Arama
Dünyayı geziyoruz: Kütüphaneler📚
Farklı dillerde ve farklı coğrafyalarda üretilen insanlığın ortak kültürel mirası ve uygarlığın belleğini oluşturan dev kütüphaneler, dünyadaki önemli çekim merkezleri arasında yer alıyor. Kayıt ve arşivler teknolojinin imkanlarıyla dijital ortama kaymaya başlasa da kütüphaneler, hala ülkelerin uygarlık birikimi, bilgi ve kültür seviyesini gösteren insanlığın ortak hafızası olma işlevini sürdürüyor. "Dünyayı geziyoruz" adlı yeni serimizde 15 ihtişamlı kütüphane sizler için sıralandık.
Majestelerinin arşivi
Dünyanın en büyük ikinci kütüphanesi olarak bilinen İngiliz Kütüphanesi, 150 milyondan fazla eseri barındıran bir koleksiyona sahip bulunuyor.
1753'te kurulan İngiliz Müzesi'nin bir parçası olan, 1972'de çıkarılan yasayla müzeden ayrılan kütüphanenin koleksiyonunda el yazmaları, haritalar, gazete ve dergi nüshaları, çizimler, müzik notaları, ses kayıtları ve patent belgeleri bulunuyor.
İngiltere'nin başkenti Londra'da bulunan kütüphanede ayrıca 8 milyon parçalık pul koleksiyonu da mevcut. Bu kütüphanedeki eserler arasında dünyanın basılı ilk yayını olan Diamond Sutra ve ressam Leonardo Da Vinci'nin not defteri yer alıyor.
İskenderiye kenti M.Ö 332 yılında Büyük İskender tarafından kuruldu. İskender'den sonra imparatorluk dağılmasıyla kumandanlarından Lagus'un oğlu Ptolemaios krallığını ilan etti. İskenderiye'yi merkez yaparak orayı sanat ve bilim merkezi haline getirdi. Burada inşa ettirdiği en önemli eser ise İskenderiye Kraliyet Kütüphanesi'ydi.
Burası Antik Çağ'ın en büyük derleme kütüphanesiydi. Eserler, papirüslere yazılır, rulolar şeklinde saklanırdı. İçerisinde yaklaşık dokuz yüz bin el yazması bulunduran bu kapsamlı kütüphane ayrıca geniş bir çalışma kadrosuna sahipti.
Cami ve medreseden oluşan, yapımı 859 yılında tamamlanan, Karaviyyin Külliyesinin yanında yer alan kütüphane, yaklaşık 5 yüz yıl sonra yapılmasına rağmen ismini bu külliyeden alıyor. Kütüphane, Külliyede okuyan öğrenciler başta olmak üzere yaklaşık 7 yüz yıldan beri halka hizmet veriyor. Çeşitli bakım ve onarım çalışmaları haricinde devamlı açık kalan ve dünyada kullanımda olan en eski kütüphaneler arasındaki yerini koruyor.
İbni Tufeyl'in 7 bin 7 yüz beyitten oluşan "Urcuze fi't-tıb" adlı eserin tek nüshasının bulunduğu kütüphane, buna benzer onlarca tek ve yüzlerce nadir eser ile binlerce el yazması kitaba ev sahipliği yapıyor.
UNESCO'nun "Dünya Hafızası" listesine alınan kütüphanede, Fes'te yaşadığı ve eğitim aldığı süre içerisinde Karaviyyin Kütüphanesinin müdavimlerinden İbn Haldun'un "Mukaddime" adlı eserinin "en doğru" el yazmalarından biri, yine bu kütüphanede muhafaza ediliyor.
Kitap ve kitap rafı sayısı bakımından dünyanın en büyüğü kabul edilen ABD Kongre Kütüphanesi, 1800'de Kongre tarafından kuruldu.
Kongre Kütüphanesi, 164 milyon esere ev sahipliği yapıyor. Bunlar arasında 38 milyon kitap, 70 milyon el yazması, 3,6 milyon kayıt, 14 milyon fotoğraf, 5,5 milyon harita ve 8,1 milyon müzik notası bulunuyor. 122 milyon tasnif edilmemiş özel koleksiyon parçasının da yer aldığı Kongre Kütüphanesi, dünyadaki en değerli kültür hazinelerinden biri sayılıyor.
Günde ortalama 14 bin yeni parçanın eklendiği kütüphaneye, mevcut binaları yetmiyor. Bu nedenle Maryland ve Virginia eyaletlerindeki ek binalarda da sayısız kitap ve kayıt saklanıyor.
Kuzey Amerika'nın mirası
Kanada'nın doğrudan Birleşik Krallık yönetiminde olduğu 1872'de Dominyon Arşivleri adıyla kurulan resmi arşiv dairesi 1912'de Kanada Kamu Arşivleri, 1987'de Kanada Ulusal Arşivleri adını aldı.
Arşiv dairesi 2004'te, 1953'te kurulan Kanada Ulusal Kütüphanesi ile birleştirildi. 54 milyon parçalık koleksiyona ev sahipliği yapan yeni kurumun misyonu "şimdiki ve gelecek kuşaklar için Kanada'nın belge mirasının korunması" olarak tarif ediliyor.