Arama
Osmanlı'nın en büyük saatçisi: Ahmet Eflaki Dede
Eflaki Dede'nin Osmanlı teknoloji tarihinde önemli bir yeri bulunurdu. Onun tasarladığı saat, uluslararası fuarlarda yer aldı. İmparatorluğun prestij ögesi olarak gönderdiği bu eser, tam altı ay sergilendi. Döneminin en büyük saatçilerinden olan alim, Sultan II. Mahmut Türbesi'nin muvakkithanesinde görev yapıyordu. İskelet saat formunu kullanan Ahmet Eflaki Dede, yaptığı eserlerle zekasını ve sanatı gözler önüne serdi.
📌 Osmanlı'da namaz vakitleri, Ramazan imsakiyeleri, saat ve takvim hesaplamaları muvakkithânelerde yapılırdı. Cami ve külliyelerin bahçelerinde, bir iki oda hâlinde bulunurdu.
📌 Muvakkithâne içerisinde rubu' tahtası, kadran, usturlap, sekstant, kum saati, güneş saati, mekanik saatler gibi astronomi aletleriyle zaman ve takvimler ilgili aletler bulunurdu.
📌 Muvakkithanelerin yola bakan cepheleri üzerinde gelip geçen insanların saatleri kolayca görebilmeleri için geniş pencereler, iç kısımlarında ise saat için kalın ve üstü mermer bir kaide bulunurdu.
İskelet saat yapımı, Sultan III. Selim saltanat yıllarında başladı ve II. Mahmud zamanında yaygınlaştı.
📌 Bütün makine parçaları göz önünde olduğu için iskelet olarak adlandırılan saatler, Osmanlı'da özellikle Mevlevi saat ustaları tarafından üretiliyordu. Bunlar arasında en ünlüsü Ahmed Eflaki'ydi.
📌 Hayatı hakkında fazla bilgi bulunmayan Eflaki Dede'nin Osmanlı teknoloji tarihinde önemli bir yeri bulunur.
📌 Miladi 1808 yılında Tekirdağ'da doğan Eflaki Dede, Halvetiyye dergâhının şeyhlerinden Seyyid Hamid Kırımi Efendinin oğluydu.
📌1825 yılında İstanbul'a gelerek Yenikapı Mevlevihanesi'nde çileye soyundu. Çilesini tamamlayıp derviş olduktan sonra 1828 yılında astronomi eğitimine başladı. Buradaki eğitiminden sonra saate ilgi duyarak kendisini yetiştirdi.
📌 Sultan Abdülmecid döneminde Divanyolu'ndaki Sultan II. Mahmut Türbesi'nin muvakkithanesinde görev yaptı.
Londra Uluslararası Sergisi'ne Eflaki Dede'nin eseri gönderildi.
📌 İlk uluslararası sergi 1851 yılında İngiltere'nin girişimiyle Londra'da açıldı. Bu sergide yer alan ülkelerden biri de Osmanlı'ydı. Burada sergilenecek eşyaların saptanması için memurlar görevlendirildi.
📌 Toplanan eşyalar devlet ricali, elçiler ve tüccarların görülebilmesi için kısa bir süre İstanbul'da da sergilendi.
📌İmparatorluğun çeşitli bölgelerinden yaklaşık 700 üreticiye ait eşyalar vapurla uluslararası sergiye gönderildi. Fakat Londra'ya giden vapur zamanında ulaşamadığı için Osmanlı ürünleri fuarın açılışından sonra sergilendi.
📌 Osmanlı için oluşturulan bu fuarda sergilenen ürünler, başta Kraliçe Victoria olmak üzere pek çok ziyaretçi tarafından gezilerek takdir toplandı.