Tövbe nedir, nasıl edilir? Tövbe ile ilgili ayet ve hadisler...

Yüce Allah insana, çeşitli özellikler ve farklı güzellikler vermiştir. İnsan iyi ve kötü, hayır ve şer, sevap ve günah olan şeyleri yapabilecek yetenekte yaratılmıştır. Allah'ın koruması altında bulunan Peygamberler hariç bütün insanların az çok günahı vardır. Günah işleyebilen bir varlık olması nedeniyle Yüce Allah günahtan kurtuluş yolu olarak tövbe kapısını insanlara açmıştır. Her insanın tövbeye ihtiyacı vardır. Sözlükte, dönmek ve vazgeçmek anlamına gelen ve daha çok Allah'a dönme ve yönelmeyi ifade eden tövbe; günah ve hataların verdiği iç sancısı ve kötü huyları iyi huylarla değiştirmedir. Din ıstılahında tövbe; insanın işlediği günahını anlayıp, onu bırakması ve Allah'a dönüp O'ndan, yaptığı kötülüğü ve işlediği günahı affedip bağışlamasını dilemesi, pişman olduğunu da belirterek yalnız O'na yalvarması demektir. Tövbe, günah işleyen insanın kurtuluş ve Allah'a sığınma kapısıdır. Bu kapıya muhtaç olmayan hiçbir insan yoktur. Tövbe etmek, hem Allah ve Peygambere itaattir hem de günahlardan kurtuluştur. Tövbe etmeyen insan kendisine zulmetmiş olur. Rihle: İlim için yapılan seyahatler Tövbenin üç unsuru vardır: a) Tövbe etmeyi gerektiren günah b) Günaha tövbe eden insan c) Tövbeyi kabul eden Allah. Tövbenin söz konusu olabilmesi için işlenmiş bir günahın bulunması gerekir. Günah, Kur'ân-ı Kerim'de 'büyük günah' ve 'küçük günah' olmak üzere iki çeşit olarak zikredilmiştir. Küçük günahlar ibadetler, musîbet ve felaketlere sabır gibi yapılan güzel ameller sebebiyle bağışlanır. Büyük günahlara mutlaka tövbe edilmesi gerekir. 'Büyük günah', hırsızlık etmek, yalan söylemek, yalancı şahitlik yapmak, iftira etmek, zina etmek, namaz kılmamak, oruç tutmamak, zekat vermemek gibi Allah ve Peygamberin kesin emir ve yasaklarına uymamak, haram kıldığı şeyleri yapmak ve işleyenlere ceza olarak Allah'ın gazabı, laneti, azabı ve cehennem olduğu bildirilen günahları işlemektir. 'Eğer siz size yasaklanan günahların büyüklerinden kaçınırsanız sizin küçük günahlarınızı örteriz ve sizi güzel bir yere (cennete) koyarız' (Nisa, 4/31) buyurulmuştur. Bu âyette büyük günahlar 'kebâir' kelimesi ile küçük günahlar ise 'seyyiât' kelimesi ile ifade edilmiştir. Dua nedir? Peygamberimizin ve ashabının duaları Tövbe kapısının açık olması doğası gereği hayır ve şer işlemeye yatkın ve elverişli olan insan için bir fırsattır. Her insan, nitelik ve niceliği değişse de günah işler ve hata eder. Ama erdem ve gerçekten iman sahibi mümin, işlediği günah veya yaptığı hatadan, pişmanlık duyarak hemen Yüce Rabbine sığınır ve O'ndan af dileyerek tövbe eder. O günah ve hatada, bile bile ısrar etmez. Tövbeleri kabul merciinin sadece Allah olduğunu bilir ve O'na yönelir. İşte tövbe ile ilgili ayet ve hedisler... Ömür sürecinde hemen herkesin hata veya günah olarak nitelendirilebilecek türden bir davranış ya da tutum sergilemesinin olağandır. Peygamber Efendimiz de, 'Bütün insanlar hata yapar, hata yapanların en hayırlısı ise hatasından dönendir.' İbn Mace Zühd, 37/30 (II, 1420). sözüyle bu hususa dikkat çekmiştir. FİKRİYAT'IN KUR'AN-I KERİM UYGULAMASINDA YER ALAN SEÇKİN HAFIZLARDAN KUR'AN-I KERİM'İ DİNLEMEK VE OKUMAK İÇİN TIKLAYIN. Kur'an-ı Kerim uygulaması nasıl kullanılır? 