Arama
Dersaadet'in Sayfiyeleri
Türkçe'de köşkler, konaklar dışında bir de kasırlar vardır. Kasır kelimesi Arapça bir kelime olup, batı dillerinde karşılığı Şato dur. Türkçe'de padişah veya padişah ailesi tarafından yapılmış sayfiye binalarına denir. Önemli olan nokta hanedan ailesi tarafından yapılmış olmasıdır. Hanedan dışında birinin yaptırdığı yapılara kasır ismi verilemez. Kasır yapılarının büyük veya küçük olma zorunluluğu yoktur. Küçüksu Kasrı, Ihlamur Kasrı, Tophane Kasrı gibi yapılar çok küçük olmasına karşın, Aynalıkavak Kasrı, Koşuyolu Adile Sultan Kasrı ve Beykoz Kasırları büyük binalardır.
IHLAMUR KASRI
Beşiktaş ile Nişantaşı arasında yer almaktadır. Abdülmecit'in yaptırmış olduğu Merasim Köşkü ve Maiyet Köşk'ü olarak adlandırılmış iki kasırdan asıl Ihlamur Kasrı'nın Merasim Köşkü olduğu söylenmektedir.
Kesme taştan inşa edilmiş yapı dikdörtgen planlıdır. Birbirine yakın olan iki kasırdan biri olan Maiyet Köşkü yapısal anlamda daha sade olup kullanış amacının sultan ve harem kadınları için olduğu söylenir.
Havuzlu Ihlamur Mahalli, Muhabbet Bahçesi ve Hacı Hüseyin Bağı adlı üç kısımdan oluşan dinlenme alanlarının içerisinde yer alan Kasır, Sultan III. Ahmet döneminde has bahçeye dönüştürülmüştür.
Sultan Abdülmecid'in (1839-1861) Osmanlı tahtına geçmesiyle birlikte yeni yapılaşmalara gidilmiş, Beşiktaş'ta Dolmabahçe Sarayı, Küçüksu'da Küçüksu Kasrı ve Ihlamur Mesiresi'nin bulunduğu bu alanda da Ihlamur Kasırları'nın yapımına başlanmıştır.
Sultan Abdülmecid Ihlamur Mesiresi'ne bugünkü kasırları yaptırmadan önce de sık sık gelir, buradaki sade ve küçük bağ evinde dinlenir kimi konukları, Fransız ozanı Lamartine'i gibi isimleri burada kabul ederek görüşürdü.
MİMARİ ÖZELLİKLERİYLE IHLAMUR KASRI
Yüksek çevre duvarlarının sınırlandırdığı 24.724 m2 ağaçlıklı bir alan içindeki Nikoğos Balyan'ın yaptığı bu iki yapı, yapıldıktan 1849-1855 yıllarından bu yana kimi zaman Nüzhetiye kimi zaman da Ihlamur Kasırlar adıyla anılmıştır. Törenler için düşünülen ve kullanılan Merasim Köşkü, ilginç ve hareketli kabartmalar ve ön cephesindeki Barok merdiveniyle çarpıcı bir mimarlığa sahiptir.
İç süslemelerinde, Osmanlı sanatında 19. yüzyılda tercih edilen motifler ve kalem işleri kullanılmış, Avrupa'nın çeşitli üsluplarındaki mobilyalar ve döşeme unsurlarıyla belirli bir bütünlük sağlanmıştır. Padişahın maiyeti, kimi zaman da haremi tarafından kullanılan Maiyet Köşkü ise, Merasim Köşkü'ne oranla daha küçük ve daha yalındır.
Sultan Mehmed Reşad'ın da (1909-1918) zaman zaman kullandığı yapıda, İstanbul'u ziyaret eden Bulgar ve Sırp krallar ağırlanmıştır.
Halit Ziya Uşaklıgil, Sultan Reşat döneminde sarayda yaptığı başkâtiplik anılarını yazarken, Ihlamur Kasrı'ndaki Mabeyn Köşkü'nü Dolmabahçe Sarayı'nın ufaltılarak, son hadde indirilmiş bir numunesine benzetiyor. Günümüzden yaklaşık yüz altmış yıl önce; Graziella, Göl, Şairane Düşünceler gibi kitapları romantik edebiyatın en ünlü yapıtları arasına girmiş bir edebiyatçı ve "Türk dostu" olan ünlü Fransız yazarı Lamartine, Ihlamur Vadisini şu sözlerle betimliyordu:
"Kendimizi Savoie ya da İsviçre'de bir orman parçasını ekmiş, düzenlemiş bir çiftçinin topraklarında sanabilirdik. Çakıllar üstünde akan suların şırıltısından, yapraklar arasında kuş cıvıltılarından başka ses gelmiyordu kulaklarımıza. Ne bir duvar görülüyordu ne bir adam, ne bir parmaklık ne de herhangi bir ev, bir barınak… Hele bir saraya benzer hiçbir şey yoktu."