Arama
Taşa kazınan tarih: Kitabeler
Osmanlı'da önemli yapıların kapılarını taçlandıran kitabeler, İslam medeniyetinin sembolik varlığının kadim ifadesi niteliğindedir. Kültür ve sanat bakımından bir hayli yüksek değere sahip bu eserler, benzerine zor rastlanılan miraslardır. Osmanlı, medeniyetin umdelerini elbette ki taşa dahi kazıyabilmişti.
🔹 Osmanlı sultanlarının ilkinden sonuna kadar değişmeyen ortak fazilet olarak ihtiram, sanatperverlik, saygı ve nezaket; dönemlerinde inşa ettirdikleri eserlerin kitabelerinde bedahetle tezahür etti.
🔹 Osmanlı kitabelerinde 18. yüzyıldan bu yana alışılagelmiş tertip, kitabenin üst ortasına dönemin padişahının tuğrasının yerleştirilmesiydi.
🔸
🔹 Peygamber Efendimizin (SAV) bizzat eliyle inşa ettiği bilinen Kuba Mescidi'ne gelince kitabenin üzerine Peygamber'in (SAV) tuğrasını yerleştirmek gerekiyordu.
🔹 Peygamber'e (SAV) hürmet, dönemin Osmanlı padişahının tuğrasının kitabenin altına yerleştirilmesini iktiza etti.
🔸
Müslümanların kurduğu kadim şehir: Basra
🔹 Farklı çeşitleri bulunan kitabelerde eserin kimin tarafından ne zaman yapıldığını bildiren türler "tarih kitabesi", tamiri hakkında bilgi verenler "tamir kitabesi" olarak adlandırılıyordu.
🔹 Mezar, menzil ve mesafe taşlarına işlenmiş yazılar da kitabe türünün önemli örneklerini teşkil eden eserlerdi.
🔸
🔹 Esasında Osmanlı'nın çok evvelinde de tarihi birer simge olarak kullanılan kitabeler, Osmanlı döneminde repertuara edebi metinlerin de dahil edilmesiyle adeta yeni bir edebiyat ortamını da beraberinde getirdi.
🔹 Çeşitli yazı türleri ile üretilen pek çok kitabe aslında, hat alanındaki gelişmiş eğitimin de bir göstergesiydi.
🔸
🔹 İlmi yekûnun biriktiği kaynaklar sadece kitaplar, ilim adamları, yapılar ve kütüphaneler değildi. Ecdadın gelecek nesillere bilgiyi ve sırrı aktarırken kullandığı araçlardan birisi de kitabelerdi.
🔹 Kitabeler bu yönüyle ele alındığında adeta tarihin sokaklarında dolaşırken size, geçmişten gelen kültürün kadim bilgilerini hatırlatan canlı muallim vazifesindeydiler.
🔸