Arama

Anadolu'nun geleneksel giysileri

İnsanoğlu var olduğundan bu yana her ortamda, içinde bulunduğu durum ve sosyal statüsünün gerektirdiği şekilde kişilik özelliklerine uygun olarak giyindi. Geçmişte olduğu gibi günümüzde de bir gereklilik arz eden giyinme, moda denilen sosyolojik, kültürel ve ekonomik etkenleri de beraberinde getirdi. Toplumun ve bireylerin inançları, görgü kuralları, eğitim seviyeleri, yasalar, iklim, yaş grupları, folklorik değerler ve ülkelerin içinde bulundukları yönetim şekli ise bu etkiyi biçimlendirdi.

Anadolu’nun geleneksel giysileri

Kazdağ Türkmenleri'nde gelin ve damat giysileri

Yazma adı verilen başörtülerinin çevresi mutlaka oyalı. Bunlar bazen başa bir bez kemerle oturtuluyor. Altın takı ve süslemeler de başlıktan itibaren başlıyor. Başlıklarda altın yaygın ancak gümüş ve beyaz madeni para şeklinde takılara ve zincirlere de çok rastlanıyor.

Bele mutlaka bir bez kuşak bağlanır. Çoraplar renkli ve genelde evde eğrilmiş iğliklerden, evin kadını tarafından örülüyor. Her türlü giysinin üzerine genellikle düğmeli veya çıtçıtlı bir cepken giyiliyor. Entariler uzun, bazen üzerlerinde el ve tığ işi var.

  • 6
  • 15
Milli benliklerini hiç terk etmediler
Milli benliklerini hiç terk etmediler

Otantik giysileriyle Naldöken Türkmen kadınları ve çocukları

Giysilerde kırmızı tonları başta olmak üzere pembe, sarı beyaz, mavi, turuncu, bordo, siyah ve laciverte ağırlık verilir. Yeşil ve kahverengi çok az kullanılır. Püskül ve makrame birçok giyside görülür. Nadir de olsa çarığa rastlanır. Kemerde ip çoğunlukta ama bazen yuvarlak iri tokalar da var. Çubuk, zikzak, su, çiçeklerden alınmış desenler çok yaygın.

Anadolu’nun geleneksel giysileri

Tokat Almus yöresi şehirde yaşayan bir kadın ve köyde yaşayan otantik giysili annesi

Anadolu giysi kültüründe Toroslar 'da yaşayan göçebeler yani Yörüklerin önemli bir yeri var. Yörüklerin aslı 9'uncu ve 11'inci yüzyıllardan itibaren Orta Asya'dan kalkıp Anadolu'ya yerleşen Türkmen ve Oğuz boylarına dayanıyor. Gerçek Türk boylarından gelen Yörükler, milli benliklerini hiç terk etmeden, giyim kültürlerini el değmeden günümüze kadar taşımayı başarmış. Yakın zamana kadar da kumaşlarını "ıstar" ve "upağac"ı denilen tezgâhlarda kendileri dokumuş.

  • 8
  • 15
Yöre ve aşiretin adıyla anılan kültür
Yöre ve aşiretin adıyla anılan kültür

Konya köylerinden orijinal otantik giysileriyle Kürt nine ve torunu

Halk giyim kültüründe genel olarak giysiler yöre ve aşiretin adıyla anılır. Bazı halk giysilerinin yöresel adları ise bindallı gibi tüm Türkiye'ye mal olabiliyor. Bindallı'yı ayrıca Maraş Bindallısı gibi ayırmak mümkün. Bursa Keles, Antep/Maraş Barak, Tosya Avşar, Amasya Sıraç ve Üçetek gibi adlar da belirli ve özel bazı Anadolu halk giysilerini betimliyor.

Anadolu’nun geleneksel giysileri

Dadaylı bir genç kızın otantik giysisi

Yöreler arasında ortak özellikler bulmak mümkün oluyor. Örneğin, Orta Anadolu'da başörtüsü yaygınken, Balıkesir, Siirt köylerindeki kadınlar fes şeklindeki başlığı tercih ediyor. Karadeniz'de de buna bazı kesimlerde rastlanıyor. Bazen aynı yöre giysileri içinde bile değişiklik söz konusu olabiliyor. O zaman sadece giysiye bakarak bölge ve yöreyi kestirmek zorlaşıyor. Özellikle göçebe Türkmen ve Yörük topluluklarında giysinin hangi yöreye ait olduğunu saptamak çok güç. Giysinin bulunduğu yöreyi o giysinin kökeni olarak kabul etmek gerekiyor.

2024 Fikriyat. Tüm hakları saklıdır.
BİZE ULAŞIN