Arama
Sadece Allah'la yaşayan kalbi ifade eden kavram: Tevekkül
Hiçbir şeye bağlanmadan, sadece Allah'la yaşayan kalbi ifade eden tevekkülün özünü; müminin kendisini her durumda Allah'ın irade ve takdirine teslim ederek, O'ndan gelene rıza göstermesi oluşturur. Sözlükte Allah'a güvenmek anlamındaki vekl kökünden türeyen tevekkül, birinin işini üstüne alma, birine güvence verme; birine işini havale etme, ona güvenme manasına gelir. Birine güvenen kimseye mütevekkil, güvenilene vekîl denir.
Ebû Musa ed Debîlî: Bizim dostlarımıza göre tevekkül şudur: Etrafını yırtıcı hayvanlar, yılanlar, çıyanlar sarsa ve seni her taraftan ısırıp eğlenseler bile kalbinde en ufak bir endişe bulunmamasıdır.
Bayezid-i Bistâmî: Cennet ehli cennette nimetler içinde ve cehennem ehli de cehennemde azap içinde iken, sen bunlar arasında bir fark görüp birini diğerine tercih edecek olsan, tevekkül ehlinden çıkmış olursun.
Sehl b. Abdullah: Tevekkülün başı, kulun Allah'ın huzurunda, tıpkı bir cenazenin yıkayıcı karşısındaki hâli gibi, iradesiz bir şekilde teslim olmasıdır. Tevekkül bütün işlerde kendini tamamen Allah'ın iradesine teslim etmektir.
Hamdûn el-Kassâr: Tevekkül, Allah'a sıkıca bağlanmandır. Bilmelisin ki, tevekkülün mahalli kalptir. İnsan kalben tevekkül edip bütün takdirin Allah tarafından olduğunu bildikten sonra, zahirdeki hareketleri, çalışması tevekküle zarar vermez. Zaten bu durumda olan kişi bilir ki, karşılaştığı bütün zorluklar ve kolaylıklar tamamen ilahi takdir sonucu gerçekleşmektedir.
İbrahim el-Havvâs: Nefsi hakkındaki tevekkülü sahih olan kimsenin başkası hakkındaki tevekkülü de sahih olur. Yani kendi içinde Allah'a tam bir güven duyan ve kendi acziyetinin farkında olan insan, kendinden başka bütün varlıkların tamamının ilahî kudret elinde olduğunu da bilir.
Bişr el-Hâfî: Bazı insanlar "Ben Allah'a tevekkül ediyorum" derken yalan söylemektedirler. Çünkü gerçek manada tevekkül eden kimse, Allah'ın bütün takdirlerine razı olur.
Yahya b. Muaz: İnsan bütün işlerinin vekili olarak Allah'tan razı olduğu zaman tevekkül ehli olur.
İbn Atâ: Çok ihtiyaç sahibi olduğun hâlde yine de sebeplere en ufak bir şekilde meyletme hissin olmaması ve geçimini sağlamak için sebeplerle meşgul olduğun zamanlarda bile Hakk'a olan sükûn ve bağlılığının hiç yok olmamasıdır.
Ebû Turab en-Nahşebî: Tevekkülün şartları şunlardır:
-Bedenin tamamen kulluğa hasredilmesi,
-Kalbin tamamen rubûbiyyete bağlı olması,
-Allah tarafından verilen her şeyin yeterli olacağına güvenip sükûn içinde olmak,
-Allah verdiğinde şükretmek, vermediğinde de sabretmek.
Zünnûn-i Mısrî: Tevekkül, kendi başına tedbirler almayı bırakman, kendine ait herhangi bir gücün ya da kuvvetin bulunduğu fikrini içinden söküp atmandır. Doğrusu insan, içinde bulunduğu her hâlin Allah tarafından görülüp bilindiği kanaatinde olmadıkça tevekküle ulaşamaz.
Ebû Cafer b. Ebû'l-Ferec: Adamın birinin lakabı "Aişe'nin devesi" idi ve ben onu gördüğümde, bir grup suçlu ile birlikte yakalanmış, cezalandırılıyordu. Kendisine, "size vurulan sopaların acısının en hafif olduğu an ne zamandır?" diye sordum. Bana, "dayak yememize sebep olan kimse bizim bu hâlimizi gördüğü zaman" dedi.
Ebû Bekir ed-Dekkâk: Tevekkül bütün hayatı bir güne indirmek ve yarını dert etmemektir.
Ebû Yakub en-Nehrecûrî: En mükemmel tevekkül, İbrahim aleyhisselamın, mancınıkla ateşe atılacağı zaman Cebrail'in "Bir ihtiyacın var mı?" sorusuna, "Senden bir ihtiyacım yok, bana Allah yeter" demesi ile tahakkuk etmiştir. Çünkü o zaman Hz. İbrahim tamamen ilahî müşâhedeye dalmıştı ve başka bir varlık görmüyordu.