bin Mervan inşa ettirdi. Yapım aşamasında Hz. Ömer döneminden kalan kalıntıları da kaldırttı.
💠 Haçlılar Kudüs'ü işgal ettiğinde Kıble Mescidi'ni kiliseye çevirip içerisindeki İslam alametlerini de değiştirdiler. Fakat bu durum Selahattin Eyyübi'nin Kudüs'ü fethetmesine kadar sürdü. Buraya Nureddin Zengi'nin ölmeden önce Mescid-i Aksa için yapılmasını emrettiği minberi koydurdu.
📚 Mazlum ve mağrur Halep'in cesur önderi Nureddin Zengi
💠 Mescidin içerisinde Zekeriya Mihrabı, Kırk Şehit Mescidi, Ömer Mescidi gibi önemli ziyaret yerleri bulunur.
💠 Kanuni Sultan Süleyman, II. Mahmut, Sultan Abdülaziz ve II. Abdülhamid dönemlerinde mescitte kapsamlı restorasyon çalışmasında bulunuldu. Sultan Abdülhamid ayrıca mescidin halılarını ve kandillerini yeniletti.
🔎 BİLGİ KUTUSU
🔶 Peygamber (sav) Efendimize azatlısı Hz. Meymune: "Ey Allah'ın Resulü! Bize Mescid-i Aksâ hakkında hükmün ne olduğunu bildirir misiniz?" diye sorar: Peygamber (as) Efendimiz şöyle buyururur: "Oraya gidin ve içerisinde namaz kılın." Hadisin ravisi dedi ki, "O zaman orası Müslüman olmayanların hâkimiyeti altındaydı." Peygamber (sav) Efendimiz sözlerine şöyle devam etti: "Eğer oraya gidemez ve içinde namaz kılamazsanız kandillerinde yakılmak üzere oraya zeytinyağı gönderin." (Ebu Davut, K. Salat, 14)
Kadim Aksa Mescidi, Kıble Mescidi'nin ortasındaki yerin altında yer alır.
💠 Kadim Aksa Mescidi, dikdörtgen şeklinde uzanır. 18 basamaklı, taştan yapılmış bir merdivenden ibaret olan bir yoldan buraya ulaşılır.
💠Kadim Aksa Mescidi, Emevi halifelerinin Harem-i Şerif'in güney duvarlarına bitişik olarak inşa ettirdikleri saraylardan Mescid-i Aksa'ya geçmek için kullandıkarı koridordu. Kapatıldıktan sonra namaz için kullanıldı.
💠 Günümüzde bu yapı, "Mescid-i Aksa Kütüphanesi" olarak da kullanılır.
📚 Mescid-i Aksa'da saklı Selçuklu kitabesi
Miraç Kubbesi, Hz. Peygamber'in (sav) Miraç mucizesinin bir hatırası olarak inşa edildi.
💠 Sekizgen yapıda olan kubbeyi otuz sütun taşır. Güney kısmında da bir mihrap yer alır.
💠Miraç Kubbesi, 1200 yılında Kudüs valisi Osman bin Ali ez-Zencebilî tarafından restore edildi.
💠 Diğer kubbelerinden farkı, en tepe noktasında yer alan taca benzeyen süslemesidir.
📚 Kudüs hakkında 30 ilginç bilgi
Mescid-i Aksa'nın doğusundaki surların üzerinde bulunur.
💠 Yan yana dıran iki eski ve büyük kapılardan güneydeki "Rahmet Kapısı" ve kuzeydeki "Tövbe Kapısı" olarak adlandırılır.
💠 Bu kapılar, Mescid-i Aksa'nın zemininden birkaç basamak aşağıya inilen, yüksek bir binanın içerisinde bulunur.
💠Rahmet Kapısı ismi yanında bulunduğu Rahmet Mezarlığı'ndan alır. Burada sahabileden Şeddâd b. Evs (ra) ve Ubâde b. es-Sâmit'in (ra) kabirleri bulunur.
📚 Peygamberimizin iltifatına mazhar olan 3 sahabi
💠 Emeviler döneminde inşa edildiği düşünülen kapıların yüksekliği 11.5 metredir.
💠 İmam Gazzali, Kudüs'te bulunduğu dönemlerde Rahmet Kapısı üzerinde bulunan zaviyesinde ikamet edip Mescid-i Aksa'da ders okuttu. Meşhur eseri İhyâ-i Ulûmi'd-Dîn'i burada yazdı.
📚 İmam-ı Gazali kimdir? Gazali'nin ilmi çalışmaları...
💠Tövbe ve Rahmet Kapıları günümüzde kapalıdır. Selahaddin Eyyubi, Kudüs'ü ve Mescid-i Aksa'yı korumak maksadıyla kapattırdı.