Mutaffifin suresinden Müslümanlara öğütler
Müslümanların şahsiyetlerinin gelişmesindeki en önemli etkiyi Kur'an-ı Kerim ve hadis-i şerifler yapar. Hidayet rehberi olan yüce kitabımız, müminlerin kişiliğini inşa eder. İdeal bir şahsiyetin nasıl olacağı, toplum hayatında dikkat etmesi gereken durumlar anlatılır. Bu surelerden biri de Mutaffifîn'dir. Yüce Allah, ticaret ahlakına dair uyarılarda bulunur.
Giriş Tarihi: 16.02.2022
18:14
Güncelleme Tarihi: 16.02.2022
18:48
"Hayır hayır! Şüphe yok ki erdem sahiplerinin kaydı illiyyîndedir. Bilir misin nedir illiyyîn? O, amellerin kaydedildiği bir defterdir; onu Allah'a yakın olanlar görür. İyiler elbette nimet içindedirler." (Mutaffifîn suresi, 18- 22. ayetler)
Mutaffifîn suresinin tefsirini okumak için tıklayın
🔸
◾ Sahabeden Abdullah b. Abbas'ın bildirdiğine göre Peygamberimiz (sav) Medine'ye geldiği zaman ölçü ve tartı konusunda Medinelilerin yanlış davranışlar sergilediklerini gördü. Mekke'de nazil olan Mutaffifîn suresindeki buyrukları öğrenince ölçülerini daha dikkatli yapmaya başladılar.
◾ Peygamber Efendimiz, Medine'deki tüccarların satarken küçük, alırken büyük iki farklı iki farklı ölçek kullandığını görünce derhal yasakladı. Ayrıca "Ölçek Medine'nin ölçeği, tartı Mekke'nin tartısıdır" diyerek ölçü ve tartıda birliği sağladı.
🔸
Mutaffifîn suresi, 18- 22. ayetlerin tefsiri Yüce Allah, kullarına bazı şeyleri gelenek ve kültürlerinde alışageldikleri üslûpla anlatmıştır. Bilindiği gibi cennet yükseklik, rahatlık, genişlik gibi niteliklerle tanıtılır; orada seçkin meleklerin bulunduğu belirtilir. Siccîn ise şeytanların dolaştığı, aşağı, karanlık ve dar bir mekân olarak nitelendirilir.
Mutaffifîn suresi, 18- 22. ayetlerin tefsirinin devamını okumak için tıklayın
Ölçü ve tartıda hile yapanları bekleyen akıbet
◾ Peygamberimiz (sav) hadisinde ölçü ve tartıyı doğru olarak yapmayanların dünyada da kuraklık ve kıtlık ile cezalandırılacağı bildirilir. (İbn Mâce, "Fiten", 22) Medyen halkı bu durumu anlatan en güzel örnektir.
◾ Medyen halkı bolluk içinde, müreffeh bir hayat yaşıyordu; yani onların böyle ahlâk dışı davranışlara sapmaları yoksulluktan kaynaklanmıyordu. Hz. Şuayb, bu konu üzerinde çok durdu; ölçüyü, tartıyı eksik tutmamalarını, adaletle ve düzgün ölçüp tartmalarını, kendi çıkarları uğruna insanların mallarının değerini düşürmemelerini ve yeryüzünde fesat çıkararak ülke düzenini bozmamalarını emretti. Böylece hak dinin tevhid ve adalet ilkelerini toplumda yerleştirmeye çalıştı. Özellikle dürüstlük ilkesi üzerinde durdu. Kişinin insan ilişkileri alanında dürüst olmadıkça Allah'a karşı da dürüst olamayacağını anlattı.
Hileden uzaklaşmak toplumsal güveni sağlar
"Günahkârlar (dünyada) iman edenlere gülüp dururlardı. Yanlarından geçtiklerinde birbirlerine kaş göz ederlerdi. Sonra kendi çevrelerine dönerken neşe içinde dönerlerdi. Müminleri gördüklerinde, "Bunlar gerçekten yollarını şaşırmış kimseler!" derlerdi. Oysa onlar, müminleri koruyup gözetmekle görevlendirilmiş değillerdi. Ama o gün de müminler kâfirlere gülecekler. Koltuklarına kurulup, "Kâfirler yaptıklarının cezasını buldular mı?" diye etrafa bakacaklar." (Mutaffifîn suresi, 29-36. ayetler)
Mutaffifîn suresi, 29-36. ayetlerin tefsirini okumak için tıklayın
🔸
◾ Alışveriş gibi günlük hayatımızın olmazsa olmazı noktalarda fitneye sebep olacak hareketler sosyal hayatın gelişmesini engeller.
◾ Ölçüyü tam yaprak hileden uzaklaşmak insanların birbirine olan güven duymalarına vesile olur. Piyasa düzenini sağlar. Bu emirler, adalet ve insanlar arasındaki güven ilişkisinin toplumsal önemini gösterir.
🔸
Mutaffifîn suresi, 29-36. ayetlerin tefsiri Din konusunda insanların sırf kendi kişisel görüşlerine göre başkalarını yargılama yetkileri yoktur; bu konudaki ölçü ve dayanaklar Allah tarafından konulmuş olup dinî konulardaki eleştiri ve uyarılar da bu çerçevede kalmalıdır.
Mutaffifîn suresi, 29-36. ayetlerin tefsirinin devamını okumak için tıklayın
İslam alimlerine göre ölçü ve tartıda adalet nasıl sağlanır?
◾ Fahreddin er-Razi'ye göre ölçü ve tartıyı tam yapmanın iyi olması, bunu yapanın gerek Allah gerekse insanlar katında sevilmesidir; akıbetinin güzel olması ise dünyada kendisine yarar sağlaması, ahirette de sevap kazandırmasıdır.
◾ İbn Kesir ölçü ve tartıda eksikliği iki türlü olduğunu belirtir. Birincisi "İnsanlardan aldığında fazlasıyla almak" ikinci ise "insanlara verirken noksan vermek".
◾ Gazzali'ye göre ise insanın tartıda yanlışlığa düşmesini alırken biraz noksan almak, verirken de fazla vermekle kurtulabileceğini belirtir.
🔸
Fahreddin er-Razi kimdir? ◾ "Allame" unvanıyla bilinen Fahreddin er-Razi; kelam, fıkıh usulü, tefsir, felsefe, mantık, matematik gibi alanlarda çağının hemen bütün ilimlerini öğrenip, eserler vermiş çok yönlü bir alimdir.
İmam-ı Gazzali kimdir? ◾ İmam-ı Gazzali, İslam dünyasında Hüccetü'l-İslam olarak bilinirdi. Kelam ve ahlak alimi, yalnız döneminin değil, tüm İslam tarihinin en önde gelen düşünürlerinden biriydi.
Ölçü ve tartı insanlar arasındaki bütün muameleleri kapsar
◾ Ölçü ve tartı yalnızca ekonomi hususunu değil aynı zamanda insanlar arasındaki bütün muameleleri kapsar. İnsanın yaptığı bütün davranışlarda hassasiyetli ve ölçülü olması gerektiğini anlatan kavramdır.