Arama
Terimler ışığında kurban
Kurban, bir Müslümanın bütün varlığını, gerektiğinde Allah yolunda feda etmeye hazır olduğunun bir nişanesidir. Bu ibadetin ruhunda Hakk'a yakınlık ve halka fedakarlıkta bulunma anlayışı vardır. Tam bir teslimiyet sınavı olan Kurban Bayramı'nda Müslümanlar, Hz. İbrahim ile oğlu İsmail'in Allah'a mutlak itaat konusunda verdikleri başarılı sınavın hatırasını tazeleyerek kendilerinin de benzeri bir itaate hazır olduklarını simgesel bir davranışla göstermiş olmaktadırlar. İşte Kurban Bayramı'nı daha iyi idrak etmenizi sağlayacak kelimeler...
Teşrik, Arapçada etleri doğrayıp kurutmak demektir. Vaktiyle bayramın birinci günü Mina'da kesilen kurbanların etleri, bayramın 2., 3. ve 4. günlerinde güneşte kurumaya bırakılırdı. Bu sebeple bu üç güne et kurutma günleri anlamında "eyyam-ı teşrik / teşrik günleri" denilmişti.
Tekbir ise Allah'ı yüceltmek anlamına gelir. Kurban bayramının Arife günü (9 zilhicce) sabah namazından başlayarak bayramın 4. gününe ikindi namazına kadar (13 zilhicce) ikindi namazı dahil farz namazlardan sonra toplam 23 defa "Allâhü ekber Allâhü ekber lâ ilâhe illallâhü vallâhü ekber Allâhü ekber ve lillâhi'l-hamd" cümlesini söylemeye "teşrik tekbiri" denir.
Teşrik tekbiri "Allah her şeyden yücedir, Allah her şeyden yücedir. Allah'tan başka ilâh yoktur. O Allah her şeyden yücedir, Allah her şeyden yücedir. Hamd Allah'a mahsustur" anlamına gelir.
Sözlükte "durmak, ayakta durmak, bir yerde beklemek" anlamındaki vakfe terim olarak hac ibadetini yerine getiren kişinin belirli bir zaman diliminde belirli yerlerde bir süre durmasını ifade eder.
Mekke civarındaki Arafat dağının bulunduğu yerde bir miktar durmaya vakfe denir ki haccın rükünlerindendir. Bu rükün yerine getirilmeden hac bozulur, sahih olmaz. Bu sebeple Peygamberimiz: "Hac, Arafat'tır" buyurmuştur.
Zilhiccenin ilk on gecesine leyâl-i aşr denir.
Kur'ân-ı Kerîm'de; "Andolsun şafağa, on geceye, çifte ve teke, akıp gittiği vakit geceye! Bunlarda akıl sahibi için yemin yok mu?" (Fecr 89/1-5) ayetinde Allah'ın üzerine yemin ettiği "on gece", rivayetlere göre, Zilhicce aynın ilk on gecesidir.
O'nun rızası için yapılan her çeşit ibadet, hac, kurban ibadetler anlamına gelir.
Hac ve Umreyi Allah için tamamlayın. Eğer (elde olmayan bir sebeple) bunlardan alıkonursanız, kolayınıza gelen kurbanı gönderin. Kurban yerine varıncaya kadar, başlarınızı traş etmeyin. Sizden her kim hasta olursa yahut başından gelen bir rahatsızlığı varsa, oruç veya sadaka yahut da nüsuk (kurban) olmak üzere, fidye vermesi gerekir.
(el-Bakara, 2/I96)
Ayrıca nüsuk, sırf ibadet anlamında da kullanılmıştır:
De ki: Benim namazım, nüsuk'üm (ibadetim), hayatım ve ölümüm hep âlemlerin Rabbi Allah içindir.
(el-En'âm, 6/162)
Udhiye, Allah'a yakınlaşmak için, usulüne uygun olarak kuşluk vakti (veya belli vakitte) kurban edilen, belirli şartları taşıyan hayvan demektir.
Kurban bayramının ilk üç gününde Allah'a yaklaşmak için, ibadet niyetiyle kesilen özel hayvanlara udhiye denir. Kurban deyince, genellikle, diğer türleri bir yana bırakılarak, sadece udhiye kurbanı anlaşılır.