Arama
Edebiyat ve müzikte “babalar ve oğullar”
Geleneksel sanatımızda hem görgü hem de genetik yollarla aile mesleğini devam ettirme süreci başarıyla ilerledi. Öyle ki nazımla geleneğin kol kola verdiği klasik şiir ve bunun yanı sıra müzik, uzun yıllar devam etmesini bir ölçüde de baba- oğul şairlere borçluydu. Sizler için şiir ve müzik dünyasında birbirlerine ilham kaynağı olmuş baba ve oğul ikilileri derledik.
Oğlu, Galatasaray Sultânîsi'ni bitirdikten sonra özel hocalarla yetiştirildi. İlk musiki derslerini babasının konağından aldı. Babasının ısrarıyla, müziğe keman çalarak başladı. Babasının ölümünde sonra Tanburi Cemil Bey'den tanbur ve kemençe dersleri aldı. Ağabeyi Atıf Esenbel de Cemil Bey'den tanbur ve kemençe dersleri almıştır. Şarkıları Rahmi Bey ve Lem'i Atlı üslubunu hatırlatır. Şemseddin Ziya Bey felsefe ve tarihle de ilgilenmiş, zengin bir edebiyat ve şiir birikimine sahip olmuş, şarkılarının çoğunun güftesini kendisi yazmıştır. Gerek teknik gerekse melodik yapı bakımından eserlerinin yapısı sağlamdır.
Kanuni Hacı Arif Bey, kanunun mandalsız olarak çalındığı devrin en büyük ustasıdır. Bu sazın yeniden rağbet bulmasında önemli rolü oldu ve pek çok öğrenci yetiştirdi. Fiskeli icrayı ortaya koyarak yeni bir ekol yarattı. Mandallı kanunu da çok iyi çaldığı halde tırnağın mandaldan daha sağlam ses çıkaracağını ileri sürerdi. Udu da kanun kadar ustalıkla çalardı. Tanburi Cemil Bey, Santuri Ethem Efendi, Udi Nevres Bey'le birlikte konserler de verdi. Arap ihtilalcilerin tahrip ettiği telgraf hatlarını onarmak için sonuncu kez gittiği Yemen'de koleraya yakalanıp öldü. Orada defnedildi.
Zeki Arif Ataergin, yargıçlık, savcılık, serbest avukatlık ve noterlik yaptı. İlk musiki ve kanun derslerini daha beş-altı yaşlarındayken babasından ve daha sonra babasının da hocası olan Hacı Kirami Efendi'den aldı. Babası hemen hemen bütün musiki toplantılarına onu da götürdü. Bu toplantılarda küçük yaşta Tanburi Cemil, Kemençeci Vasilaki, Udi Nevres ve Hafız Osman gibi ustaların meşklerini dinledi.
Hanende olarak eski üslubun ve gazel formunun son büyük ustası idi. Babasının ölümünden sonra Kemani Abdülkadir Töre'yle tanıştı. Musiki hayatında çok etkili olan Töre'nin ve Hoca Ziya Bey'in teşvikiyle bestekârlığa başladı. Zeki Arif Bey, eserlerini kendi okuyuş üslubuna uygun bestelediği için eserlerinin icrası zordur. Bir bestekâr olarak eserlerindeki melodi zenginliği başlıca özelliğidir. Resim sanatıyla da uğraşmış, güzel eserler ortaya koymuştur.
Kaynaklar: Türk Edebiyatı Dergisi 2010, Andante Dergisi, Hoş Sada, Son Asır Türk Musikişinasları, İbnül Emin Mahmut Kemal İnal, İstanbul, 1958 / Türk Musikisi Tarihi, M. Nazmi Özalp, 1-2 Cilt, TRT, 1986.