Arama
Mutaffifin suresinden Müslümanlara öğütler
Müslümanların şahsiyetlerinin gelişmesindeki en önemli etkiyi Kur'an-ı Kerim ve hadis-i şerifler yapar. Hidayet rehberi olan yüce kitabımız, müminlerin kişiliğini inşa eder. İdeal bir şahsiyetin nasıl olacağı, toplum hayatında dikkat etmesi gereken durumlar anlatılır. Bu surelerden biri de Mutaffifîn'dir. Yüce Allah, ticaret ahlakına dair uyarılarda bulunur.
"Doğrusu şudur ki, günahkârların yazısı muhakkak siccîndedir. Siccîn nedir, bilir misin? O, amellerin kaydedilmiş bulunduğu bir defterdir. Gerçeği yalan sayanların o gün vay haline!" (Mutaffifîn suresi, 7-10. ayetler)
İshak Danış'ın sesinden Mutaffifîn suresini dinlemek için tıklayın
🔸
◾ Mutaffifîn suresi, Peygamber Efendimizin (sav) Mekke'den Medine'ye hicret etmeden önceki zaman dilimlerinde son nazil olan surelerden biridir.
◾ Mekke, Arap Yarımadası'nın merkezi konumunda olduğu için burada değişik zamanlarda panayırlar kurulur ve canlı bir ticaret hayatı sürdürülürdü. Dolayısıyla bu yörede yaşayan birçok insanın en önemli geçim kaynaklarından biri ticaretti.
◾ Peygamber Efendimize (sav) risalet görevi verilmeden önce başarılı bir ticaret hayatı sürdürdü, Hz. Hatice'nin mallarını Şam'da, oradan getirdiği malları ise Mekke'de sattı. Ticari hayatın canlı olduğu ancak helal-haram ölçüsünün güdülmediği bir ortamda sözüne güvenilir bir tacir olarak tanınırdı. Onun gibi tacir olan kişilerin İslam'ı kolaylıkla kabul edişlerinde, Peygamberimizin (sav) bu dürüst ve güvenilir kişiliğinin önemli bir yere sahiptir.
🔸
Mutaffifîn suresi, 7-10. ayetlerin tefsiri
"Yazısı"dan maksat da yapıp ettiklerine ait bilgileri içeren ve âhirette önlerine konacak olan kayıtlar, sicillerdir. Yüce Allah 7. âyette bu yazının siccînde korunduğunu, 9. âyette de siccînin "amellerin kaydedilmiş bulunduğu bir defter" olduğunu ifade buyurmuştur. Zamanın kozmogonisinden etkilendikleri anlaşılan bazı müfessirlere göre siccîn, "yedi kat yerin dibi" veya "yerin altında bulunan büyük bir kaya"dır; bir kısmına göre de cehennemde bir kuyudur.
Mutaffifîn suresi, 7-10. ayetlerin tefsirinin devamını okumak için tıklayın
◾ Mutaffifin suresinde bireylerin birbirine güvenini zedeleyen, toplum düzeninde hak ve adaletin bozulmasına neden olan davranışlara dikkat çekilir. Kişilerin sadece kendi çıkarını değil de diğer kimselerin de çıkarlarını gözetilmesi gerektiğini anlatır. Bu sure, tüm insanlığı ilgilendiren kul hakkına dikkat çeker.
◾Ölçüde ve tartıda adaletsizlik yapan kimseler, başkalarından herhangi bir şey satın alırken kendi lehine bol ölçer, muhataplarına da baskı yapar. Eğer başkalarına ölçüyorlarsa onların aleyhine eksik tartar, zarara neden olurlar.
◾"Alırken tam, verirken eksik ölçmek" tamamen bencillik ve başkalarını aldatmayı kapsar. İslam'ın ahlakına aykırı olan bu haslet, Yüce Allah tarafından kınanır.
◾ Mal ve servet edinmenin en önemli vasıtası olan ticarette ana hedef tarafların yaptıkları alışverişten memnun olmalarıdır. Peygamberimizin (sav), "Alışveriş yapanlar birbirlerinden memnun olarak ayrılsınlar." tavsiyesi bu gerçeği dile getirir. (Tirmizî, Büyû', 27)
◾ Ayet-i kerimede ölçü ve tartı örnek verilen bir işlemdi. Genel olarak insanların, kendi haklarını gözettikleri kadar sorumluluklarını da özenle yerine getirmeleri gerektiği vurgulanır.
"Hayır hayır! Şüphe yok ki erdem sahiplerinin kaydı illiyyîndedir. Bilir misin nedir illiyyîn? O, amellerin kaydedildiği bir defterdir; onu Allah'a yakın olanlar görür. İyiler elbette nimet içindedirler." (Mutaffifîn suresi, 18- 22. ayetler)
Mutaffifîn suresinin tefsirini okumak için tıklayın
🔸
◾ Sahabeden Abdullah b. Abbas'ın bildirdiğine göre Peygamberimiz (sav) Medine'ye geldiği zaman ölçü ve tartı konusunda Medinelilerin yanlış davranışlar sergilediklerini gördü. Mekke'de nazil olan Mutaffifîn suresindeki buyrukları öğrenince ölçülerini daha dikkatli yapmaya başladılar.
◾ Peygamber Efendimiz, Medine'deki tüccarların satarken küçük, alırken büyük iki farklı iki farklı ölçek kullandığını görünce derhal yasakladı. Ayrıca "Ölçek Medine'nin ölçeği, tartı Mekke'nin tartısıdır" diyerek ölçü ve tartıda birliği sağladı.
🔸
Mutaffifîn suresi, 18- 22. ayetlerin tefsiri
Yüce Allah, kullarına bazı şeyleri gelenek ve kültürlerinde alışageldikleri üslûpla anlatmıştır. Bilindiği gibi cennet yükseklik, rahatlık, genişlik gibi niteliklerle tanıtılır; orada seçkin meleklerin bulunduğu belirtilir. Siccîn ise şeytanların dolaştığı, aşağı, karanlık ve dar bir mekân olarak nitelendirilir.
Mutaffifîn suresi, 18- 22. ayetlerin tefsirinin devamını okumak için tıklayın
◾ Peygamberimiz (sav) hadisinde ölçü ve tartıyı doğru olarak yapmayanların dünyada da kuraklık ve kıtlık ile cezalandırılacağı bildirilir. (İbn Mâce, "Fiten", 22) Medyen halkı bu durumu anlatan en güzel örnektir.
◾ Medyen halkı bolluk içinde, müreffeh bir hayat yaşıyordu; yani onların böyle ahlâk dışı davranışlara sapmaları yoksulluktan kaynaklanmıyordu. Hz. Şuayb, bu konu üzerinde çok durdu; ölçüyü, tartıyı eksik tutmamalarını, adaletle ve düzgün ölçüp tartmalarını, kendi çıkarları uğruna insanların mallarının değerini düşürmemelerini ve yeryüzünde fesat çıkararak ülke düzenini bozmamalarını emretti. Böylece hak dinin tevhid ve adalet ilkelerini toplumda yerleştirmeye çalıştı. Özellikle dürüstlük ilkesi üzerinde durdu. Kişinin insan ilişkileri alanında dürüst olmadıkça Allah'a karşı da dürüst olamayacağını anlattı.