Arama
Özgün mimari ve süslemeleriyle Şam Emeviye Camii
Özgün planı ile İslam coğrafyasının mimarisini etkileyen en eski yapılardan biri olan Şam Emeviye Camii, Müslümanlar açısından oldukça önem arz eder. Yüzyıllarca bir ilim merkezi olan yapı, değerini asırlardır koruyarak günümüze ulaşmıştır. Cami, özellikle Helenistik dönem süsleme özellikleri gösteren ve bir bahçe kadar güzel olan manzara mozaikleriyle dikkat çeker.
🔸 Mozaiklerde manzara, Bizans mozaiklerinde olduğu gibi figürlere çerçeve oluşturmaz, bezemede baş rolü üstlenir.
🔸 Bu üslüptak, tarza Helenistik dönemde de rastlanır. Tasvirlerde doğa ve mimari arasında bir uyum bulunmaz. Kimi zaman mimari, kimi zaman ise manzara ön plandadır.
🔸 Yapılar bir yüzey üzerinde pagoda gibi yükselir. Böylelikle bir üslup özelliği oluşur. Mozaiklerin üst ve alt kısmında birbirine paralel geniş şeritler oluşturan sekiz yapraklı rozetler, Asur sanatından geçmiştir.
🔸 Tüm bunlardan hareketle Emevi mimarisinin kuruluş aşamasında olan her sanat eseri gibi devşirmeci bir üslup ifadesine sahiptir. Caminin mozaikleri teknik ve temalar bakımından Helenistik özellik gösterir.
*Pagoda nedir?
Uzakdoğu ülkelerinde, çokgen plana sahip kuleler benzeri tapınaklar.
*Devşirmeci üslup nedir ?
Kendinden önceki bir çok üsluptan etkilenerek şekillenen üslup demektir.
🔸 Camide genel olarak ilim öğrencilerinin kaldığı, büyük sahabilerin isimlerinin verildiği mescid benzeri müstakil bölümlerin bulunması yapıya daha da önemli bir değer katar.
🔸 Eğitim-öğretim etkinliklerinin yanı sıra caminin çeşitli yerlerinde ilmi sohbetler yapılır. İslam ülkelerinden gelen alimler bu sohbetlere katılarak halkın ve ulemanın sorularına cevap verirdi.
🔸 Şam'a yeni gelen bir alim, büyük ilgi gören bu sohbetlerde ilmi yeteneğini ispat edemezse ulemanın ve halkın iltifatına mazhar olamaz ve tutunamayıp giderdi. Osmanlı döneminin son zamanlarına kadar varlığını sürdüren ilim halkaları sonraları gittikçe önemini kaybetti.
🔸 Camide önem arz eden başka bir alan ise Hz. Yahya Türbesi'dir. Rivayet edilene göre inşaat sırasında küçük bir boşluktaki sandukada Hz. Yahya'ya ait olduğu belirtilen bir kafatası bulunarak aynı noktaya bir türbe yapılmıştır.
🔸 Emeviye Camii, dini ve ilmi anlamdaki öneminin yanında siyasi anlamda da önemli bir konumdadır. Muâviye, Hz. Ali'ye karşı oluşunu bu camide ilan etmiştir.
Kuş konmayan cami: Şemsi Paşa Camii
🔸 Halifeliğin Emeviler'in Süfyânî kolundan Mervânî koluna geçmesini sağlayan, ismini caminin doğuda bulunan kapısından alan Ceyrûn günü çatışmaları da bu yapıda başlamıştır. Ayrıca Emevi halifeleri bu yapıda hutbe okumuşlardır.
🔸 Emeviye Camii, enine gelişen uzun nefli ve avlulu cami planının ilk örneklerinden biridir. Bu yönüyle cami mimarisine gelişimini uzunca bir süre etkilemiştir. Bu cami tipolojisi, Anadolu dahil İslam coğrafyasının birçok yerinde uygulanmıştır.