Arama
Üç aylar sözlüğü
Bir bereket ve manevi arınma mevsimi olan Üç aylar, ufkumuzu ve hayata bakışımızı etkileyen önemli bir vakit dilimidir. Tüm Müslümanlar için, büyük önem arz eden Üç aylar, dilimize birçok isim ve terim kazandırmıştır. İşte sizler için derlediğimiz birbirinden anlamlı o kelimeler…
NAFİLE
🔹 Arapça bir kelime olan "nefl"den türemiştir. "karşılıksız vermek, fazla olan şey" anlamlarına gelir. Dini anlamda ise bir kimsenin dinen mecbur ve mükellef olmadığı halde sırf Allah (CC) rızasını kazanmak amacıyla farz dışında kıldığı namaz, tuttuğu oruç ve yaptığı her türlü hayırlı iş ve davranışların geneli için kullanılır.
Ziyân eyler edenler nakz-i ahdi Zihniyâ âdet
Verir keffâret elbette yemîninde olan hânis
Günümüz Türkçesiyle
(Bayburtlu Zihni)
ORUÇ
🔹 Farsça kökenli olan "oruç" ismi, "İslam'ın beş şartından biri olan, imsaktan güneş batıncaya kadar yeme, içme gibi dünyaevi işlerden uzak durma" anlamlarına gelen ibadettir.
Aklın orucu hevâ ve hevese aykırı hareket etmektir. Nefsin orucu yeme, içme, harâma karşı perhizkâr olmaktır.
(Kuşeyrî Risâlesi)
RAMAZANİYYE
🔹 Arapça kökenli bir kelimedir. "Ramazan" sözcüğünden türemiş ve "Ramazan'a mahsus, Ramazan'da alınan, verilen veya yapılan şey" anlamına gelir.
🔹 Aynı zamanda edebiyatımıza da tesir eden bu terim, "Ramazan münasebetiyle padişaha, sadrazama ve zamanın ileri gelenlerine takdim edilmek üzere yazılan, Ramazan ayının faziletini, İslam dînindeki yerini anlattıktan sonra takdim edilecek kimseye ait övgü beyitlerine yer verilen kaside" demektir.
Ramazâniyelerin en meşhur ve parlağı, Sâbit'in Sadrâzam Baltacı Mehmed Paşa'ya yazdığı Ramazâniye'dir. Ona nazîre olarak Sünbülzâde Vehbî'nin Ramazâniyesi kıymetli olduğu gibi Enderunlu Vâsıf'ın Ramazâniyesi de o vaktin içtimâiyâtını anlattığı için ehemmiyetlidir.
Mehmet Z. Pakalın
REGAİBİYYE
🔹 Arapça kökenli "regaib" kelimesinin türemesiyle oluşan "Regaibiyye" sözcüğü, "Regaib Kandili hakkında yazılan o gün tekkelerde besteli veya bestesiz olarak okunan manzumelerin" geneline verilen isimdir.
🔹 Regaibiyye türünün içeriğinde Peygamberimizin (SAV) anne ve babasının ahlaki özellikleri, evlilikleri ve Efendimizin (SAV) ana rahmine düşmesinin kainat için nasıl büyük bir rahmet olduğu anlatılır.
➡ Salahi'nin Matla'u'l-Fecr adlı Regaibiyyesi'nden örnekler:
"Dinle ey cûyende-i sırr-ı HüdâMest-i aşk olup ne söyler bu gedâ"
↪ Ey ilahi sırları bilmek isteyen! Aşk sarhoşu olan bu fakirin söylediklerine kulak ver
"Hâme-i ibret-nümâ virmek diler.Leyle-i Cum'a Reğaib'dür haber"
↪ Onun ibret habercisi olan kalemi, Regaibin gecesinin Cuma gecesine rastladığını haber veriyor.
REGAİP
🔹 Arapça kökenli kelime ragіbe sözcüğünden türeyen "regaib", "armağan hediye" anlamına gelir. Hz. Muhammed'in (SAV) ana rahmine düştüğü gece olarak kabul edilen Recep ayının ilk Cuma gecesinin adıdır.
🔹 Bu gece "Regaip Kandili olarak Müslümanlar tarafından kutlanır.
Hâme-i ibret-nümâ virmek diler/ Leyle-i Cum'a Reğaib'dür haber
Onun ibret habercisi olan kalemi, Regaib gecesinin Cuma gecesine rastladığını haber veriyor.