Arama
Regaip Kandili gelenekleri nelerdir?
Hicri takvime göre Receb, Şaban, Ramazan aylarından oluşan ve "Üç aylar" olarak ifade edilen zaman dilimi içinde Müslümanlar için "bin aydan daha hayırlı bir gece" ve mukaddesat atfedilen geceler vardır. Bu günlerden Regaib, Miraç ve Berat Kandilleri müminler için birleştirici olduğu kadar inananların manevi anlamda arınmaya, temizlenmeye niyet ettiği günlerdir. Peki kandil geleneklerimiz neler? Üç ayların ilk cumasında kutlanılan Regaip Kandili'nde neler yapılır?
Kandil geleneği nasıl başladı?
➤ Dilimizde Miraç, Regaib, Berat gibi mübarek günlerin kandil olarak anılması ise Osmanlı'da II. Selim döneminde camilerde kandil yakılmasıyla başlar.
II. Selim kimdir?
Kanuni Sultan Süleyman Han'ın oğlu olan II. Selim, Edirne'ye yaptırdığı Selimiye Camii ve kandil gecelerini idrak etmesiyle bilinir.
➤ 16. yüzyıla denk gelen o yıllarda Receb, Şaban ve Ramazan aylarına denk gelen dört mübarek gece ve üç aylardan sonraki Mevlid Gecesi artık kandil olarak anılmaya başlar.
➤ Toplumu aydınlatan bu manevi feyiz günleri Selçuklu ve Osmanlı toplumunda büyük değer ve rağbet görür. Halk kandiller daha gelmeden evvel vaktini haber verir ve bu minvalde hazırlıklar yapar.
➤ Oruç tutulan günlerde sahur ve iftar için özel yemekler yapan toplum, komşuları ile paylaşarak aralarında birlik ve beraberliği güçlendirir.
➤ Bu açıdan bakıldığında kandil geceleri toplumumuz arasındaki aidiyet ve birliği destekleyen, sağlamlaştıran bir harç görevi görmektedir.
➤ Ramazan ayıyla özdeşleştirdiğimiz mahya geleneği Osmanlı'da ortaya çıkar. Kandil gecelerinde cami minarelerinin arasına asılan mahyalar adeta o geceyi simgeleyen kandillerdir.
Mahya nedir?
Camilerde iki minare arasına gerilen ipler üzerine kandil veya
elektrik ampulleriyle yazılan yazı veya yapılan resim.
➤ Şehrin bilinen Selatin camilerine asılan mahyalarda kandilin anlamına atıf yapan sözler, hadisler ya da dualarla o gecenin ehemmiyeti anlatılır.
Selatin Cami nedir?
Sultan camileri olarak bilinen bu yapılar, Osmanlı padişahlarının inşa ettirdikleri büyük ve heybetli cami kompleksleridir.
➤ Osmanlı'da kandilleri toplumun tüm kesimi büyük bir özlem ve merakla beklese de kandili asıl bekleyenler o zamanın çocuklardır.
➤ Sadakanın, duanın, yetimlerin başını okşamanın, yardım etmenin ziyadesiyle sevap kazandırdığı bu günlerde babalar çocuklarını yanına alarak mahalledeki en yakın camiye giderler.
Kandil geleneği
Bilhassa Osmanlılar'da daha sık gözlenen geleneklerde çocukların cami ve dini değerlerle irtibat kurması amaçlanır.
➤ Osmanlı'da özellikle Regaip Kandili'nde gerçekleştirilen Şivlilik oldukça ilginç bir gelenektir. Mahallelerde gerçekleştirilen bu gelenekte uslu, ağırbaşlı kız ve erkek çocuklar öncelikle mahallelerinde bulunan herhangi bir duvar dibine kerpiçten ve üçgen şeklinde bir dede yaparlar.
➤ Kandil gecesi, çocuklardan bir veya bir kaçının beraberinde getirdiği fener mumları, dedenin üzerine veya kenarlarına dikilerek yakılır, şivlilik fenerleri sağlayabilenlerin renkli şivlilik fenerleri de bir yere asılarak dedenin etrafı ışıklandırılmış olur.