👇 'Ey iman edenler! Allah'a yürekten (nasûh tevbesiyle) tevbe edin. Umulur ki Rabbiniz sizin kötülüklerinizi örter. Allah'ın, peygamberi ve onunla beraber olanları utandırmayacağı günde, sizi altından ırmaklar akan cennetlere sokar...' Tahrîm, 66/8 Günah ve çirkin sayılan işleri yapmaktan kaçınmak dinimizin emridir. Bununla birlikte insanlar suç ve günah işleyebilirler. Kur'ân-ı Kerîm ve hadîs-i şeriflerde bir günah işlenmesi durumunda, kişinin günahta ısrar etmeyerek hemen tövbe etmesi gerektiği ve Allah'ın içten yapılan tövbeleri kabul edeceği belirtilmiştir. Esasen tövbe ve istiğfarda bulunmak için günah işlemiş olmak gerekmez. Peygamberimiz ve ashabının tevazusu 'De ki: Ey nefislerine karşı aşırı giden kullarım, Allah'ın rahmetinden ümit kesmeyin. Allah bütün günahları bağışlar. Çünkü O, çok bağışlayan, çok esirgeyendir.' Zümer, 39/53. Peygamberimiz, geçmiş-gelecek günahlarının affolunduğu/affedileceği bildirildiği halde, günde yetmiş kere, yüz kere tövbe istiğfarda bulunmuştur. Özellikle mübarek gecelerde ve seher vakitlerinde olmak üzere, kıldığı namazların sonunda selâm vermeden önce ve selâmdan sonraki tesbîhatın ardından kulun tövbe ve istiğfarda bulunması durumunda, Cenâb-ı Allah'ın bağışlaması umulur. Sabırla ilgili 10 öğüt 'Allah kendisine şirk koşulmasını affetmez. Bundan başkasını dilediğine bağışlar.' Nisa, 4/48 Peygamberimiz tövbe namazına ilişkin olarak, 'Bir kul günah işler de sonra kalkıp güzelce abdest alıp temizlenir ve iki rek'at namaz kılarak Allah'tan bağışlanmak dilerse Allah onu mutlaka affeder' buyurmuş ve arkasından şu âyeti okumuştur: 'Onlar çirkin bir iş yaptıklarında ya da kendilerine zulüm ve haksızlık ettikleri zaman hemen Allah'ı hatırlayıp, günahlarının affedilmesini isterler; zaten günahları Allah'tan başka kim affedebilir ki! Bunlar o günahı bile bile bir daha yapmazlar' (Âl-i İmrân 3/135). Tövbe namazı iki rek'at olarak kılınabileceği gibi daha fazla da kılınabilir. Sahabelerin cesareti ve kahramanlıkları 'Rabbinizden mağfiret dileyin, sonra O'na tevbe edin…' Hûd, 11/3. İslam âlimleri âyetlerle hadislerden hareketle tövbenin geçerli olması için gerekli şartları belirlemişlerdir. Buna göre bir tövbenin makbul olabilmesi için; işlenen günahı terk etmek, günah işlediğine pişman olmak, günahı bir daha işlememeye azmedip söz vermek, eğer işlenen günah kul haklarıyla ilgili ise, bu durumda, hak sahibi ile helalleşmek, Allah'tan af dilemek gerekir. Kul hakkından kurtulmak, ihlal edilen hakkı, sahibine veya varislerine iade etmekle ya da affını istemekle olur. 'Eğer siz size yasaklanan günahların büyüklerinden kaçınırsanız sizin küçük günahlarınızı örteriz ve sizi güzel bir yere (cennete) koyarız.' (Nisa, 4/31) buyurulmuştur. Tövbe edecek kimsenin iki rekât namaz kıldıktan sonra Allah'a hamd, Resûlüne (s.a.s.) salât ve selam getirdikten sonra tövbe ve istiğfar etmesi, akabinde de salavat ve hamd ile bitirmesi tövbenin adabındandır. Hz. Peygamberin (s.a.s.), bağışlanması için yaptığı pek çok duadan ikisi şudur: *(Allah'ım! Ben kendime çok zulmettim. Günahları bağışlayacak ise yalnız sensin. Öyleyse tükenmez lütfunla beni bağışla, bana merhamet et. Çünkü affı sonsuz, merhameti nihayetsiz olan yalnız sensin.) (Buhârî, Ezân 149; Müslim, Zikir, 48) *(Allah'ım! Günahlarımı, bilmeden ve haddimi aşarak işlediğim kusurlarımı, benden daha iyi bildiğin bütün suçlarımı