Arama
Hangi eser, kaç yılda yapıldı?
Osmanlı Devleti'nin temellerinin atıldığı ilk günlerden bu yana coğrafyamızın dört bir yanına birbirinden ihtişamlı yapılar inşa edilmiş; bunların birçoğu günümüze kadar ulaşmayı başarabilmiş… Peki, bugün gözlerimizi alamadığımız yapıların kaç yılda inşa edildiğini biliyor musunuz? Süleymaniye'den Selimiye'ye, Dolmabahçe Sarayı'ndan İshak Paşa Sarayı'na, Ulu Cami'den İnce Minareli Medrese'ye medeniyetin göz bebeği olan eserlere dair ilginç bilgileri derledik.
Topkapı Sarayı, Osmanlı Devleti'nin 4 asırlık yönetim merkeziydi. İstanbul'da tarihi yarımadanın kıyısına inşa edildi.
🔷 Üsküdar ve Haliç'e bakan ve her yöne hâkim bir konuma inşa edilen Topkapı Sarayı, 70 dönümlük bir arazinin üzerine kuruldu.
Dört bölümden oluşan Topkapı Sarayı, hizmet ve koruma alanı olan Bîrun, idari merkez olan Divan-ı Hümayun, eğitim alanı olan Enderun ve özel yaşam alanı olan Harem'den meydana gelmektedir.
📌 KAÇ YILDA YAPILDI?
Yapımına 1465 yılında başlanan Topkapı Sarayı'nın genel itibariyle inşası 1478 yılında tamamlandı. Fatih Sultan Mehmet'in isteği üzerine inşasına başlanan saray, 19. yüzyıla kadar eklenen yapılarla sürekli genişletildi.
📌 İLGİNÇ ÖZELLİKLERİ
🔸 Beyazıt'ta bulunan eski saraydan dolayı uzun yıllar yeni saray anlamına gelen "Saray-ı Cedid-i Amire" olarak adlandırıldı.
🔸 Üç büyük kapısı ve beş adet de hizmet kapısı bulunur.
🔸 İkinci avlu girişinde yer alan iki kuleli Babüsselam adlı giriş kapısından hükümdar haricinde kimse atla giremezdi.
🔸 Devlet işleri orta avluda yer alan Kubbealtı adlı divanda görüşülürdü.
🔸 Topkapı Sarayı'nın mutfağında bir günde 1500 - 3000 kişilik yemek hazırlanabiliyordu.
🔸 Padişahlar tahta çıktığında ilk biatı, içinde Kâbe anahtarları, Hz. Musa'nın asası, Peygamberimizin ayak izi, sancağı ve mührü, Hırka-i Saadet ve Sakal-ı Şerif'in bulunduğu Mukaddes Emanetler Dairesi'nde alırdı.
19. yüzyılın en ihtişamlı yapılarından olan Dolmabahçe Sarayı, Boğaziçi kıyılarına inşa edilmiş görkemli bir yapıdır.
🔷Has bahçe olarak kullanılan Dolmabahçe, geçmişte büyük bir koydu ve denizcilerin gemileri demirlediği bir limandı. Zamanla pek çok padişah buralara büyüklü küçüklü yapılar inşa ettirdi. Sultan II. Mahmud, sahil şeridindeki bu yapıları sürekli olarak kullanmayı düşünmüş ve bazı eklemeler yaptırarak bir saray haline getirmeye çalışmıştır.
Sultan Abdülmecid ise tahta geçtikten kısa süre sonra eski yapıların yıkılarak yeni bir saray inşa edilmesi emrini vermiştir.
📌 KAÇ YILDA YAPILDI?
1842 yılında inşasına başlanan Dolmabahçe Sarayı, 1856 tarihinde tamamlandı. Ermeni mimarlar Garabet Balyan ve Nigoğos Balyan tarafından neobarok üslubunda inşa edildi.
📌 İLGİNÇ ÖZELLİKLERİ
🔸 Dolmabahçe Sarayı, Batı modasını yakından takip eden ve bu konudaki yeniliklerle bezeli olan bir üsluba sahiptir.
🔸 Sarayın iç süslemesini Paris Opera Binası'nın da dekoratörü olan Ch. Séchan yapmıştır.
🔸 Sarayın tamamı, 110 bin metrekarelik bir alanı kapsar.
🔸 Dolmabahçe Sarayı, inşasından Halife Abdülmecid Efendi'nin ayrılışına kadar geçen 68 yılın 35'inde aktif olarak kullanılmıştır.
Yıldız Sarayı, Beşiktaş'ın Yıldız tepesi üzerine yayılmış köşk ve kasırlardan oluşan bir yapılar bütünüdür.
🔷 Bu alana ilk köşk, III. Selim tarafından annesi Mihrişah Sultan adına yaptırılmış, babası II. Mustafa adına da bir çeşme inşa edilmiştir. II. Mahmud, Sultan Abdülmecid ve Sultan Abdülaziz zamanında da çeşitli köşkler inşa edilmiş; asıl ihtişamlı günlerini Sultan II. Abdülhamid döneminde yaşamıştır.
