Arama
Peygamber Efendimizin ticarette dürüstlük ile ilgili uyarı ve hadisleri
İnsanlar tarih boyunca ticarete ilgi duymuş ve geliştirdikleri yöntemlerle alışveriş yaptılar. Mekke, Arap Yarımadası'nın merkezi konumunda olduğu için burada değişik zamanlarda panayırlar kurulur ve canlı bir ticaret hayatı sürdürülürdü. Dolayısıyla bu yörede yaşayan birçok insanın en önemli geçim kaynaklarından biri ticaret idi. Peygamber Efendimiz de risalet görevi verilmeden önce faal olarak başarılı bir ticaret hayatı sürdürmüş; Hz. Hatice'nin mallarını Şam'da, oradan getirdiği malları ise Mekke'de satmıştı. Allah Resulü, ticarette dürüstlük ve pazarlıkta açıklık hakkında sarf ettiği sözleriyle, alışverişte usulü düzenledi. İşte Peygamber Efendimizin, ticaret ahlâkı ile ilgili uyarı ve hadisleri…
İsmail b. Ubeyd b. Rifaa'nın, babası aracılığıyla dedesinden naklettiğine göre, dedesi Hz. Peygamber ile birlikte namazgâha gitmişti. Hz. Peygamber insanların alışveriş yaptıklarını gördü ve "Ey tüccar topluluğu!" diye seslendi. Bunun üzerine Resulullah şöyle buyurdu: "Allah'tan sakınan, iyilik yapan ve dürüst davrananlar hariç, tüccarlar kıyamet günü günahkârlar olarak diriltileceklerdir." Tirmizi, Büyû', 4
Cabir b. Abadullah'tan nakledildiğine göre, Resulullah şöyle buyurmuştur: "Satarken, satın alırken, alacağını talep ederken hoşgörülü davranıp kolaylık gösteren kimseye Allah rahmetiyle muamele eylesin." Buhari, Büyû', 16
Ebû Hüreyre'den nakledildiğine göre, Resulullah şöyle buyurmuştur: "…Bizi aldatan, bizden değildir."
Peygamber Efendimiz risalet görevinden sonra da şahsi ihtiyaçları için bizzat alışveriş yapmaya devam etmiştir. Mekkeli müşriklerin Allah elçisinin kendilerinden biri gibi alışveriş yapmasını garipsemelerine karşılık Yüce Allah, insanlar arasından görevlendirdiği elçisinin onlar gibi ticaret yapması ve çarşı pazarda dolaşmasının gayet insani bir durum olduğunu belirtmiştir.
"Ey insanlar mallarınızı aranızda haksız yollarla yemeyin. Ancak kendi rızanızla yaptığınız ticaret bunun dışındadır." Nisâ, 4/29
Yüce Allah, insanların hayatlarını devam ettirebilmeleri için mecbur oldukları mal değişimini zorbalık ve bozgunculuk yoluyla değil, ancak ideal olan ticaret yoluyla gerçekleştirebileceklerini belirtmiştir.
Bu nedenledir ki Allah Resulü ashabını da üretmeye, çalışmaya teşvik etmiştir. Çünkü bu şekilde onlar gelir elde edecek, ihtiyaçlarını temin etmek amacıyla çarşı pazara çıkacak ve kimseye yük olmayacaklardı.
İbn Abbas'ın anlattığı şu olay Peygamberimiz döneminde ticaret hayatına verilen önemi anlatması bakımından dikkat çekicidir: "Ukaz, Mecenne ve Zü'l-Mecaz, cahiliye devrinde kurulan meşhur panayırlardı. İslam dönemi gelince bazı insanlar (hav dönemi) olduğu için bu panayırlarda ticaret yapmayı günah saydılar. Bunun üzerine Allah, "Hac mevsimlerinde ticaretle Rabbinizden rızk istemenizde bir günah yoktur…" ayetini indirdi. Bakara, 2/198