Arama
Taşa kazınan tarih: Kitabeler
Osmanlı'da önemli yapıların kapılarını taçlandıran kitabeler, İslam medeniyetinin sembolik varlığının kadim ifadesi niteliğindedir. Kültür ve sanat bakımından bir hayli yüksek değere sahip bu eserler, benzerine zor rastlanılan miraslardır. Osmanlı, medeniyetin umdelerini elbette ki taşa dahi kazıyabilmişti.
🔹 Kitabeler binaların kimi zaman iç ve kimi zaman dış duvarlarında, yer yer taç kapıların üzerinde mermer, taş, ahşap, çini, maden gibi maddeler üzerine oymak veya kabartmak suretiyle işlenmiş yazılardı.
🔹 Bu eserler medeniyet ve sanat tarihine ışık tutmanın yanı sıra, dil ve tarihin nüanslarını elde edebilmek noktasında önemli belgelerdi.
🔸
İslam mimarisinin çekirdek kavramı: Mekan
🔹 Güzide eserlerin bünyesinde tarihi özetleyen miraslar olarak kitabeler, Osmanlı'nın nezaketini, üslubunu, düşünce ve tasavvurunu nesillere aktarmada önemli bir adım taşıydı.
🔹 Eserin ne zaman yapıldığı, kim tarafından inşa edildiği, yapılmaktaki niyetin ne olduğu Osmanlı kitabelerine yansıyan unsurlardan sadece birkaçıdır.
🔸
Dünyadaki ilk gıda standardı: Kanunname-i İhtisab-ı Bursa
🔹 Osmanlı sultanlarının ilkinden sonuna kadar değişmeyen ortak fazilet olarak ihtiram, sanatperverlik, saygı ve nezaket; dönemlerinde inşa ettirdikleri eserlerin kitabelerinde bedahetle tezahür etti.
🔹 Osmanlı kitabelerinde 18. yüzyıldan bu yana alışılagelmiş tertip, kitabenin üst ortasına dönemin padişahının tuğrasının yerleştirilmesiydi.
🔸
🔹 Peygamber Efendimizin (SAV) bizzat eliyle inşa ettiği bilinen Kuba Mescidi'ne gelince kitabenin üzerine Peygamber'in (SAV) tuğrasını yerleştirmek gerekiyordu.
🔹 Peygamber'e (SAV) hürmet, dönemin Osmanlı padişahının tuğrasının kitabenin altına yerleştirilmesini iktiza etti.
🔸
Müslümanların kurduğu kadim şehir: Basra
🔹 Farklı çeşitleri bulunan kitabelerde eserin kimin tarafından ne zaman yapıldığını bildiren türler "tarih kitabesi", tamiri hakkında bilgi verenler "tamir kitabesi" olarak adlandırılıyordu.
🔹 Mezar, menzil ve mesafe taşlarına işlenmiş yazılar da kitabe türünün önemli örneklerini teşkil eden eserlerdi.
🔸