Arama
Eyüpsultan’da bulunan tarihi yerler
İstanbul'un en eski yerleşim yerlerinden biri olan Eyüpsultan, Mekke, Medine ve Kudüs'ten sonra en çok ziyaret edilen dini merkezlerden biri olma özelliğine sahiptir. Peygamberimizin mihmandarı Ebu Eyyüb El Ensar'ın türbesini barındırmasından dolayı sultanlar, devlet adamları başta olmak üzere birçok kimse bu yere rağbet gösterdi. Peki, Eyüpsultan'da hangi tarihi yapılar yer alır?
📌 Cümle kapısının önünde etrafı parmaklıklı bir set ve çimen sofa yer alır. Parmaklığın dört köşesinde de çeşmelere bulunur. "Hacat Çeşmeleri" veya "Kısmet Çeşmeleri" adı verilir. Cami iki kat pencere sistemiyle aydınlatılır.
➡ Caminin avlusunda Fatih Sultan Mehmet'in kendi elleriyle diktiği rivayet edilen çınar yer alır.
➡ Çimen sofada, rivayet edildiğine göre Ebu Eyyüb El Ensari gasledildi. Ayak altında kalmaması için etrafı çevrildi.
➡ Caminin dışında yer alan sebillerden bayramlarda şerbet dağıtılırdı. Bundan dolayı da şerbethane olarak da anılır.
➡ Caminin yanında yer alan imarethanedeki kazanlarda yoksullar için aş kaynatılır ve günde iki kez yemek dağıtırdı.
Eyüp Sultan Cami'nin içinde yer aldığı levhada şu beyitler yazılıydı:
Yetişmez mi bu şerin haklına bu nimet-i Bari
Rasul-ı Ekrem'in yâri Ebu Eyyub el-Ensari
➡ Türbenin giriş kısmında Peygamber Efendimizin (sav) ayak izinin yer aldığı pano mevcuttur.
➡ Türbenin iç kısmına Al-i İmran suresinin 193'üncü âyeti nakşedildi. "Rabbimiz! Doğrusu biz 'Rabbinize inanın!' diyerek, imana çağıran bir davetçiyi işitip iman ettik. Rabbimiz! Günahlarımızı bağışla, kötülüklerimizi sil ve bize iyilerin ölümünü nasip et."
➡ Türbe duvarlarında ise Tevbe suresinin 72, 100, 117 ve 119'uncu âyetleri yazılıydı.
"Allah mümin erkeklere ve mümin kadınlara içinde ebedî olarak kalmak üzere altından ırmaklar akan cennetler ve adn cennetlerinde güzel meskenler vaad etmiştir. Allah'ın rızâsı ise hepsinden büyüktür, işte büyük bahtiyarlık da odur." (Tevbe suresi, 72. ayet)
"Muhâcirlerin ve ensarın ilkleri ile onlara güzelce uyanlardan Allah hoşnut olmuştur, onlar da O'ndan razıdırlar. Onlara, sonsuza dek hep içinde kalmak üzere altından ırmaklar akan cennetler hazırlamıştır. Büyük bahtiyarlık işte budur." (Tevbe suresi, 100. ayet)
"Şu bir gerçek ki Allah, peygambere ve -içlerinden bir grubun kalpleri kaymaya yüz tutup, arkasından Allah tövbelerini kabul buyurduktan sonra- o sıkıntılı zamanda peygambere bağlılıklarını koruyan muhacirlere ve ensara lutfuyla muamele etti. Allah onlara karşı çok şefkatli ve merhametlidir." (Tevbe suresi, 117. ayet)
"Ey iman edenler! Allah'a karşı gelmekten sakının ve doğrularla beraber olun." (Tevbe suresi, 119. ayet)
➡ Türbeye nakşedilen bu ayetlerde Ebû Eyyûb el-Ensârî'ye duyulan hürmetin yanı sıra onun salih bir kimse olduğu vurgusu yapılır. Nitekim ensar ve muhacirler övülüp, onlara güzelce uyanlardan Allah'ın razı olduğu buyrulan ayetler özellikle nakşedilmiştir.
Fikriyat Kur'an-ı Kerim uygulamasından Tevbe suresini dinlemek için tıklayın
➡ I. Ahmet, Ebu Eyyub el-Ensari'nin sandukasının gümüş şebeke ile çevirerek, türbe ile iç avlu arasına bir duvar ördürdü.
➡ II. Mahmud döneminde, 1819 ve 1820 yılları arasında türbenin altındaki kuyu sularını taşmasının önlemek için bir dehliz açıldı.
Külliyeye sultanların yanı sıra birçok devlet adamı da katkıda bulundu. Bunun nedeni sahabeye hizmet ederek Allah rızasını kazanmaktı. Çandarlı Halil İbrahim Paşa şadırvan, Sinan Paşa ise bunun üzerine bir köşk yaptırdı.
➡ Saltanat geleneği olan kılıç kuşanma merasimi de burada gerçekleşirdi.
➡ Sefer zamanlarında, İstanbul'da bulunan âlim ve hâfızlar, Eyüp Sultan Camii'nde toplanıp Kur'an-ı Kerim'den birer cüz okurlar, hatim tamamlandıktan sonra ordunun muzaffer olması için dua ederlerdi.
➡ Kanuni Sultan Süleyman, I. Selim gibi birçok padişah Ebu Eyyüb El Ensari'ye duyulan saygıdan dolayı sefere çıkmadan önce buraya gelip dua ederdi.
➡ Eyüp Sultan Türbesi'ni ziyaret etmenin bir adabı vardı. Öyle ki bunun için eserler dahi kaleme alındı. Hasan ibn Es-Seyyid'in Menâkıb-ı Ebû Eyyûb el-Ensârî 'Alemdârı Resûl adlı eserine göre buraya gelen kimse ilk önce iki rekât namaz kılmalı, sevabını da sahabenin ruhuna bağışlamalıdır. Ardından türbeye yaklaşarak sahabe selamlanmalı sandûkanın baş ve ayak ucunda olmak üzere iki kez dua etmelidir. Son olarak bir dua daha ederek isteklerinin gerçekleşmesi için sahabenin himmeti istenmelidir. (Osmanlı İstanbulu'nda Müstesnâ bir Ziyâretgâh: Eyüp Sultân Türbesi, Feray Coşkun)