Arama
Depremzedelere yuva: Boz Üyler ve Yurtlar
Ülkemizin yaşadığı deprem afetinin ardından Kazakistan ve Kırgızistan'dan samimi ve kardeşçe destekler geldi. Yaptıkları yardımlar ile tüm Türklerin her daim bir olduğunu ve aynı topraklardan doğduğumuzu bir kez daha bizlere hatırlattılar. Kazakların "Yurt", Kırgızların "Boz Üy" adını verdikleri çadırlar, evsiz kalan binlerce depremzedeye yuva oldu...
KIRGIZ TÜRKLERİNİN BOZ EVLERİ
🔺 Günümüzde Türkistan coğrafyasında kullanılan bu çadırlar, kullanım olarak hala çok yaygındır. Otağların yanında yerleşik hayatta evleri de bulunan insanlar, kış mevsimi geldiğinde yaylalardaki çadırlarından şehirlerdeki evlerine göç etmektedirler.
🔺 Türkistan coğrafyasının kuzeybatısında varlıklarını sürdüren Kırgızların "Boz Üy" adını verdikleri çadır, varlığını günümüze kadar korumuştur.
Bir Bilgi:
Kırgız Türkçesinde "boz üy", "boz ev" anlamına gelmektedir.
YAYLALARDAKİ YERLEŞİM
🔺 Boz Üyler, Kırgız Türklerinin sıklıkla yer değiştirmeleri, yazın yaylalara kışın kışlaklara göç etmeleri, hayvancılık ile uğraşmaları gibi durumlar sebebiyle tarih boyunca yaygın olarak kullanılmıştır.
🔺 Bu sağlam ve rahat olan çadırların fiziki yapılarında, günümüzde inşa edilen konutlarda bulunmayan pek çok sanatsal incelik ve zarafet bulunmaktadır.
AİLE SICAKLIĞINI HİSSETTİREN EVLER
🔺 Özenle yapılan bu pratik konutlar, fiziki yapılarında sanatsal açıdan çeşitli güzellikler bulundurmasının yanı sıra soğuk betonlardan yapılan büyük apartmanlara ve gökdelenlere nazaran Türk halkının aile yapısı sıcaklığını da barındırırlar.
🔺 Kırgız Türkleri, 1917 yılında yapılan gerçekleşen "Ekim Devrimi"nden sonra portatif konutlar olan Boz Üylerden, sabit konutlara geçmeye başlamışlardır.
"BOZ ÜY"LERİN YAPIMI
🔺 Boz Üylerin yapımı evvela bölgenin yer şekline, iklimine, coğrafik özelliklerine göre şekillenir. Türklerin bir inanışından mütevellit kapı girişi doğuya bakacak şekilde yapılır.
🔺 Boz Üy'ü oluşturan materyaller genelde ahşap malzemelerden oluşmaktadır. Bu ağaç kökenli malzemelerle oluşturulan iskeletin üzeri ise keçe, hasır ve bazen de hayvan derileriyle kaplanmaktadır.
➡Boz Üy'ün üzerini kaplayan bu malzemeler çok sert geçen kış şartlarına karşı oldukça dayanıklıdır. Aynı zamanda içeriyi sıcak tutar.
"BOZ ÜY"ÜN BÖLÜMLERİ
🔺 Boz Üy'ün dışı sade olsa da iç yapısı Kırgız geleneklerini yansıtan motifler ile dizayn edilmiştir. İçerisinde herkesin oturacağı yerler itina ile düşünülüp, yapılmıştır. Çadır içinde oturulacak yerler üç bölüme ayrılmıştır.
➡ Tör: Kapının tam karşısında yer alan saygın insanların oturduğu yerdir. Buraya misafirler ve aile büyükleri alınır, o üyde yaşayan ailenin kullandığı giyim eşyalarıyla dolu "cük" adında sandıklar bulunmaktadır.
➡ Er Cak: Girişte sol tarafta erkeklerin oturma yeri olan "er cak" bulunmaktadır. Burası küçük ve orta yaştaki erkeklerin yeridir. Burada erkeklere ait eşyalar saklanmaktadır.
➡ Epçi Cak: Kadınların oturma yeri olan "epçi cak" girişte sağ tarafta bulunmaktadır. Burada evde yiyecekleri mufahaza etmek için kiler de bulunur.
Üy: Ev