Arama
Aslan figürü aslında ne anlatıyor?
Türk tarihi boyunca bayraklara, paralara, tahtlara ve mimari eserlere işlenen aslan motifi; "gücün, kuvvetin, cesaret"in sembolü olmuştur. Pek çok hükümdar tarafından "hakimiyetlerinin göstergesi" olarak kullanılmıştır. Peki, aslan figürü gerçekten de gücün bir göstergesi mi yoksa alışılagelmiş bir sembol olduğu için mi tercih ediliyor?
UYGURLARDA VE KARAHANLILARDA ASLAN MOTİFİ
🔸 Eski Türk topluluklarından biri olan Uygurlar da aslan motifini çokça kullanır. Bilhassa Uygur Hanları 981 yılından itibaren "aslan" unvanını alırlar.
🔸 Hunlardan itibaren kullanılan Aslan adı, ilk Türk - İslam devleti olan Karahanlılar döneminde de kullanıldığını hatta bunun zirveye ulaşığı dahi söylenir.
🔸 Görüldüğü üzere İslam öncesi Türk devletlerinde bu motifi, daha çok hükümdarlar gövde gösterisi yapmak adına tahtlarında, isimlerinde, sikkelerinde büyük bir ehemmiyet ile yer vermiştir.
*Karahanlı Devleti
Karahanlı Devleti diğer bir adıyla Karahanlılar, 840 - 1212 yılları arasında Maveraünnehir bölgesinde hüküm sürmüş ilk - Türk İslam devletidir.
*Fotoğrafta, Kayseri'deki Gevher Nesibe Darüşşifası'nı görmektesiniz
SELÇUKLU DEVLETİ'NDE GÜCÜN SEMBOLÜ
🔸 Türkler, oksızlıklarına ve özgürlüklerine fazlasıyla düşkün bir milletir. Söz konusu vatan olunca atlarını dört nala sürmektekten ve nerede olurlarsa olsunlar korkusuzca kılıç sallamaktan asla çekinmezler.
🔸 Karahanlılar ise İslam'ı kabul eden Türk devleti olduğundan bağımsızlık mücadeleri artarak devam eder. Buna güzel bir örneği, Selçuklu hükümdarı olan Alparslan'ın, Ani Kalesi'ni fethine giderken askerlerine yaptığı konuşmadır, onlara "aslanlarım!" diye hitap eder.
*Ani Kalesi nerede?
Kars'ın güneydoğusunda yer alan tarihi ören yerinin kalesidir.
*Oksızlık ne demek?
Eski Türkçe bir kelime olup "bağımsızlık" manasına gelmektedir.
*Sultan Alparslan kimdir?
Büyük Selçuklu Devleti'nin ikinci hükümdar aynı zamanda bir komutandır.
*Fotoğrafta Erzurum Yakutiye Medresesi'ndeki aslan motiflerini görmektesiniz
ASLAN FİGÜRÜNÜN MAHİYETİ
🔸 Büyük Selçuklu Devleti'nden sonra Anadolu Selçukluklularda da görülen aslan figürü, hükümranlık simgesi olarak kullanılmaktadır. Bunun somut örneği Sultan I. Alaeddin Keykubat'ın minyatürüdür. Kahire Milli Kütüphanesi'nde yer alan Keykubat'ın zırhındaki aslan figürleri bulunmaktadır.
🔸 Günümüze kadar ulaşan Selçuklu ve Osmanlı eserleri olan; Afyon Ulu Camii, Kayseri Battal Camii, Hunat Hatun Medresesi, Tuzhisarı Sultan Hanı, Karatay Hanı ve Akşehir Taş Medrese gibi yapılarda aslan motifi işlenir.
*Sultan I. Alaeddin Keykubat kimdir?
I. Alaeddin Keykubad, Anadolu Selçuklu Devleti'nin 1220-1237 yılları arasındaki hükümdarıdır. Anadolu Selçuklu Devleti'ne en parlak günlerini yaşatan bir yöneticidir.
*Fotoğrafta Alaaddin Camii'nde bulunan aslan başı figürünü görmektesiniz
İMPARATORLUĞUN SEMBOLÜ
🔸 Türkler tarih boyunca bir figür olarak kullanılan aslanları zaman içinde ehlileştirmiş ve onları muhafız dahi yapmışlardır. Onları özel olarak besleyebilmek için "aslanhane" adında özel alanlar dahi yapmışlardır.
🔸 İslam öncesi ve sonrası Türk devletlerinde aslan isminin çokça kullanıldığını biliyoruz. Bu durum Osmanlı döneminde değişmiştir. Padişahlar, bu adı kullanmayı pek de tercih etmemişlerdir. Ancak aslana yüklenen anlam imparatorluğun son dönemlerinde daha da artmıştır.
*Fotoğrafta, Beylerbeyi Sarayı Mermer Köşkü'nün girişince "Dinlenen Aslanlar" heykelini görmektesiniz*
ASLANHANE-İ HASSA
🔸 16. yüzyılda Asya ve Afrika'dan getirilen aslanları muhafaza etmek için Topkapı Sarayı'na Arslanhane-i Hassa inşa ettirilir. Osmanlı sultanlarının bu hayvanları sergilemeleri ve kontrolleri altında tutmaları sadece kendi tebaalarına değil diğer hükümdarlara karşı da bir güç göstergesi olmuştur. Bu hayvanların günlük yemek ihtiyaçları için etler ayrıldığını ve onların bakımıyla ilgilenen arslanhane muhafızlarının olduğu bilinir.
🔸 Arslanhanelerin varlığına Evliya Çelebi'nin meşhur eseri Seyahatnamesi'nde de rastlanır. Aslanların düğünlere ve sünnetlere dahil edilerek halkı eğlendirmesi hedeflendiği söylenir. Bir başka seyyah Reinhold Lubenau ise bu arslanhanelerde kurt, pars, sıtlan gibi hayvanların da olduğunu ifade eder.
*Evliya Çelebi kimdir?
Evliya Çelebi, 17. yüzyılın önde gelen gezginlerinden ve az sayıdaki 17. yüzyıl nesir yazarlarındandır.Yaklaşık 50 yıl Avrupa, Batı Asya ve Mısır topraklarını gezmiş, gördüklerini de Seyahatname adlı 10 ciltlik eserinde toplamıştır.
*Reinhold Lubenau kimdir?
Reinhold Lubenau, Tarih, Tarihsel Olaylar ve Kişiler kategorilerinde eserler yazmış bir yazardır.