Arama
Eşsiz bir mimari malzeme: Kerpiç
Kerpiç yüzyıllardır konut, kümes, okul ve cami gibi farklı yapıların malzemesi olarak kullanılmaktadır. Üretim aşaması son derece basit olan toprak ile saman karışımının su ile yoğrularak güneşte kurutulmasından elde edilir. Peki, tarihi MÖ X. yüzyıla kadar dayanan, 20. yüzyılda tekrar popüler olan ve bu zamana kadar kullanılan kerpiç nedir, niçin ve nasıl kullanılır?
📌 Kerpiç yapı yeterli ağaç veya mesken inşası için elverişli taşlara sahip olmayan bölgelerde yoğunlukla tercih edilmiştir.
📌 Ülkemizdeki köylerin % 50'sine yakınında, konutlarda kullanılan hâkim yapı malzemesi kerpiç veya topraktır.
📌 Hususan İç, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde kırsal alanlardaki evler kerpiçten yapılmıştır.
Türkiye'nin ilk oyuncak müzesi, başkentten Anadolu'nun oyun kültürüne ışık tutuyor
📌 Bazı yerlerde köyler, içerisindeki kerpiç yapı yoğunluğundan dolayı kerpiç köy diye adlandırılır.
📌 Anadolu'daki kerpiç yapılar ısı yalıtımı için kalın duvarlara sahiptir.
📌 Çatıları ise, bazı ürünlerin (sebze-meyve) kurutulması ve yazın sıcak günlerinde ev sakinlerinin rahatça uyuyabilmesi için düz dam şeklindedir.
Dam: yapıların üzerlerini örterek onları dış etkenlerden koruyan örtü
📌 Ülkemizde meşhur Kerpiç yapı örnekleri:
- Harran köy evleri,
- Çatalhöyük kerpiç evleri,
- Divriği kerpiç evleridir.
📌 Ülkemizde en çok kullanılan kerpiç yapı sistemi, kerpiç tuğlalar ile duvarların örülmesi şeklindeki sistemdir.
📌 Kerpiç tuğlaları imal etmek için ahşap kalıplar gerekir. Balçık hamuru kuvvetli bir savurma ile kalıp içine oturtulur ve dikdörtgen prizması şeklinde üretilmeye başlanır.
Balçık hamuru: Kerpiçi oluşturmak için toprağın içine çeşitli materyaller katılarak oluşturulmuş bir çeşit çamur.
📌 Kerpiç hamuru, kalıba doldurulduktan sonra kalıp kaldırılır ve kurutma mahalline taşınır. Orada hafif sallayarak kalıp içindeki şekillenmiş kerpiç tuğlası kolaylıkla çıkarılır ve kurumaya terk edilir.
📌 Kerpiç tuğlaların çatlamasını önlemek için ot, saz, saman gibi maddelerle üzeri örtülür. Biraz kuruduktan sonra tuğlalar dik bir şekilde oturtulur, bekletilir.
📌 Kuruyan kerpiç tuğlaları ile duvarlar örülmeye başlanır.
📌 Günümüzdeki yapım sistemlerinin insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkileri insanları tekrar kerpiç yapıya yöneltmiştir.
📌 Modern yapı sistemleri ile karma bir şekilde kullanımları da bulunur.
📌 Kerpiç yapı, modern bir şekil alarak sıkıştırılmış toprak (Rammed Earth) olarak varlığını sürdürür.