Arama
Müslim kimdir? Sahih Müslim’i nasıl kaleme aldı?
İslam tarihinin en önemli muhaddislerinden olan Müslim henüz 12 yaşındayken hadis öğrenmeye başladı. Döneminin en büyük dört hadis hafızından biri olan Müslim, hadisleri toplamak ve bir araya getirmek için uzun bir yolculuğa çıktı. Pek çok belde ve kişiden 15 yılda derlediği hadislerle "Sahİh-i Müslim" olarak bilinen "el Cami'u's Sahih" adlı eserini Müslümanlara miras bıraktı. Onun bu eseri, Sahİh-i Buhari ile birlikte Kur'an-ı Kerim'den sonra en güvenilir iki kaynak kabul edilmiş ve bu iki kaynak Sahihayn diye anılmıştı. Peki, Müslim kimdir? Sahih Müslim'i nasıl kaleme aldı?
🔹 Hem Zühlî'den hem Buhârî'den çok faydalanan Müslim, hocaları arasındaki anlaşmazlıkta Buhârî'nin tarafını tutmakla beraber el-Câmiʿu's-sahîh'inde her iki hocasından da rivayette bulunmamıştır.
🔹 Müslim'in Zühlî ile anlaşmazlığa düşmesinin ilim çevrelerinde pek uygun karşılanmadığı anlaşılır.
🔹 Nitekim hadis hâfızı Ebû Kureyş, Ebû Zür'a'ya Müslim'i kastederek, "Bu zat 4000 sahih hadisi bir araya getirdi" dediğinde Ebû Zür'a, "Geri kalan sahihleri niye toplamamış?" diyerek tepki göstermiş, Müslim'i hocası Zühlî'ye ters düştüğü için eleştirmiştir.
🔹 Müslim'in diğer ehl-i hadîs gibi Selef akîdesini benimsediği, İmam Mâlik, Şâfiî ve Ahmed bin Hanbel'in görüşlerine meyli bulunmakla beraber fıkıh mezheplerinden hiçbirine mensup olmadığı bilinir.
🔹 Onun daha çok Şâfiî olarak tanınması, muhtemelen el-Câmiʿu's-sahîh'in bab başlıklarını tertip ederken Nevevî'nin kendi mezhebinin bazı görüşlerini yansıtmış olması sebebiyledir.
🔹 el-Câmiʿu's-sahîh: Sahîh-i Müslim diye de bilinen eser sahih hadislerden tekrarlarıyla birlikte 12 bin (farklı sayımlara göre 7275 veya 7582), tekrarsız 4 bin (veya 3033) hadisi ihtiva eder. En belirgin özelliği, bir hadisin güvenilir rivayetlerinin tamamını çeşitli senedlerle bir araya getirmesidir.
Sahîh-i Buhârî ile birlikte Kur'ân-ı Kerîm'den sonra en güvenilir iki kaynak kabul edilmiş ve bu iki kaynak Sahîhayn diye anılmıştır. Üzerinde pek çok çalışma yapılmış olan eser birçok defa basılmıştır.
🔹 Kitâbü't-Temyîz: Muhaddislerin hadis tenkidindeki metotlarını ele alan eserin bir kısmı kaybolmuş, geri kalan kısmını Muhammed Mustafâ el-A'zamî geniş bir mukaddimeyle birlikte yayımlamıştır.
🔹 et-Tabakāt (Tabakātü't-tâbiʿîn, Tabakātü'r-ruvât, Esmâʾü'r-ricâl): Sahâbe ve tâbiîn râvilerinden 2246 kişinin Medineliler, Mekkeliler, Kûfeliler, Basralılar, Şamlılar (Suriyeliler) ve Mısırlılar sıralamasına göre dizildiği eser Ebû Ubeyde Meşhûr bin Hasan bin Mahmûd bin Selmân tarafından neşredilmiştir.
🔹 Kitâbü'l-Künâ ve'l-esmâʾ (el-Esâmî ve'l-künâ, el-Esmâʾ ve'l-künâ, el-Künâ): Rivayet zincirinde isimleriyle tanınan râvilerin bazı senedlerde künyeleriyle anılması veya künyeleriyle bilindiği halde isimleriyle zikredilmesi yüzünden ortaya çıkan karışıklığı gidermek amacıyla yazılan eserin Dârü'l-kütübi'z-Zâhiriyye'de bulunan nüshasını Mutâ' et-Tarâbîşî geniş bir mukaddimeyle birlikte tıpkıbasım olarak yayımlamıştır.
🔹 el-Münferidât ve'l-vuhdân (el-Efrâd): Kendilerinden sadece bir râvinin rivayette bulunduğu bazı sahâbe veya tâbiîn râvileriyle ilgili olan bu küçük çaplı eser Buhârî'nin ed-Duʿafâʾü's-sağîr ve Nesâî'nin eḍ-Ḍuʿafâʾ ve'l-metrûkûn'ü ile birlikte yayımlanmış, eser üzerinde Hüseyin Ali Hasan Battî yüksek lisans çalışması yapmış, Abdülgaffâr Süleyman el-Bündârî ve Saîd bin Besyûnî Zağlûl tarafından da neşredilmiştir.
(x)🔍 Riyazü's Salihin'in ikinci cildini okumak için tıklayın.