Arama
Hanedanın ebedî istirahatgâhı Süleymaniye
Osmanlı Devletinin "Muhteşem Yüzyıl"ını yansıtan, İstanbul'a silüetini kazandıran, o günlerin tarihine ve kültürüne ışık tutan, Mimar Sinan'ın "kalfalık eserim" diye adlandırdığı eşsiz güzellikteki Süleymaniye Külliyesi, bundan 5 asır önce inşa edildi. Süleymaniye Camii'nin haziresi, daha sonra birçok önemli ismin ebedî istirahatgâhı oldu. Önemli kişilerin medfun olduğu Süleymaniye haziresi, Osmanlı sanatının inceliğine ışık tutacak en nadide süslemelerin örnekleriyle doldu.
Türbe bekçisinin ahşap evinin tam arkasında, duvara bitişik olarak 1778'de ölen Sultan II. Mustafa'nın kızlarından Safiye Sultan ile Safiye Sultan'ın kızı Zahide Hanım, damadı ve torunu gömülüdür.
Bu tarihlerde, hanedan ailesinden olanların buraya gömülmesi, buranın bir mezarlık olarak açıldığı anlamına gelebilir. Bekçi evi ile Hürrem Sultan Türbesi arasındaki bölgenin hazire olarak kullanılması, birkaç yıl sonra gerçekleşmiştir.
Hazirenin nispeten daha küçük olan bu bölgesine, saray çalışanlarıyla devlet görevlileri gömülmüştür. Bunlar arasında, 1793'te ölen Serbevvabin Ahmed Ağa, 1811'de ölen ve Anadolu payesi taşıyan Ahmed Efendi; eski Sadrazamlardan Halil Hamid Paşa'nın torunlarından 1812'de ölen Enderun-u Hümayun ağalarından Mehmed İffet Beyefendi'nin mezarları sayılabilir.
Mezarlığın toplam alanının yaklaşık beşte biri kadar bölümünü ilgilendiren bu ilk aşamadan yaklaşık 20 yıl sonra, diğer alan yoğun olarak kullanılmaya başlandı. Bu bölümde en çok tercih edilen yerler de, padişahın türbesine gitmek için zorunlu olarak geçilen yolun iki yanı ve özellikle bu yol ile cami arasında kalan dar şeritti.
Bu bölgenin hem dışından, hem içinden görülen, çevre duvarıyla cami arasında kalan bölgeye, 1871'de beş kez sadrazamlık yapmış olan Mehmed Emin Paşa ile annesi, karısı, kızı ve 1875'te ölen oğlu Maarif Nazırı Ali Fuat Bey gömülüdür.
Birkaç adım ötede, kurduğu planlarla Sultan Abdülaziz'in tahttan hâl edilmesine sebep olan, 1876'da ölen serasker ve sadrazam Hüseyin Avni Paşa gömülüdür. Ayrıca, beş kez sadrazamlık yaptıktan sonra Manisa'ya sürülen Mütercim Mehmed Rüşdi Paşa'nın karısıyla kızı da buradadır.
Devletin ileri gelenlerinden birçok kişi de burada medfundur. 1878'de ölen Kapudan-ı Derya Kayserili Ahmed Paşa; 1888'de ölen Maarif ve Evkaf Nazırı Ahmed Kemal Paşa ve 1889'da ölen Mustafa Nuri Paşa bunlardan bazılarıdır.
Hazirenin, Sultan Süleyman ve Hürrem Sultan'ın türbelerinin arasında kalan büyük bölümü, 1882'den sonra yoğun olarak kullanılmıştır. Buraya ağırlıklı olarak önemli din adamlarıyla bunların yakınları ve özellikle Süleymaniye'de imamlık yapanlar, hükümetin verdiği özel izinle gömülmüştür.
Son yıllarda, Nakşibendi tarikatının ileri gelen isimlerinden, 1980'de ölen Mehmed Zahid Kotku da buraya gömülmüştür. Diğer bir Nakşibendi Şeyhi olan Mustafa Feyzi Efendi ile Mehmed Zahid Kotku'nun mezarı arasında ise, eski Cumhurbaşkanlarından Turgut Özal'ın annesi Hafize Özal ve kardeşi Yusuf Özal'ın kabirleri bulunur. Ayrıca, Hattat Ali Fuat, Kaptan-ı Derya Kayserili Ahmet Paşa ve Safiye Sultan'ın mezarları da buradadır.
Hazirede yer alan bu türbeler ve kabirlerin her biri ise, eşsiz güzellikte bir sanat eseridir. Osmanlı'daki sanat anlayışına ışık tutacak en nadide örneklere, Süleymaniye'nin haziresinde rastlanır.
Süleymaniye Camii'nin haziresinde, caminin bânisi Kanuni Sultan Süleyman'ın türbesi bulunuyor. Osmanlının onuncu padişahı Kanuni Sultan Süleyman Han, 7 Eylül 1566 tarihinde Zigetvar Seferi'nde iken vefat etti.
Devrin Sadrazamı Sokullu Mehmet Paşa, ordunun dağılmaması için vefat haberini gizledi. Zigetvar Seferi başarı ile sonuçlanınca, Şehzade Selim'e bir mektupla babasının vefat ettiğini ve İstanbul'a gelerek tahta çıkmasını bildirdi.
Kanuni Sultan Süleyman Han'ın naaşı, misk, amber ve ezfer ile mumyalandı; iç organları ise, Zigetvar'da gömüldü. Otağ-ı Humayun'un altına bir mezar kazıldı ve mumyalanmış naaşı, toprağa verildi. Daha sonra naaşı buradan alınarak, kırk iki gün sonra İstanbul'a getirildi.
Kanuni Sultan Süleyman Han'ın, Zigetvar'da vefat ettiği yere sonradan bir türbe inşa edildi. Osmanlı idaresi zamanında, ziyaretgâh olan bu türbe, sonraları bakımsızlıktan harap oldu ve 17'inci yüzyılda da kilise haline geldi. Bugün ise, türbe yok; ancak yerinin tespit edildiğine dair görüşler bulunuyor.