Arama

Çizimleri kağıtta kalan mimar: Nazimi Yaver Yenal

Nazimi Yaver Yenal, mimarlıktaki yeteneğiyle ve çağdaşlarından önde olmasıyla kendini yıllar boyunca kabul ettirdi. Ancak mimarlık alanında emsallerinden çok farklıydı. Çünkü Yenal, üretken bir mimardı ama inşa etme anlamında değil çizim anlamında üretkendi. Çizimlerini sadece kendisi için yapıyordu. Tasarımlarında kendine özgü bir dünya kurmuştu. İşte, bir kağıt mimarının hayattaki yolculuğu…

Akademi hayatı boyunca pek çok önemli projede art arda aldığı birincilik ödülleri ile hocalarının takdirini toplayan Nazimî Yaver Yenal, özellikle de arkadaşları arasında yıldızlaştı. Arşivle birlikte ortaya çıkan Yenal'a ait okul çizimleri oldukça önemliydi.

Sanayi-i Nefise Mektebi, Osmanlı Devleti'nin epey büyük coğrafyasındaki ilk ve tek mimarlık eğitim kurumuydu. Yenal'ın çizimlerinde bu kurumda nasıl bir eğitim yöntemi sürdürüldüğü, öğrencilerden neler beklendiği daha iyi anlaşılıyordu.

Akademinin bu dönemdeki eğitim anlayışını yansıtan çizimler oldukça sınırlı sayıda günümüze ulaştı. Çünkü Sanayi-i Nefise Mektebi, zamanında büyük bir yangın geçirmiş ve arşivleri yok olmuş. Yenal'ın arşivinde 12 adet çizim kurtulmuş. Bu çizimler birincilik aldığı için okulun öğrencilerden beklentilerini çok güzel yansıtmaktadırlar.

Yenal'ın projeleri arasında 1925 senesinde Ankara Şehremaneti'nin düzenlediği Cumhuriyet döneminin ilk mimari proje yarışması öne çıkar. Yarışma konusu, Cumhuriyet'in ruhunu anlamak açısından ilginçtir. Nüfusu azalan bir İstanbul karşısında, yeni başkent Ankara'ya yoğun bir bürokrat göçü söz konusuydu.

Bozkırın ortasındaki şehre göçü özendirmek adına konforlu konutlar yapılması gerekiyordu. Cumhuriyet tarihinin ilk yarışması burjuvaya yönelik, müstakil konut tipolojisiydi. Cumhuriyet gazetesinin ilk sayfasında yarışma sonucunu açıklayan bir haber, Nazimî Yaver'in ulaşabildiğimiz ilk fotoğrafını da bize kazandırdı.

2024 Fikriyat. Tüm hakları saklıdır.
BİZE ULAŞIN