bağışla! Allah'ım! Ciddi veya şaka olarak yaptığım yanlışları, hataen ve kasten işlediğim günahlarımı affeyle! Bütün bu kusurların bende bulunduğunu itiraf ederim. Allah'ım! Şimdiye kadar yaptığım, bundan sonra yapacağım, gizlediğim ve açığa vurduğum, ölçüsüz bir şekilde işlediğim ve benden daha iyi bildiğin günahlarımı affeyle! Öne geçiren de sen, geride bırakan da sensin. Senin gücün her şeye yeter.) (Buhârî, Deavât, 60). Peygamberimiz ve ashabından merhamet hakkında 10 öğüt 'Vallahi ben, günde yetmiş defadan fazla Allah'tan beni bağışlamasını dilerim, tövbe ederim.' Buharî, Daavat, 80/3(VII, 145). İki kanatlı sahabe Cafer-i Tayyar kimdir? 'Kulunun tövbe etmesinden dolayı Allah Teâla'nın duyduğu memnuniyet, sizden birinin ıssız çölde kaybettiği devesini bulduğu zaman ki sevincinden çok daha fazladır.' Buhâri, Daavât, 80/4 (VII, 146). İstiğfar, işlenen günahlardan ve hatalardan dolayı Allah'tan af ve mağfiret niyaz etmek demektir. Kur'an-ı Kerim'de işledikleri kötülüklerden pişman olup tövbe-istiğfarda bulunanlar övülmektedir (Âl-i İmrân, 3/135). Kaynaklarda içeriği bakımından 'istiğfar' anlamı taşıyan pek çok dua vardır. Hz. Peygamberin (s.a.s.) 'Seyyidü'l-istiğfâr' (İstiğfârın en güzeli) diye nitelediği dua şöyledir: (Allah'ım! Sen benim Rabbimsin! Senden başka hiçbir ilâh yoktur. Beni sen yarattın. Ben Senin kulunum; gücüm yettiği kadarıyla Senin ahdin ve va'din üzere bulunuyorum. Yaptığım fenalıkların şerrinden Sana sığınırım. Üzerimde olan nimetlerini itiraf ederim; günahımı da itiraf ederim. Beni bağışla; çünkü Senden başka hiçbir kimse günahları bağışlamaz.) (Buhârî, Deavât, 2) Aslında kişinin Rabbine yönelerek içinden geldiği gibi dile getirdiği her türlü bağışlanma duası zaten bir istiğfardır. Peygamberimizin İslam'a davet mektupları 'Bir kul can çekişmeye başlamadığı sürece, Allah Teâla onun tövbesini kabul eder.' İbn Mace, Tevbe, 30. Yermük Savaşı'nda Müslüman olan Romalı komutan: Cerece 'Eğer siz günah işlememiş olsaydınız Allah sizi yok eder, başka bir kavim getirir, onlar günah işlerler, günahlarının bağışlanmasını Allah'tan isterler, Allah da onları bağışlar.' Müslim, Tövbe, 11, IV, .2106. Harun Reşid kimdir? İslam dünyasına altın çağını yaşatan halife 'Kim tövbe etmezse işte onlar zalimlerin ta kendileridir.' (Hucûrat, 49/11) Beş vakit namaz ve Cuma namazı diğer Cuma namazına kadar büyük günahlardan kaçınıldığı takdirde aralarında işlenen küçük günahlara kefarettir.' Müslim, Tahâre, 16, .I, . 209 İslam'ın şairi Abdullah İbn-i Revaha kimdir? 'Mümin günahlarını, sanki dibinde oturup da üzerine düşeceğini sandığı bir dağ gibi görür. Fâcir ise günahlarını burnuna konan sinek gibi görür.' Tirmizî, Kıyame 49. V, 658. 'Mümin kişiye bir ağrı, bir yorgunluk, bir hastalık, bir üzüntü hatta küçük bir tasa hali isabet edecek olsa, bunlar müminin bir bölüm günahlarına kefâret olur.' Müslim, Birr, 52, .IV, 1996 Ashab-ı Suffe mensubu sahabeler 'Müslümana, fenalık, hastalık, keder, hüzün, eza, can sıkıntısı ârız olmaz, hatta vücuduna bir diken batırılmaz ki, Allah bu musibetler sebebiyle onun hatalarını ve günahlarını bağışlamış olmasın.' Buhârî, Merda', 1. c.VII, s. 2 Nevevî'nin bir Müslümanın günlük hayatında ihtiyaç duyacağı ayet ve hadisleri derlediği eseri Riyâzü's Sâlihin'i Fikriyat'ın e-kitap uygulamasından okumak için tıklayın.

