Arama
Anadolu'nun geleneksel giysileri
İnsanoğlu var olduğundan bu yana her ortamda, içinde bulunduğu durum ve sosyal statüsünün gerektirdiği şekilde kişilik özelliklerine uygun olarak giyindi. Geçmişte olduğu gibi günümüzde de bir gereklilik arz eden giyinme, moda denilen sosyolojik, kültürel ve ekonomik etkenleri de beraberinde getirdi. Toplumun ve bireylerin inançları, görgü kuralları, eğitim seviyeleri, yasalar, iklim, yaş grupları, folklorik değerler ve ülkelerin içinde bulundukları yönetim şekli ise bu etkiyi biçimlendirdi.
Tokat Almus yöresi şehirde yaşayan bir kadın ve köyde yaşayan otantik giysili annesi
Anadolu giysi kültüründe Toroslar 'da yaşayan göçebeler yani Yörüklerin önemli bir yeri var. Yörüklerin aslı 9'uncu ve 11'inci yüzyıllardan itibaren Orta Asya'dan kalkıp Anadolu'ya yerleşen Türkmen ve Oğuz boylarına dayanıyor. Gerçek Türk boylarından gelen Yörükler, milli benliklerini hiç terk etmeden, giyim kültürlerini el değmeden günümüze kadar taşımayı başarmış. Yakın zamana kadar da kumaşlarını "ıstar" ve "upağac"ı denilen tezgâhlarda kendileri dokumuş.
Konya köylerinden orijinal otantik giysileriyle Kürt nine ve torunu
Halk giyim kültüründe genel olarak giysiler yöre ve aşiretin adıyla anılır. Bazı halk giysilerinin yöresel adları ise bindallı gibi tüm Türkiye'ye mal olabiliyor. Bindallı'yı ayrıca Maraş Bindallısı gibi ayırmak mümkün. Bursa Keles, Antep/Maraş Barak, Tosya Avşar, Amasya Sıraç ve Üçetek gibi adlar da belirli ve özel bazı Anadolu halk giysilerini betimliyor.
Dadaylı bir genç kızın otantik giysisi
Yöreler arasında ortak özellikler bulmak mümkün oluyor. Örneğin, Orta Anadolu'da başörtüsü yaygınken, Balıkesir, Siirt köylerindeki kadınlar fes şeklindeki başlığı tercih ediyor. Karadeniz'de de buna bazı kesimlerde rastlanıyor. Bazen aynı yöre giysileri içinde bile değişiklik söz konusu olabiliyor. O zaman sadece giysiye bakarak bölge ve yöreyi kestirmek zorlaşıyor. Özellikle göçebe Türkmen ve Yörük topluluklarında giysinin hangi yöreye ait olduğunu saptamak çok güç. Giysinin bulunduğu yöreyi o giysinin kökeni olarak kabul etmek gerekiyor.
Kastamonu'da bir gelin
Kumaşlar
Anadolu halk giysilerine damgasını vuran kumaşlar ise genel olarak düz veya saten pamuklu, 1960'lara kadar basma kumaş ticareti çok yaygın. Neredeyse tek kumaş basma. Ancak daha sonra düz veya desenli kadife kumaş da sıkça kullanılıyor. "Patchwork" (kırkyama) diye bir zamanlar yeri göğü inleten moda, Anadolu halkının yaşamında yüzyıllardır yer alıyor.
Balıkesir dağ köylerinden örnek
Anadolu kumaşları genellikle üretildiği il ya da bölgenin adıyla tanınır. Diyarbakır ya da Antep "kutnu"su gibi. Bunun ayrıca zincirli ya da mecidiye gibi alt desen grupları da vardır. Antep'in "kuşak"ı ya da "Meydaniye"si, Arapgir'in Tire'si, Şile ve Rize bezleri de çok bilinen kumaşlar arasında yer alıyor. Buldan bezi de hala varlığını sürdürüyor. Merzifon –Kemaliye (Eğin) dokuması ve Tokat'ın yazma tülbenti ya da "Kemha" ve "Manusa" kumaşı ise yok olmuş halk giysilerinde kullanılan bu kumaşların en önemli özelliği el tezgâhlarında dokunması ve kök boyalarla elde boyanmasıdır.