Abdülhamid döneminde Osmanlı Devleti'nin yönetim merkezi olan Yıldız Sarayı, pek çok detayla bezenmiş, yüzölçümü 500 bin metrekareyi bulmuştur.
📌 KAÇ YILDA YAPILDI?
İlk köşkün III. Selim döneminde inşa edildiği 1800'lü yılların başından 1900'lü yılların sonuna dek Yıldız Sarayı'nda pek çok yapı inşa edildi. Farklı binalardan müteşekkil olan Yıldız Sarayı'nın bu nedenle nihai şeklini 200 yılda aldığını söylemek yanlış olmayacaktır.
📌 İLGİNÇ ÖZELLİKLERİ
🔸 Yıldız Sarayı, devletin idari merkezi olmanın yanında önemli bir kültür ve zanaat merkeziydi.
🔸 Bünyesinde basımevi, fotoğraf atölyesi, tiyatro, resim galerisi, ufak müzeler, müzik stüdyosu ve gözlemevi bulunuyordu.
🔸 Çini fabrikası, marangozhane, fotoğrafhane gibi yapılar saray bünyesinde yer alıyordu.
🔸 Hükümdarlık günlerini burada geçiren Sultan II. Abdülhamid 1909 yılında bu saraydan ayrılmıştı. 31 Mart Vakası'nın ardından tahttan indirilerek Selanik'e gönderilmişti.
Konya'da Selçuklu devrine ait olan İnce Minareli Medrese, bir darülhadis olarak ilim meclisine ev sahipliği yaptı.
🔷 Bânisi Sâhib Ata Dârülhadisi adıyla da anılan medreseye bitişik olan minaresi, sırlı tuğlalarla süslenmiş ve yapıya adını vererek İnce Minareli Medrese olarak anılmasına neden olmuştu. Aslında iki şerefeli olan minarenin üst kısmı 1901 yılında düşen bir yıldırım sonucu yıkılmıştır.
📌 KAÇ YILDA YAPILDI?
İnce Minareli Medrese, Selçuklu Veziri Sâhib Ata Fahreddin Ali tarafından yaptırılmıştır. 1265 yılında başlanan inşası 1280 yılında tamamlanmıştır. Vakfiyesinden medresenin, mescid ve minareden çok daha önce yapıldığı anlaşılır. Mimarı, Kölük bin Abdullah'tır.
📌 İLGİNÇ ÖZELLİKLERİ
🔸 Selçuklu dönemi taş işçiliğinin en güzel örneklerindendir.
🔸 Taçkapısı, Anadolu'da Selçuklu döneminde yapılmış en ihtişamlı taçkapılardan biridir.
🔸 Yapının aydınlatması, mazgal ve dikdörtgen pencereler ile kubbede yer alan fener ile sağlanır.
🔸 Kubbe kasnağında kûfi yazı ile "El-Mülkü-Lillah" "Ayet'el Kürsi" yazılıdır.
Bursa Ulu Cami, Yıldırım Bayezid döneminde inşa edilen, çok kubbeli anıtsal yapıların ilkidir.
🔷 20 kubbeden oluşan yapının inşasına Yıldırım Bayezid'in Niğbolu zaferinden sonra başlanmıştır. Caminin inşaatı bittikten sonra ilk namazı, aralarında Yıldırım Bayezid, Molla Fenari, Emir Sultan'ın da olduğu cemaate, Somuncu Baba kıldırmıştır. Ulu Cami'nin ilk imamı, Mevlid'in yazarı Süleyman Çelebi'dir.
📌 KAÇ YILDA YAPILDI?
1396 yılında inşasına başlanan Ulu Cami, 1399 yılında ibadete açılmıştır. Mimarının Ali Neccâr ya da Hacı İvaz Paşa olduğu düşünülür.
📌 İLGİNÇ ÖZELLİKLERİ
🔸 Türkiye'deki Ulu camilerin en büyüğüdür.
🔸 Caminin minberi ahşap oyma sanatının en nadide örneğidir. Kur'ân-ı Kerîm'deki âyet sayısına tekabül eden 6666 adet parçadan meydana gelir. Ustası el-Hâc Muhammed bin Abdülazîz İbnü'd-Dakkî'dir. Güneş ve gezegenler tasvir edilmiştir.
🔸 Batıdaki minaresi Yıldırım Bayezid zamanında, doğudaki minaresi ise Çelebi Sultan Mehmed tarafından yaptırılmıştır.
🔸 Timur istilasında tahrip edilen cami, bu yıllarda tamir edilmiş, en büyük onarımı ise 1855 depreminden sonra yapılmıştır.
🔸 İmam odası bitişiğinde yüksekçe bir yere asılan siyah örtü, Kâbe kapısının örtüsüdür. Mısır Seferi'nden sonra halife olan Yavuz Sultan Selim, Kâbe'nin örtüsünü İstanbul'dan gönderilen yeni örtü ile değiştirmiş; bu örtüyü de bizzat elleri ile taşıyarak Ulu Cami'ye asmıştır.