Tövbe nedir, nasıl edilir? Tövbe ile ilgili ayet ve hadisler...

Mersin'de "Bolkarlar'dan Toroslar'a Desenlerin Sırrı" temalı defile düzenlendi

"Selvi Boylum Al Yazmalım" Kazakistan'da tiyatro oyunu oldu

"Uluslararası Ankara Caz Festivali" Kerem Görsev Trio konseri ile başladı

Cengiz Dağcı'nın kaleminden "Üşüyen Sokak"

İsmet Özel'in Taşları Yemek Yasak kitabından düşündürücü satırlar

Ekrem Demirli'nin ufuk açıcı cümleleri

İslam’dan edebiyata kadar en özgün konuların podcastleri

Filistin'deki zulme karşı Müslüman tavrı nasıl olmalı - PODCAST

Uygur Türklerinin kaderini değiştiren 48 madde

"Selvi Boylum Al Yazmalım" Kazakistan'da tiyatro oyunu oldu

PODCAST I Fergana Vadisi'nin önemi

Merhametten ve empatiden uzak Çocuk Hakları Günü!

Metoda dair: Yöntemi gözden geçirme

Filistin'in bağımsızlığını resmi olarak tanıyan ülkeler

Filistin'in bağımsızlığını resmi olarak tanıyan ülkeler

Haris el-Muhâsibi'den Hakk'ı Arayanlara Nasihatler

Filistin’i işgale yönelik Yahudi göçleri: Aliyah

İsrail işgallerine karşı "birlik" çağrısı

Osmanlı belgeleri ışığında Filistin’e Yahudi göçü

Bosna Savaşı öncesinde bölgedeki gerilimlerin tarihsel kökenleri

Cengiz Dağcı'nın kaleminden "Üşüyen Sokak"

Bir sualim var sana ey dervişler ecesi

Osmanlı’da kadın öğretmen yetiştiren kurum: Darülmuallimat

Öğretmenler gününe özel 7 film

Türk lehçelerinde öğretmen kelimesi

Cengiz Aytmatov'un kaleminden "İlk Öğretmenim"

Arama

Tövbe nedir, nasıl edilir? Tövbe ile ilgili ayet ve hadisler...