Arama
Evliya Çelebi'nin hac yolculuğu
Elli bir yıl boyunca 7 iklimi gezen Evliya Çelebi, 10 ciltlik bir seyahatname kaleme aldı. Bu eserle yalnızca yaşadığı döneme değil, birçok farklı milletin kültürel birikimine de ışık tuttu. Gittiği şehirler hakkında yazılar yazan Evliya Çelebi, kutsal topraklara yaptığı yolculuğunda da bu geleneği bozmadı. Peki, Evliya Çelebi, çıktığı hac yolculuğunda nelerden bahsetmişti?
Ömrünü yeni yerler ve insanlar tanımaya vakfeden Evliya Çelebi, meşhur eseri 'Seyahatnamesi'nde kendisini "seyyah-ı âlem ve nedim-i beni âdem Evliya-yı bî-riyâ" - dünya gezgini, insanoğlunun dostu, riyasız Evliya- olarak tanımlar.
Evliya Çelebi ilk önce İstanbul'u gezip dolaştı. Sonrasında şehir dışına ilk seyahatini 1640 yılında Bursa'ya yaptı.
Ardından değişik devlet adamlarının maiyetinde hiç durmadan, Osmanlı İmparatorluğu'nun dört bir yanını gezip, gördüklerini kaleme aldı.
Evliya Çelebi, 70 yılı aşkın bir hayat yaşayıp ömrünün 50 yılını da seyahatlerde geçirdi. 26 milyon kilometrekare yüzölçümüne sahip imparatorluğun her tarafını gezdi.
Anadolu, Rumeli, Suriye, Irak, Mısır, Girit, Hicaz, Ukrayna, Romanya, Slovakya, Transilvanya, Moldovya, Avusturya, Macaristan, Polonya, Almanya, Hollanda, Bosna-Hersek, Dalmaçya, Güney Rusya, Kırım, Kafkasya, İran, Mısır, Habeşistan ve Sudan'a kadar gitti. Hayatını gezmeye vakfeden Evliya Çelebi, bu seyahatlerini 10 ciltten oluşan Seyahatnamesinde anlattı.
İnsanlık tarihine yön veren Evliya Çelebi'nin seyahat rotası
Evliya Çelebi, Seyahatname'de de belirttiği üzere; Rum, Arap ve Acem'de, İsveç, Leh, Polonya ve Çek'te 51 yıl boyunca 7 iklim ve 18 padişahlık yeri gezip dolaşmıştır. Gezip gördüğü kale sayısı ise 7.060, şehir sayısı ise 257'dir.
Bugün bu coğrafya üzerinde tam bağımsız veya federal olarak 40'dan fazla devlet bulunur. Bunların büyük bir kısmı da Osmanlı Devleti'nden ayrılmadır.
Evliya Çelebi'nin Seyahatnamesi'nde övgüyle söz ettiği Darüşşifa
Yaşının ilerlemesi dolayısıyla artık hac görevini de yerine getirmek isteyen Evliya Çelebi, gördüğü bir rüya üzerine İstanbul'dan ayrılıp Mekke ve Medine yollarına düştü. Peygamber Efendimizin kabrini ziyaret etmek isteyen Evliya Çelebi'nin çıktığı kutsal topraklar yolculuğu, Mekke- Medine hac rotası hakkında da bilgi verir.
1671 yılında gerçekleştirdiği hac yolculuğuna daha önceden de niyetlenmiş, fakat bu isteğini gerçekleştiremeden Şam'dan geri dönmek zorunda kalmıştı.
Evliya Çelebi'nin, Kadir gecesinde Eyüp Sultan'ı ziyaret ettikten sonra evine geldiği ve o gece rüyasında babasını ve hocasını gördüğü, her ikisinin de kendisine hacca gitmesini tavsiye ettiği rivayet edilir.
Seyyah, hac yolculuğuna 21 Mayıs 1671 tarihinde çıktı. Çelebi, bu hac seyahatini ise Seyahatnamesinin 9. cildinde anlattı.
Evliya Çelebi, klasik hac güzergahının dışında bir rota tercih etti. Bursa, Kütahya, Afyon, Manisa, İzmir ve bazı Ege adalarını ziyaret ettikten sonra Aydın, Muğla, İstanköy, Rodos, Antalya, Adana, Maraş, Ayıntab (Gaziantep) şehirlerini dolaşarak Hac kafilesinin toplanma merkezi Şam'a gitti. Şam'da surre alayına katıldı.