Arama
Nafile namaza dair sıkça sorulan 16 dini soru
İslam'ın beş temel esasından biri olan namaz, kulların bütün varlığıyla Rabbine yönelişinin sembolüdür. İnsanlar ne zaman yüce Allah'ın kulluk davetine gönülden icabet edip namazlarını eda etmişse, o zaman gerçek anlamda huzura kavuşmuştur. Nitekim Peygamber Efendimiz bir hadis-i şerifinde "Cennetin anahtarı namazdır." buyurmuştur. Peki,tesbih namazı nasıl kılınır, şükür secdesi nasıl yerine getirilir, hacet namazı nasıl kılınır, tahiyyetü'l mescid namazının hükmü nedir? Diyanet'e nafile namaz hakkında sıkça sorulan 16 dini soru ve cevabını derledik.
🔸 Farz namazların öncesinde ve sonrasında kılınan revâtib sünnetler, müekked ve gayrimüekked sünnetler olmak üzere iki kısımdır. Müekked sünnet, Hz. Peygamber'in (sav) sürekli kıldığı fakat bağlayıcı olmadığını göstermek amacıyla bazen terk ettiği; gayrimüekked sünnet ise bazen kıldığı, bazen de terk ettiği sünnet demektir.
🔸 Gayrimüekked sünnetlere müstehab da denilmektedir. Müekked sünnetleri mazeret olmadan terk etmek doğru değildir. Mazeretsiz terk edilmeleri, 'isâet' yani yanlış ve kusurlu bir davranış olur; ancak azap gerektirmez. Gayrimümkün sünnetler ise mazeret olmadan da bazen terk edilebilirler.
🔸 Hz. Peygamber (sav), farz namazların cemaatle kılınmasını tavsiye etmiş ve "Cemaatle kılınan namaz, yalnız kılınan namazdan yirmi yedi derece daha faziletlidir." (Buhârî, Ezân, 30; Müslim, Mesâcid, 249-250) buyurmuştur.
🔸 Diğer bir hadislerinde ise "Eğer müminler yatsı ve sabah namazlarını cemaatle kılmanın sevabını bilselerdi emekleyerek de olsa cemaate katılırlardı." (Buhârî, Ezân, 32) buyurmuştur.
Hz. Peygamber (sav), gerek beş vakit farz namazların öncesinde ve sonrasında, gerekse farz namazlardan ayrı olarak sünnet ve nafile namaz kılar; sünnet ve nafile namazların evde kılınmasının daha uygun olacağını belirtirdi. Bir hadisinde şöyle buyurmuştur: "Ey İnsanlar! Evinizde namaz kılınız. Zira farz namaz dışındaki namazların en makbulü, insanın evinde kıldığı namazdır." (Buhârî, Ezân, 81; Müslim, Salâtü'l-Müsâfirîn, 213)
Diğer bir hadislerinde ise Hz. Peygamber (sav), "Biriniz farz namazını mescidde kıldığı zaman, o namazından evine de bir pay ayırsın. Zira Allah Teala, bu nafile namaz sebebiyle evinde hayır yaratır." (Müslim, Salâtü'l-Müsâfirîn, 210; İbn Mâce, İkâmetü's-Salat, 186) buyurmuş; hatta "Namaz kılmayarak evlerinizi kabirlere çevirmeyin." (Buhârî, Salât, 52) uyarısında bulunmuştur. Buna göre, farz namazların sünnetleri dâhil tüm nafile namazların camide kılınması mümkün olmakla birlikte, evlerde kılınması daha faziletlidir.
- 4
- 21
🔸 Vakit namazlarının öncesinde ve sonrasında kılınan sünnet namazlar, farz namazlara hazırlayıcı ve bu namazlarda oluşabilecek eksiklikleri tamamlayıcı ibadetler olarak değerlendirilmiş, ayrıca Hz. Peygamber'e (sav) bağlı olmanın bir göstergesi kabul edilmiştir.
🔸 Bunun için de, bu namazların mümkün oldukça kılınması tavsiye edilmiştir. Nitekim Resûlullah (sav) bazı hadis-i şeriflerinde kulun mahşer gününde hesaba çekilirken eksik farz namazlarının, nafile namazlarla tamamlanacağını beyan etmişlerdir.
Ebû Hureyre'nin Resûlullah'tan (sav) naklettiği bir hadiste şöyle buyrulur: "Hesap gününde kulun ilk hesaba çekileceği şey farz namazdır. Eğer bu namazı tam olarak yerine getirmişse ne güzel. Aksi hâlde şöyle denilir: Bakın bakalım, bunun nafile namazı var mıdır? Eğer nafile namazları varsa, farzların eksiği bu nafilelerle tamamlanır. Sonra diğer farzlar için de aynı şeyler yapılır." (Tirmizî, Salât, 193; Ebû Dâvûd, Salât, 151; Nesâî, Salât, 9, İbn Mâce, İkâme, 202)
🔸 Şu hâlde farz namazlar ile birlikte kılınan düzenli nafileler de kılınmalıdır. Önemli mazeretleri olanlar ise alışkanlık hâline getirmemek kaydıyla gerektiğinde bu sünnetleri terk edebilirler.
🔸 Sünnetler içerisinde en kuvvetlisi, sabah namazının farzından önce kılınan iki rekâtlık namazdır. Çünkü bu namazla ilgili olarak, Hz. Peygamber'den (sav) bu namazın çok daha faziletli olduğuna dair, diğer nafile namazlar hususunda söylenmeyen sözler varid olmuştur.
🔸 Hz. Peygamber (sav), "Sabah namazının iki rekâtı, dünya ve içindekilerden daha hayırlıdır." (Müslim, Salâtü'l-Müsâfirîn, 96) buyurmuştur.
Herhangi bir farz namaz için ikâmete başlandığında veya imam namaza başladığında nafile namaz kılmak mekruh olup, cemaate katılmak gerektiği hâlde, faziletinden dolayı sabah namazının farzından önce kılınan iki rekâtlık sünnet bundan istisna edilmiştir. İmkân olduğunda bu faziletin kaçırılmaması gerekir. Bu itibarla bir kimse cemaatle kılınan sabah namazının farzının son rekâtına veya bazı görüşlere göre teşehhüdüne yetişebileceğini düşünüyorsa, sünneti kılmalıdır. Buna mukabil kişi, sünnetle meşgul olduğu takdirde farzın tamamını kaçıracağından endişe ederse sünneti terk ederek cemaate katılması gerekir.
🔸 Öğle ve yatsı namazlarının son sünneti, iki rekât olarak kılınabileceği gibi dört rekât olarak da kılınabilir.
🔸 Nitekim Hz. Peygamber'in (sav) öğle namazının son sünnetini dört rekât kıldığı ve tavsiye ettiğine dair rivayetler bulunduğu gibi, iki rekât kıldığı ve tavsiye ettiğine dair rivayetler de mevcuttur.
🔸 Ancak iki rekât kılındığına yönelik rivayetler daha kuvvetli ve meşhur olduğundan tercih edilmiş ve genel olarak uygulama bu yönde yerleşmiştir.