Türkistan’ın gözbebeği 10 cami
Türkistan coğrafyası ile olan kardeşlik bağımız köklü bir geçmişe dayanır. Yüzyıllar boyunca hem aynı milletten hem de din kardeşi olduğumuz bu topraklar üzerine birbirinden kıymetli yapılar inşa edildi. Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Doğu Türkistan, Başkurdistan, Türkmenistan ve Tataristan devletlerindeki camiler, görenleri derinden etkiliyor. Sizler için, kadim Türkistan'daki 10 camiyi araştırdık.
Giriş Tarihi: 20.09.2022
09:53
Güncelleme Tarihi: 09.08.2024
13:50
💠 Yapımında modern malzemeler kullanılan cami, Orta Asya ve Selçuklu mimarisinden izler taşır. Bölgedeki tarihi yapılarla da uyum içinde olan cami ve külliyede, kütüphane, aşevi, çok amaçlı salonlar, yemekhane, kafeterya, imam ve müezzin odaları, sınıflar , gasilhane gibi hizmet alanları bulunur.
💠 3 bin kişinin aynı anda ibadet edebildiği Hoca Ahmet Yesevi Camii, milletimizin kardeş Kazakistan halkına vefa göstergesi ve ümmet kardeşliğinin bir nişanesi olarak inşa edilmiştir.
Kazak Edebiyatı'nın zirvesi: Abay Kunanbayoğlu
📍 Iydgah Camii, Doğu Türkistan
💠 "Iydgah" kelimesi "bayram yeri" anlamına gelir. Doğu Türkistan, Uygur Özerk Bölgesi'nde bulunan cami, 1442 yılında Saqsız Mirza tarafından yapılır. Yıllar içinde birçok değişikliğe uğrayan caminin aynı zamanda geniş bir avlusu bulunur.
💠 Uygur Türklerinin sembollerinden biri olan bu camide aynı anda 10 bin kişi namaz kılabilir. Bu muazzam mozaiklerle bezenmiş olan camii, tarihi İpek Yolu'nun üzerindeki Kaşgar eyaletinde yer alır.
Uygurların dünyaya armağan ettiği 12 makam
💠 "Kaşgar" sözcüğü "yeşim taşı" anlamına gelir. Burası o kadar kutsal ve değerli bir yerdir ki zamanında böyle bir isim verilir.
💠 İpek Yolu üzerinde köprü görevi gören bu kent, birçok Türki Cumhuriyet ile de sınırı bulunur. Uygur Türklerinden evvel bölgede Karluk Türklerinin hâkimiyeti vardır.
💠 Bu ulu şehir, Karahanlı Devleti'ne de ev sahipliği yapar. Türk-İslam Dönemi'nin en önemli isimlerinden Yusuf Has Hacib, Kaşgarlı Mahmut buralarda yetişir ve ünlü eserlerini burada kaleme alırlar. Bu usta âlimlerin türbeleri de yine burada bulunur.
Baş üstünde taşınan gelenek: Türkistan Başlıkları
📍 Nur Sultan Camii, Kazakistan
💠 Kazakistan'ın önemli simgelerinden biri olan Nur Sultan Camii'nin yapımı 2019 yılında başlar. 2022 yılında ise inşası tamamlanır. Türk –İslam eserleri arasındaki yerini alır.
💠 Başkent Nur Sultan'da inşa edilen bu cami, şimdiden Guinness rekorlar kitabına aday olarak gösterilmektedir. Türkiye'deki camiler örnek alınarak yapılan bu güzide eser mavi kubbesiyle ve görkemli minareleriyle görenleri âdete etkisi altına alır.
💠 İçinde kullanan açık tonlar camiye ayrı bir hava da katmaktadır. Nur Sultan Büyük Camii, Allah'ın 99 adının yazılı olduğu kıble duvarı ve kristal sayısı ile dünyanın en büyük yapısı olma özelliklerini barındırır.
💠 10 hektarlık alana inşa edilen bu ihtişamlı yapı, aynı anda 30 bin kişinin namaz kılabileceği şekilde tasarlanır. Bölgenin turizmini şimdiden ciddi bir şekilde omuzlar.
Ruslar Türk dünyasını nasıl ayrıştırdı?
📍 Kalan/ Kalyan Camii, Özbekistan
💠 Özbekistan'ın Poi Kalyan Meyda'nında bulunan cami, Karahanlı Hükümdarı Arslan Han tarafından 1121 yılında inşa edilir.
💠 Cuma Camii olarak da anılan bu eser, Cengiz Han Buhara'ya saldırdığı esnada zarar görür fakat bu olay günümüze kadar ulaşmasına mani olmaz.
💠 Bu yapı, Cengiz Han'ın, Orta Asya saldırılarından sağlam bir şekilde günümüze ulaştığı için bir hayli özel olarak kabul edilir. Camiyi farklı kılan özelliklerden biri de tepesinin külah şeklini andırmasıdır.
💠 İnci sıraları, sepet örgüleri, geometrik hatlar, baklavalar, yıldızlarla bezenmiş olan minarede şerefenin altındaki sırlı tuğla ile meydana gelen süslemeleri ile bilinen yapılar, Özbek mimarisinin erken dönem örneklerden biridir.
Cengiz Han