Arama
Denizin derinliklerinden çıkan altın koza
Minik bir böceğin, günlerce kendini örerek oluşturduğu kozayı, ipek olarak biliyoruz. Ancak bunun dışında bir ipek türü daha son temsilcisiyle tarihe tutunmaya çalışıyor: Deniz ipeği. Deniz ipeği, midyenin salgıladığı sıvının tuzlu suyla temas edip katılaşarak keratine dönüşmesiyle oluşuyor. Deniz ipeği toplandıktan sonra temizlenip eğirilerek iplik haline getiriliyor. Bu madde, dünyada en çok arananlar arasında. Chiara Vigo, deniz ipeği toplamayı, eğirip boyamayı ve işlemeyi bilen tek insan. Deniz ipeğinden yaptığı desenler güneşe tutulduğunda altın gibi parlıyor.
Vigo'dan önce bu işi yapanlar gibi o da deniz ipeği nakışlarından tek kuruş kazanmış değil. Sebebi ise, bu ürünlerin parayla alınıp satılmaması konusunda ettiği "Deniz Yemini" gereğiymiş.
1930'lara dek Sant'Antioco'nun dışında deniz ipeğini işleyen diğer bölge, İtalya'nın çizme topuğundaki Taranto şehriymiş. Bu konuda kitap yazan Malgorzata Biniecka ,"Oradaki bir kadın Deniz Yemini'ni çiğneyerek bu işten para kazanmaya çalıştı ve bir yıl sonra iflas edip esrarengiz bir şekilde ölmüş." diye açıklıyor.
Vigo, "Deniz ipeği nakışları sadece bana değil, herkese ait. Onları satmak güneşten ve denizdeki gelgitlerden kâr etmeye çalışmak gibi olur" diyor.
Deniz ipeği dokuması ancak hediye edilebiliyor. Papa 16. Benedictus'a, Danimarka Kraliçesi'ne yaptığı nakışlardan hediye etmiş. Vigo bu nakışlardan, yeni evlilere, çocukların vaftiz törenlerine, çocuğu olsun diye kendisine gelen kadınlara da veriyormuş.
Vigo'nun eserleri Paris'te Louvre Müzesi'nde, Londra'daki British Museum'da ve Vatikan'da sergileniyor. Ama evinde bir tane bile yok. Kocasıyla birlikte mütevazı bir dairede yaşıyor, onun emeklilik maaşı ve atölyeye gelen ziyaretçilerin yaptığı bağışlarla geçiniyor.
Bir süre önce Japon bir işadamı Vigo'ya 2,5 milyon Euro teklif ederek "Kadınların Aslanı" adını verdiği bir eserini satın almak istemiş. İşlemesi dört yıl süren bu eseri Vigo kadınlara adadığını söylüyor. "Ona 'kesinlikle hayır', dünyanın kadınları satılık değil cevabını verdim." diyor Vigo.
1000 yıl boyunca anneden kızına bu şekilde aktarılmış bu gelenek Vigo'dan sonra ortadan kalkabilir. Vigo, küçük yaştan itibaren kızı Maddalena'ya dalmayı ve nakış işlemeyi öğretmiş.
Vigo kızının öğrenmesi gereken tek şeyin boyaların formülü olduğunu ifade ediyor. Kızının ise bu konudaki düşüncesi annesiyle oldukça zıt düşmüş durumda.
Birkaç yıldır, Dublin'de yaşayan Maddalena ,"Annemle ben çok farklıyız." diye açıklamıştı düşünce farklılıklarını. "Bu zanaatın son bulmasının çok yazık olacağını söylüyor herkes. İki arada bir derede kaldım. Ama ben kendi hayatımı yaşamak istiyorum" dedi.
Üstelik Sant'Antioco belediyesi dünyanın tek deniz ipeği müzesini, binanın elektrik güvenlik kurallarına uymadığı gerekçesiyle 2005'te kapatmış. Fakat Vigo asıl nedeni, belediyenin müzeye girişi paralı yapmak istemesi ve tüm nakış desenlerini ve formülleri yazmasını istemesine bağlıyor. Ama o kararlı. "Bu kutsal yemini nefes aldığım sürece tırnaklarımla koruyacağım."
İnternet üzerinden bir kampanya başlatılıp 20 bin imza toplanmış, ama belediye kararı geri almamış. Bunun üzerine iki genç sanatçı kitlesel fonlama kampanyası başlatıp Vigo'nun şimdi çalıştığı atölyeyi kiralamasına yardımcı olmuş. Gelecek yıl kasım ayına kadar 85 bin Euro toplanıp Vigo'nun burayı ömür boyu kiralaması sağlanamazsa eğer, dünyanın tek deniz ipeği nakışçısının çalışacak yeri olmayacak.