Arama
Müslümanların hâkim oldukları yerlerde inşa edilen en eski camiler
Arapça cem kökünden türeyen; toplayan, bir araya getiren anlamındaki cami kelimesi, başlangıçta sadece Cuma namazı kılınan büyük mescidler için kullanılan el-mescidü'l-câmi (cemaati toplayan mescid) tamlamasının kısaltılmış şekli... Bütün İslâm ülkeleriyle Müslümanların bir süre hâkim oldukları yerlerde yapılan camiler, mimari bakımdan birbirinden değişik özellikler gösterir. Sizin için Müslümanların hâkim oldukları yerlerde inşa edilen, en eski camileri listeledik.
Müslümanların ilk kıblesi, en kutsal sayılan üç mescidden biri. Asıl adı Ârâmîce Beth makdeşa, İbrânîce Beth hamikdaş ve Arapça Beytülmakdis olup "mukaddes ev" demektir; ilk kuruluşundan beri taşıdığı bu ad sonradan şehrin tamamını kapsamına almıştır. Şehir için Müslümanların benimsediği Kudüs adı da aynı kökten gelmekte ve aslında şehri değil mâbedi ifade etmektedir. Minhâcî mâbedin on yedi kadar adı olduğunu söyler.
İslâm âlimleri, Kur'ân-ı Kerîm'de el-Mescidü'l-aksâ adıyla anılan ve çevresinin mübarek kılındığı belirtilen yerin (el-İsrâ 17/1) Beytülmakdis olduğu konusunda ittifak halindedir. Arapça aksâ "uzak" anlamındadır ve mâbedin Mekke'ye uzaklığından dolayı bu ad verilmiştir. Bugün Kâbe'ye çevresiyle birlikte Mescid-i Harâm denildiği gibi Mescid-i Aksâ'ya da çevresiyle birlikte Harem-i şerif denilmekte ve bununla eski Kudüs'teki kuzeyi 321, güneyi 283, doğusu 474 ve batısı 490 m. uzunlukta olan ve yer yer 30-40 m. yüksekliğe ulaşan surlarla çevrili bulunan, içinde Kubbetü's-sahre'nin de yer aldığı kutsal mekân kastedilmektedir.
İslâm tarihinde yer alan en büyük üçüncü cami. Halen kiliseye çevrilmiş bulunan ve Cordoba Katedrali denilen Kurtuba Ulucamii, Endülüs dinî mimarisinin en tanınmış ve en büyük binasıdır; boyutları bakımından bütün İslâm âleminde Sâmerrâ Ulucamii ile Ebû Dülef Camii'nden sonra üçüncü sırada yer alır. Mimarisi ve tezyinatıyla müstesna bir eser olan cami bu özellikleriyle diğer büyük camileri aşmakta ve âbidevî etkisiyle kendinden emin, güçlü, bilgili, zengin bir toplumun ve bu toplumun güçlü hükümdarlarının ihtişamını gözler önüne sermek için yapıldığını göstermektedir. Yapımını 786'da I. Abdurrahman'ın başlattığı bina, zaman içerisinde çeşitli ekler ve değişikliklerle orijinal halinden farklı bir şekil almış ve bugünkü dev boyutlarına ulaşmıştır (180 × 150 m.). Yaklaşık sekiz asır önce kiliseye çevrilmiş olmasına rağmen bölge halkı arasında hâlâ Mezquita (mescid) adıyla tanınır.
Djenne Büyük Camii, birçok mimar tarafından Sudani-Saheli mimari stilinin en muazzam başarılarından olan büyük kerpiç bina. 12. yüzyılda balçıktan yapılmış bu cami, dünyadaki en büyük çamur yapı unvanına sahiptir. Birçok mimar tarafından bir şaheser olarak nitelendirilir. 20. yüzyılın başında restore edilmiş, hala dimdik ayakta durmaktadır.
Cami, Mali'nin Bani Nehri sel ovasındaki Djenne şehrinde yer almaktadır. İlk cami 13. yüzyılda inşa edilmiştir, ama şimdiki yapı 1907'e dayanır. Mali'nin ücra köşelerinden Djenne bölgesinde bulunan cami, eski Mali Krallığı'nın bölgeye kazandırdığı en önemli eser olarak Kara Kıta'daki tüm Müslümanlar için önem taşıyor. Cami yaklaşık bin yıllık tarihiyle UNESCO'nun Dünya Kültür Mirası listesinde yer alıyor.
1980 yılında yapımına başlanan ve 1993 yılında tamamlanarak ibadete açılan dünya üzerindeki en güzel camilerden biri olan II. Hasan Camii, Fas'ın Kazablanka şehrindedir. Fransız mimar Michel Pinseau tarafından tasarlanan ve Bouygues tarafından inşa edilen cami, Atlantik kıyısında denizin doldurulması ile elde edilen bir alan üzerine inşa edilmiştir.
Geleneksel mimariyle inşa edilmiş olan ve dış kısmında da harika işlemeleri olan camiinin minaresinden Mekke'ye ışın gönderen bir lazer sistemi vardır.
Kahire'de Mısrü'l-kadîme adıyla da anılan Fustat'ta Amr b. Âs tarafından yaptırılan cami. Müslümanlığın yayılması sırasında Mısır'ı fetheden kumandan Amr b. Âs 21 (642) yılında birinci İskenderiye kuşatmasından dönünce ordugâhın kurulduğu Fustat'ta bir cami yapılmasını emretmiştir. İslâmiyet'in ilk dinî yapılarından olan bu cami çok basit bir mimariye sahipti. Bazılarının iddiasına göre cami eski bir Kopt kilisesinin harabesi üstünde inşa edilmişti. Kindî'nin yazdığına göre, Halife Muâviye'nin isteğiyle Mısır Valisi Mesleme, 673 yılında ilk camiyi yıktırarak doğu ve kuzey tarafından daha geniş olarak yaptırmış, Makrizî'ye göre dört köşesine dört minare ilâve ettirmiştir. Bunların İslâm sanatında ilk minareler olduğu kabul edilmektedir.