Arama
Bir doğa senfonisi: Kuş dili
Doğu Karadeniz'de halk arasında "kuş dili" olarak ifade edilen ıslık dili, 2017 yılında UNESCO Acil Koruma Gerektiren Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi'ne dahil edildi ve böylece ölü diller arasına girmesi engellendi. Karadeniz köylerindeki derin vadilerde haberleşmeyi sağlayabilmek için ortaya çıkan kuş diline dair en dikkat çekici bilgileri siz Fikriyat okurları için derledik.
Kuş dilinin başlangıç tarihi tam olarak bilinmemekle beraber, Kuşköy halkının tarihiyle yaşıt olduğu düşünülmektedir. Fakat bu konuda elde yazılı belge, kayıt ve kaynak bulunmamaktadır.
Ancak kuş dili, köy halkınca kuşaklar öncesindeki çobanlık döneminden geldiği bilinmekte. Bundan dolayı, kuş dilinin çobanlık kültürünün bir ürünü olduğu düşünülür.
Kuşköy yöresinde ıslıkla konuşma şekli doğmasının temel sebebi ise yörenin coğrafi yapısıdır. Yerleşimi oldukça dağınık olan Kuşköy'ünde aynı zamanda arazi engebeli ve sarptır. Bunların yanı sıra Kuşköy'ü tam ortadan bölen Çanakçı deresi, köyün her iki yakasında bulunan evlerin birbirlerinden uzakta kalmalarına sebep olmuştur. Üstelik Çanakçı deresinin sesi hayli gürdür. Öyle ki dere sesinin gür oluşundan insanların bağırış çağırışları anlaşılmamaktadır. Bu sesi bastırmak için de daha keskin bir ses olan ıslık sesi kullanılmaya başlanmıştır. Üstelik bu, sadece ıslık olarak kalmamış "ıslıkla konuşma" olarak geliştirilmiştir.
Kuşköy halkı, işte bu coğrafi şartlardan ve yüzyıllar evvel başka bir haberleşme yöntemi olmadığından ötürü bu dili keşfetmişlerdir.
Görüldüğü gibi kuş dili asırlardan beri, haberleşme aracı olarak kullanılmış ve günümüzde hala bu işlevini sürdürmeye devam etmiştir.
- 4
- 10
2009 yılından beri kuş dilinin tanıtılması için gerekli çabalar gösterilmiş ancak bir sonuca varılamamıştır. Kuş dilinin UNESCO Acil Koruma Gerektiren Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi'ne alınması için 2016'da yapılan başvurunun ardından başlayan heyecanlı bekleyiş, Güney Kore'nin Jeju adasındaki UNESCO toplantısında oy birliğiyle alınan karar sonrası sonunda mutluluğa dönüşmüştür.
Kuş dili, 2017 yılında UNESCO'nun Acil Koruma Gerektiren Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi'ne dahil edilmiş ve bu sebeple göç, teknolojik gelişmelere bağlı olarak unutulmaya yüz tutan diller arasına girmesi engellenmiştir
Kuşdilini Tanıtma Kültür ve Turizm Derneği Başkanı Şeref Köçek, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kararın köy halkı tarafından sevinçle karşılandığını ifade etmiştir.
Kuş dilinin yörede yaklaşık 500 yıldır kullanıldığını dile getiren Köçek, 2009 yılından bu yana köy halkı ve dernek olarak bu kültürü yaşatmak için çalıştıklarını belirtti. Köçek, uzun yıllardır bekledikleri olayın bugün gerçekleştiğini aktararak şöyle devam eder:
"Artık kuş dili UNESCO'da, bir hayalimiz gerçek oldu. UNESCO'ya alınması konusunda da umutluyduk, umutlarımız boşa çıkmadı. Kuş dilinin UNESCO'ya alınmasında çalışan, emeği geçen herkese teşekkür ediyoruz. Artık kuş dili denince dünyada Giresun, Çanakçı ve Kuşköy akla gelecek."
Teknolojinin gelişmesiyle beraber haberleşme artık telefonlar vasıtasıyla sağlanıyor olsa da Karadeniz bölgesinde bu kültür hala yaşatılmaya devam etmiştir.
Kuşköy'de kuş dili tam anlamıyla bir kültür taşıyıcısı rolünü üstlenmiştir. Nitekim, Giresun'daki Kuşköy'de 1997'den beri yapılan Kuş Dili Festivali ve Şenliği bunun en güzel örneği… Bu dilin gelecek nesillere aktarılması için her yıl festivaller düzenlenmiştir.