Arama
Orucun önemi nedir? Orucun mahiyeti nedir? Üç aylarda kaç gün oruç tutulur?
Oruç, Allah'ın emrine tabi olmak ve O'nun rızasını kazanabilmek için yapılır. Oruç tutan kişi, daimi bir ibadet şuuru içinde nefs engeliyle mücadele eder. Peki, orucun mahiyeti ve önemi nedir? Oruç ibadetinin dünya ve ahiret kazançları nelerdir? Kandilde oruç nasıl tutulur? İşte riyanın en az karışacağı bir ibadet olduğu için sevabı en fazla olan ibadetlerden biri olan oruç hakkında merak edilenler…
Hz. Aişe Validemizin bizlere aktardığına göre Efendimiz pek az bir kısmı hariç, Şaban ayını baştan sona oruçlu geçirirdi. Resûl-i Ekrem sallallahu aleyhi ve sellem, şâban ayında niçin fazla oruç tuttuğu konusunda;
"Şâban, amellerin Allah'a arz edildiği aydır. Ben, oruçlu iken amelimin Allah'a arzedilmesini istiyorum."
"Şâban, ecellerin yazıldığı bir aydır. Ben, oruçlu iken ecelimin tayin edilmiş olmasını istiyorum."
"Şâban, insanların büyük kısmının ramazan ile recep ayları arasında ihmal ettikleri bir aydır. Ben onu ihyâ etmek istiyorum." gibi açıklamalarda da bulunmuştur.
Şaban ayının fazileti hakkında Hz. Enes (radıyallahu anh) şöyle anlatıyor: "Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm): "Ramazandan sonra hangi oruç efdaldir?" diye sorulmuştu, şu cevabı verdi: "Ramazanı ta'zim için Şaban." Tekrar soruldu: "Hangi sadaka efdaldir?" "Ramazanda verilen!" cevabını verdi.
Hz. Peygamber (sas) insanlarla birlikte iftar ettiğinde şöyle derdi:
"Yanınızda oruçlular iftar etsin, yemeğinizi iyiler yesin ve üzerinize melekler insin."
Dârimî, Savm, 51
Ramazan'dan sonra en sevaplı nafile oruçlar, Recep ve Şaban aylarında tutulan oruçlardır.
Farz ve vacip olan oruçların dışında tutulan oruçlar nafile oruç olarak isimlendirilir. Daha önce namaz çeşitlerini ele alırken belirttiğimiz gibi, nafile, gereksiz anlamına değil, farz ve vacip olanın dışında, kısaca gerekenin dışında yapılan anlamına gelir. Daha fazla sevap kazanmak maksadıyla yapıldığı için tabir caizse nafile ibadet, bir bakıma fazla mesai yapmaktır. Nafile oruçların sünnet, müstehap, mendup veya tatavvu olarak adlandırıldıkları da olur. Nafile oruç, mubah olan tüm günlerde tutulabilir. Ancak bazı günlerde oruç tutmak daha faziletli görülerek bugünlerde oruç tutmak sünnet veya mendup kabul edilmiştir.
Yüce Allah şöyle buyurmaktadır: Âdemoğlunun her ameli kendisinindir. Yalnız oruç müstesna, o benimdir. Onun mükâfatını verecek olan da benim." Canım elinde olan Allah'a yemin ederim ki oruçlunun ağız kokusu Allah indinde misk kokusundan daha güzeldir.
Müslim, Sıyâm, 161
Âyette orucun başlangıç ve bitiş vakti, mecazi bir anlatımla şöyle belirtilir: "...Fecrin beyaz ipliği (aydınlığı) siyah ipliğinden (siyahlığından) ayırt edilecek hale gelinceye kadar yiyip içiniz; sonra, akşama kadar orucu tamamlayın..." (el-Bakara 2/187). İmsak vaktinden iftar vaktine kadar yeme, içme ve cinsel ilişkiden uzak durmanın bir amacı olmalı ve bu iş bilinçli olarak yapılmalıdır. Bu amaç ve bilinç, orucun Allah rızâsı için tutuluyor olmasıdır ki kısaca "niyet" tabiri ile anlatılır. Bu amaç ve bilinç olmadığı zaman, meselâ imkân bulamadığı için veya perhiz, rejim, zindelik gibi başka amaçlar için bu üç şeyden (yeme, içme, cinsel ilişki) uzak durmak oruç olarak değer kazanmaz.