Arama
Işığın cam ile meşki
Vitray, insanların bulundukları mekânı süsleme ve onların duygularını ifade etme ihtiyacından doğan çok farklı ve özgün bir sanattır. Işıklı cam resmi sanatı, her şeyden önce renkli ya da renksiz cam parçalarından resim yapmak ve onları ışığın önüne yerleştirmekten ibarettir.
Osmanlıda türbelerde konaklarda Selçukluda ise saraylarda kullanıldığına rastlamaktayız. Bu yapılarda vitrayı birleştirmek için uç noktalarında alçı kullanılmıştır. 1453 yani İstanbul fethedildikten sonra Türk mimarisinde vitray eserlerine daha çok yer verilmiştir.
Yeni cami, Topkapı sarayı, Süleymaniye cami ve Şehzade Türbesi bu yapılara örnek verebiliriz. İslam kültüründe yüz (sima) resmedilmesi uygun karşılanmadığından vitray sanatında geometrik şekillere çok rastlanmaktadır ancak Avrupa da kiliselerin içinde ve saraylarda Hz. İsa silueti, melekler ve havarilerine yer verilmiştir.
KULLANIM ŞEKLİ VE YÖNTEMLERİ
Vitray sanatının geçmişi çok köklü olduğundan her kültürde bir etkileşim yaşamıştır. Bu etkileşimler doğrultusunda kullanım şekli ve yöntemleri değişkenlik göstermiştir.
İlk bilinen teknik camın üzeri tebeşir yardımı ile çizilir ve önceden ısıtılmış demir yardımıyla şekilli kesim yapılırdı. Kesim esnasında cama zarar gelmemesi için cam su ile ıslatılıyor ve bu işlem cam kesilene kadar devam ediyordu. Daha sonraları küçük parçalar elde etmek için vitray ustaları kükürt tekniğini kullanarak kesim yapmaya başladılar.
Kesim yapılan parçaları yapıldıkları kesime göre tutkal kullanmadan birbirine monte ediliyordu. Birbirine tutturulan camların üzerine desenler çiziliyor bu işlemler bittikten sonrada camlar kurşun içine gömülüyordu. Şöyle ki H Şeklindeki kurşun değneklerin arasına yerleştirildikten sonra lehim ile kurşunlar kalaylanıyor ve cam vitraylar birbirlerine sabitleniyordu. Bu teknikten başka ve daha sonraları en çok kullanılan kendi ismini taşıyan Lois Comfort Tiffany bakır folyo şeritler ile Vitrayları sabitliyordu.