Arama
Mevlid Kandili nedir, neden kutlanır? Mevlid Kandilinin anlamı ve önemi…
Mevlid Kandili, İslam'ın en hayırlı gecelerinden biridir. Heyecanla beklenen 2020 Mevlid Kandili'nde Müslümanlar vaktini dua, zikir ve ibadetle geçirecek. Peki, Mevlid Kandili nedir? Mevlid Kandilinde ne oldu? Mevlid Kandili neden kutlanır? Mevlid Kandilinin anlamı ve önemi nedir?
Hz. Peygamber, Ashâb-ı Kirâm, Emevî ve Abbâsîler dönemlerinde herhangi bir kutlama örneğine rastlanmayan Mevlid Kandili, ilk kez hicretten yaklaşık üç yüz elli yıl kadar sonra Mısır'da, Şii Fâtimî Devleti'nde Muiz-Lidînillâh döneminde kutlandı.
Fâtımîler zamanındaki törenlerde, önceden gerekli hazırlıklar yapılır, Rebîülevvel ayının 12. gününde sabahtan başlamak üzere öğleye kadar 300 tepsi helva görevlilere dağıtılırdı.
Halife maiyetiyle birlikte gelir selam verir ve tören Kur'an tilâvetiyle başlardı; ardından sırasıyla Enver (Hâkim), Ezher ve Akmer camileri hatipleri birer hutbe okuyup halife için dua ederlerdi. Bu sırada tilâvet sürdürülürdü. Hutbelerden sonra halife törendekileri tekrar selâmlayınca resmî kutlama tamamlanmış olurdu.
Eyyubiler döneminde birçok tören ve bayram kaldırıldı. Fakat mevlid kutlamaları Erbil Atabegi Begteginli Muzafferuddin Kökböri tarafından yeniden büyük törenlerle kutlanmaya başladı.
Osmanlı'da Sultan III. Murat, 1588 yılında merasimle mevlid kutlamalarını başlatıldı. Fakat resmî olmasa da imparatorlukta kutlamaların bundan önceki dönemlerde de yapıldığı bilinir.
Sultan Ahmed Camii'ndeki kutlamalarda padişah, sadrazam, şeyhülislâm, vezirler, Anadolu ve Rumeli kazaskerleri, diğer mülkî ve askerî erkânla ulemâ resmî kıyafetleriyle hazır bulunurdu. Balkanlar'ın fethiyle birlikte bu coğrafyada da mevlid törenleri yapılmaya başlanmıştır.
Eyüp Sabri Paşa'nın kaydettiğine göre Rebîülevvelin 12'si Medine'de resmî tatil olup kaleden toplar atılır ve o gün dükkânlar açılmazdı. İnsanlar güzel elbiseler giyerek dolaşır ve birbirini tebrik eder, bu gece Mescid-i Nebevî'de ihya edilirdi.
Sabaha karşı Bâb-ı Nisâ önünde toplanılır, burada kurulan kürsü üzerinde güneşin doğmasıyla birlikte beş hatipten ilki bir hadis okuyup padişah için dua eder, diğerleri sırasıyla mevlidin vilâdet, radâ ve hicret bahirlerini okurlar, sonuncusu dua ederdi. Daha sonra halk ikram edilen şerbeti içip dağılırdı
Günümüzde mevlid, Suudi Arabistan hariç Kuzey Afrika'dan Endonezya'ya kadar İslâm ülkelerinde -bazılarında resmî, bazılarında gayri resmî olarak- yaygın biçimde kutlanmaktadır.
Türkiye'de yalnız Ramazan ve Kurban Bayramları resmî bayram kabul edilmekle birlikte, Hz. Peygamber'in doğum günü uzun yıllardır Diyanet İşleri Başkanlığı ve Türkiye Diyanet Vakfı'nın ortaklaşa düzenlediği çok yönlü etkinliklerle kutlanmaktadır.
▶ İbni Abbas'ın rivayet ettiğine göre Peygamber Efendimiz (sav) Medine'ye hicret ettiklerinde Aşure gününde Yahudilerin oruç tuttuklarını öğrendi. Bunun nedenini sorduğunda Yahudiler şu cevabı aldı: "Bu çok büyük bir gündür. Bugünde Allah, Mûsâ ile kavmini kurtardı. Firavun ile kavmini suda boğdu. Mûsâ da buna şükür için oruç tuttu. İşte biz de bugünün orucunu tutuyoruz."
Bunun üzerine Peygamberimiz, 'Öyleyse biz Mûsâ'ya sizden daha yakın ve evlâyız.' buyurdu. O günden sonra hem kendisi oruç tuttu, hem de tutulması için tavsiyede bulundu." (Müslim, Sıyam 127)
▶ İbni Hacer bu olaya istinaden şöyle der: "Bundan anlaşılıyor ki, böyle bir günde, mevlid gecesinde Allah'a şükretmek tam yerindedir. Fakat mevlid merasiminin Peygamberimizin doğum gününe denk getirilmesi için dikkat etmek gerektir." (el-Hâvî fi'l-Fetevâ, 1/190)
▶ Mevlid kutlamalarına olumlu bakan âlimler, bazı olayları dayanak gösterir. Bunlar arasında Ebu Leheb'in, Peygamber Efendimizin doğum haberini getiren kölesini azat etmesi sebebiyle Pazartesi geceleri azabının hafifletildiğinin rüyada görülmesine dair bir haberdir. Bu olayı Hz. Abbas şöyle anlatır: Kardeşim Ebû Leheb'i ölümünden bir sene sonra rüyamda gördüm. Kötü bir hâlde idi: "Sana nasıl muamele edildi?" diye sordum. Ebû Leheb:
"Muhammed'in doğumuna sevinerek Süveybe'yi âzâd ettiğim için Pazartesi günleri azabım biraz hafifletilmektedir. O gün baş parmağımla işaret parmağım arasındaki küçük bir delikten çıkan su ile serinlemekteyim." cevabını verdi.
(İbn-i Kesîr, el-Bidâye, Kâhire 1993, II, 277; İbn-i Sa'd, I, 108, 125.)
▶ İmam Suyutî, konuyla ilgili olarak özetle şunları söylemiştir:
"İnsanların Mevlid-i Nebevi için toplanıp Kur'an okumaları, Hz. Peygamber (sav)'in veladetiyle ilgili haberleri/menkıbeleri seslendirmeleri, bu münasebetle yemek tertiplemeleri bid'a-i hasenedir (güzel bir bid'attır). Çünkü, bu toplantılarda Hz. Muhammed (sav)'e karşı büyük bir tazim, saygı, onun dünyaya teşriflerinden ötürü büyük bir sevinç söz konusudur. Bu ise, sahibine büyük bir sevap kazandırır." (Suyutî, el-Havî li'l-fetavî, 1/272-şamile).